زیتون زنجان جهانی می‌شود

اگر تا به حال زنجان را به شهر جهانی ملیله و صنایع‌دستی منحصر به فردش می‌شناختیم، حالا باید این استان را در حوزه کشاورزی و تولید زیتون نیز از استان‌های دیگر یک سر و گردن بالاتر بدانیم. زنجان در تولید زیتون رتبه یک کشوری را به‌خود اختصاص داده و به همین دلیل، میز توسعه صادرات زیتون به زنجان رسیده‌ است.
به‌گزارش همشهری، رئیس جهادکشاورزی زنجان، تولید زیتون زنجان در سال‌جاری را 100هزار تن پیش‌بینی می‌کند که نیمی از آن برای فرآوری روغن زیتون و نیمی دیگر برای کنسرو خواهد بود.
با وجودی که این محصولات در سبد کالایی صادرات زیتون زنجان قرار دارند، تولیدکنندگان از نبود تجهیزات مدرن درحوزه صنایع تبدیلی ناراضی‌اند و از واردات روغن زیتون گله دارند.
رئیس شورای ملی زیتون ایران اما راه چاره را در حمایت بخش دولتی از تولیدکنندگان و ارائه تسهیلات بانکی به آنها می‌داند.

تلاش برای خرید تضمینی
شهرستان طارم زنجان با برخورداری از اقلیم معتدل، 21هزار هکتار سطح زیرکشت زیتون دارد که 16هزار هکتار آن بارده و 5هزار هکتار آن غیربارده است. این وسعت کشت موجب شده است تا امسال میز توسعه صادرات زیتون به زنجان برسد.
رئیس جهادکشاورزی زنجان با بیان اینکه کاشت زیتون در این شهرستان با به کارگیری دانش روز ازجمله اصلاح ژنتیک درختان زیتون ارقام کنسروی انجام می‌شود به همشهری می‌گوید: توجه به مسائل پس از برداشت زیتون و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی نیز از اولویت‌های ماست.
برداشت زیتون از اواخر شهریور آغاز می‌شود، سال گذشته 25هزار تن زیتون در طارم برداشت شد و امسال به‌گفته روح‌الله حسنی، برداشت 100تن پیش‌بینی شده‌است که 50درصد برای فرآوری کنسروی و نیمی دیگر برای فرآوری روغن زیتون خواهد بود. همچنین آنطور که این مقام مسئول توضیح می‌دهد روغن‌کشی از اوایل آبان آغاز می‌شود و پیش‌بینی‌ها حاکی از تولید 8هزار تن روغن زیتون در سال‌جاری است.

واردات و کاهش قیمت داخلی
اعداد و ارقام از توسعه کشت زیتون خبر می‌دهد، اما تولیدکنندگان زیتون نارضایتی‌هایی دارند. یکی از تولیدکننده‌های زیتون در زنجان به همشهری می‌گوید: همزمان با آغاز فصل برداشت، روغن زیتون هم از کشورهای اسپانیا و لبنان وارد کشور می‌شود و این یعنی کاهش شدید قیمت که برای ما تولیدکنندگان جز ضرر هیچ عایدی ندارد. این‌طور که کسری پیرقلی نیا می‌گوید هر کیلوگرم زیتون خام، بسته به نوع زیتون بین 15تا 25هزار تومان از تولیدکننده خریداری می‌شود که سود چندانی برای آنان ندارد.

پیگیری برای اجازه صادرات
در این شرایط که صادرات روغن زیتون به کشورهای دیگر ممنوع است و صادرات فقط به شکل فرآورده‌های کنسروی صورت می‌گیرد، به‌نظر می‌رسد خرید تضمینی از تولیدکنندگان ضروری باشد.
موضوع را با رئیس جهادکشاورزی زنجان در میان می‌گذاریم. حسنی می‌گوید: پیگیری‌هایی انجام شده و بحث خرید تضمینی توسط تعاونی روستایی و علاوه بر آن، اجازه صادرات روغن زیتون و محدودیت در واردات روغن را در برنامه داریم و امیدواریم به‌زودی محقق شود. به‌گفته حسنی، صادرات زیتون به کشورهای کانادا، پاکستان، عراق و برخی کشورهای اروپایی انجام می‌شود.

