تغییر در نحوه بودجه‌ریزی شهرداری

تهران در پاییز و زمستان امسال باید به‌طور ویژه‌ای برای بهار سال آینده آماده شود. به همین‌خاطر مدیریت شهری طی 6ماه دوم سال کارهای سختی پیش‌رو دارد؛ از درآمدزایی و جبران کسری منابع گرفته تا بودجه‌ریزی سال1402 و تدوین سیاست‌های برنامه چهارم توسعه شهر. به گزارش همشهری، سال بعد، برنامه توسعه پنج‌ساله سوم شهر تهران به پایان می‌رسد و شهرداری و شورا باید از همین حالا به فکر تدوین سند برنامه چهارم باشند. از قرار معلوم مدیریت شهری بنا دارد که برنامه بعدی را 4ساله تنظیم کند تا بتواند چشم‌انداز مناسب‌تری را تعیین کند. این در حالی است که طبق اعلام اعضای شورای شهر تهران، تاکنون تنها 23درصد برنامه سوم، اجرایی شده و آنها باید در اندیشه اینکه چگونه برنامه‌های اجرانشده را در برنامه بعدی بگنجانند نیز باشند. از سوی دیگر گفته می‌شود که نحوه بودجه‌ریزی سالانه شهرداری هم تغییراتی خواهد داشت. به همین منظور برای اطلاع از جزئیات بیشتر از برنامه‌های شهرداری، چه درباره نحوه بودجه‌ریزی و چه نحوه تنظیم سند چهارم شهر، با امیر شهرابی، مدیرکل برنامه و بودجه شهرداری تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.

صحبت از تغییر در نحوه بودجه‌ریزی به میان آمده است. دقیقا قرار است چه تغییراتی اعمال شود؟
موضوع بازنگری و بهبود نظام بودجه‌ریزی شهرداری تهران در سال‌1401 با تأکید بر 3محور اصلاح و بهبود نظام تدوین بودجه، افزایش کنترل و نظارت بر اجرای بودجه و ایجاد شفافیت و انضباط مالی انجام شده یا در حال انجام است. بر این اساس مجموعه اقداماتی در چارچوب این محورها تعریف و عملیاتی شده است که ازجمله مهم‌ترین آنها می‌توان به چند مورد اشاره کرد. اول می‌توان به بازنگری و ساماندهی ردیف‌های اعتباری هزینه‌ای و سرمایه‌ای مستمر مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌ها اشاره کرد. هدف از بازنگری و ساماندهی ردیف‌های اعتباری، اصلاح ردیف‌های اعتباری هزینه‌ای و سرمایه‌ای مستمر و ادغام ردیف‌های اعتباری مشابه، افزایش اختیارات مدیران اجرایی در انجام عملیات و هزینه‌کرد ردیف‌های اعتباری و رفع برخی از محدودیت‌های موجود، کاهش تعداد موافقتنامه‌های شرح عملیات و امکان مبادله با‌کیفیت و محتوای قابل استناد و افزایش کنترل و نظارت بر اجرای بودجه است.
دوم پیاده‌سازی مدل جدید تسهیم و توزیع عادلانه و اطلاعات‌محور اعتبارات هزینه‌ای و سرمایه‌ای است که هدف از اقدامات این بخش توزیع عادلانه اعتبارات هزینه‌ای و سرمایه‌ای مستمر بین مناطق 22گانه و تسهیم اعتبارات بر مبنای شاخص‌های مؤثر در هر ردیف اعتباری است.