حمایت از تولیدکننده
زیتون زنجان برای رشد در حوزه صادرات به صنایع تبدیلی مجهز نیاز دارد. آمار نشان می‌دهد 12واحد روغن‌کشی با ظرفیت 50هزار تن در سال 32واحد فرآوری کنسروی مجوزدار با ظرفیت 300هزار تن در سال و 600واحد خانگی بدون مجوز با ظرفیت 25هزار تن در سال در شهرستان طارم فعال هستند.
مشکلی که باغداران و تولیدکنندگان با آن دست به گریبان هستند، اما نبود ماشین‌آلات مجهز برای روغن‌گیری است. کسری پیرقلی نیا تولیدکننده‌ زیتون در این‌باره می‌گوید: تمام دستگاه‌های روغن‌گیری وارداتی است و برای نصب و راه‌اندازی آن اپراتور از کشور ترکیه یا اسپانیا به ایران می‌آیند.
رئیس جهادکشاورزی زنجان در پاسخ به این گلایه، معتقد است این مشکل با سرمایه‌گذاری در این حوزه قابل رفع است و می‌گوید: برای حمایت از صنایع تبدیلی به‌ویژه کنسرو مذاکراتی با بانک کشاورزی انجام شده‌است. 
رئیس شورای ملی زیتون ایران اما، از نبود حمایت دولتی و تسهیلات بانکی در این حوزه به همشهری می‌گوید: 6سال است که حمایت دولتی از این حوزه صورت نگرفته و هیچ تسهیلاتی به واحدهای تبدیلی داده نشده است درحالی‌که امسال تولید زیتون در نیم قرن اخیر در زنجان بی‌سابقه بوده‌ و باید از تولیدکنندگان حمایت دولتی صورت بگیرد.
به‌گفته مهدی عباسی، امسال شورای ملی زیتون ایران به‌عنوان نماینده بخش خصوصی زیتون کشور ماشین‌آلات روغن‌کشی را با تقسیط 3ساله از ترکیه وارد کرده و در اختیار تولیدکنندگان قرار داده است.
عباسی تأکید می‌کند 80درصد زیتون در دنیا برای فرآورده‌های روغنی مورد استفاده قرار می‌گیرد نه کنسرو. او می‌گوید: برای داشتن یک بازار مطلوب ضروری است که دولت بحث ممنوعیت واردات روغن زیتون را اعمال و از طرفی هم صادرات روغن زیتون را آزاد کند. در این میان از برندسازی هم خبری نیست به‌طوری که رئیس جهادکشاورزی زنجان می‌گوید: در حوزه برندسازی کم کار شده و با تمرکز روی این بخش می‌توانیم در توسعه صادرات زیتون زنجان موفق‌تر کار کنیم.

افزایش اختیار استان‌ها با واگذاری میز صادرات 
واگذاری میزهای توسعه صادرات محصولات کشاورزی و همچنین میزبانی استان‌ها در برگزاری میزهای کالایی صادرات محصولات کشاورزی بخشی از اقداماتی است که در راستای تمرکززدایی از پایتخت انجام می‌شود. در نتیجه افزایش اختیار و نقش استان‌ها درگیر کردن آنها در ارتباط با کشورهای هدف و بازارهای صادراتی است.
معاون وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت این تفویض اختیارها را بخش کوچکی از اقدامات انجام شده در این بخش می‌داند و به همشهری می‌گوید: تفویض اختیار میزهای توسعه صادرات بخش کوچکی از افزایش اختیار استان‌هاست و ما قصد داریم استان‌ها را جدی‌تر و گسترده‌تر در توسعه صادرات دخالت دهیم.
علیرضا‌ پیمان پاک با بیان اینکه نقش استان‌ها در مناطق مهم هدف صادرات ایران پررنگ خواهد شد، می‌افزاید: این کار علاوه بر اینکه تجارت خارجی را به سطح استان‌ها می‌برد و آمار و ارزآوری این بخش را افزایش می‌دهد، موجب می‌شود مردم در سطح کشور از توسعه تجارت و دیپلماسی اقتصادی منتفع شوند.
وی همچنین از مذاکره با برخی کشورها در زمینه انتقال تکنولوژی در زمینه کشت و صنعت، افزایش بهره‌وری کشت در حوزه بذر و نهال هم خبر می‌دهد و می‌گوید: استان‌ها در این بخش هم دیده شده‌اند و از ظرفیت‌هایشان استفاده می‌شود.
شهرستان طارم در تولید زیتون رتبه کشوری را از آن خود کرده‌است. باغداران و تولیدکنندگان ایجاد برند و اصلاح فرایند تولید و قیمت‌گذاری زیتون را از مهم‌ترین مشکلات خود می‌دانند. 
تامین آب پایدار برای باغ‌های زیتون، ساماندهی رودخانه‌های فصلی شهرستان، رفع مشکلات پساب واحدهای فرآوری خانگی، احیای باغ‌های درجه 2و 3و نیز ایجاد شهرک کشاورزی یا نواحی صنعتی می‌تواند به رفع موانع تولید با کیفیت زیتون بینجامد.