سوم الزام به انجام مطالعات قبل از پیشنهاد و تصویب پروژه‌های جدید (سرمایه‌ای غیرمستمر) است که درخصوص پروژه‌های جدید هدف از ابلاغ دستورالعمل ایجاد وحدت رویه در فرایند پیشنهاد و تصویب پروژه‌های جدید و جلوگیری از اعمال سلایق مدیریتی و هدررفت منابع شهرداری تهران و تأکید بر نیازسنجی و امکان‌سنجی در تعریف و پیشنهاد پروژه‌های جدید غیرمستمر قبل از پیشنهاد پروژه جدید در لایحه بودجه است. یک‌مورد چهارم هم داریم که مربوط به تدوین سازوکار تعریف، اجرا و نظارت بر پروژه‌های توسعه محله‌ای می‌شود. برای این مورد باید بگویم که پروژه‌های توسعه محله‌ای از مهم‌ترین برنامه‌های شورا و شهرداری در دوره جدید مدیریت شهری به شمار می‌‌‌آید که منجر به ابلاغ دستورالعملی شده است. این امر با هدف اصلاح و بهبود سازوکار تعریف و تصویب پروژه‌های توسعه محله‌ای و جلوگیری از تصویب پروژه‌های سرمایه‌ای بدون امکان اجرا انجام می‌شود.
چطور می‌خواهید در حوزه محله‌ای این کار را انجام دهید؟
ما طرح رصد و قرار خدمت را در ابتدای کار به اجرا درآوردیم که ابتکار مدیریت شهری تهران (شورای شهر ششم و شهرداری) بوده؛ از این طریق بستر مناسبی برای تعریف و اجرایی‌شدن پروژه‌های توسعه محله‌ای فراهم شده است.
موارد دیگری هم هست؟
بله. پنجمین مورد به جانمایی و درج اطلاعات پروژه‌های سرمایه‌ای غیرمستمر در سامانه GIS مربوط می‌شود که هدف از این اقدام در فرایند بودجه‌ریزی تصمیم‌سازی بهینه در فرایند تصویب پروژه‌های سرمایه‌ای غیرمستمر و توزیع و تامین عادلانه سرانه‌های خدماتی است. ایده اصلی این اقدام، نمایش پروژه‌های شهرداری روی سامانه داده‌های مکانی است.ششمین مورد بازنگری و تغییر مدل تخصیص اعتبار است که اهدافی نظیر تخصیص بهینه منابع محدود به پروژه‌ها و فعالیت‌های اولویت‌دار و مهم، مشارکت مدیران اجرایی در تعیین تخصیص و توزیع نقدینگی ردیف‌‌های اعتباری ذیربط و افزایش کارایی تخصیص اعتبار در پرداخت نقدینگی به پروژه‌ها و فعالیت‌های مدنظر است.هفتمین مورد به طراحی و پیاده‌سازی سامانه مشارکت مردمی در مدیریت شهری برمی‌گردد که هدف از این اقدام حرکت به سمت بودجه‌ریزی مشارکتی است.
مشارکتی به چه معنا؟
یعنی زمینه استفاده از ظرفیت مشارکت مردم در تعیین پروژه‌ها، اولویت‌بندی آنها و سنجش میزان رضایت آنان از اقدامات مدیریت‌شهری و ارائه الگویی جدید و متفاوت از بودجه‌ریزی مشارکتی و برنامه‌ریزی همراه با شهروندان محقق شود.
 تدوین برنامه چهارم توسعه شهر تهران با چه رویکردهایی انجام می‌شود؟
مردمی‌سازی‌، عدالت‌محوری، هوشمندسازی و به‌کارگیری  فناوری‌های نوین ازجمله مهم‌ترین رویکردهاست. برای این منظور کمیته‌ها و کارگروه‌های تخصصی در قالب 11کمیته و 2کارگروه، طی جلسات متعدد با حضور اعضای علمی و دانشگاهی و نمایندگان تخصصی مرتبط با پایش برنامه و ضمن دعوت از نمایندگان مرتبط از شورای اسلامی شهر، تمامی مواد و تکالیف برنامه سوم را بررسی کرده و با توجه به اولویت‌های ابلاغی تدوین برنامه چهارم شورا و مدیریت جدید و نیز درنظر داشتن میزان پیشرفت هر یک از تکالیف، درخصوص ابقا‌، اصلاح یا حذف تکالیف برنامه سوم تصیم‌‌گیری شد.