سقوط شاخص بورس به کانال 1/2میلیون واحد

شاخص کل بورس تهران در مبادلات روز گذشته با یک افت سنگین در کانال یک میلیون و 200هزار واحد که در روز یکشنبه وارد آن شده بود، تثبیت شد. آمار‌ها نشان می‌دهد؛ تحت‌تأثیر افت بازار سهام در روز‌های یکشنبه و دوشنبه بیش از 175هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته شده است. از زمان آغاز نزول بورس از 2سال پیش تاکنون، بازار سهام بیش از 250میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داده است.
به گزارش همشهری، شاخص کل بورس تهران دیروز با 1.5درصد افت معادل 19هزار واحد به یک میلیون و 277هزار واحد رسید و با این میزان، نزول وارد مرحله تازه‌ای شد و عملا در کانال 1.2میلیون واحد تثبیت شد. روز یکشنبه شاخص کل بورس برای نخستین بار وارد این کانال شده بود و نزول سنگین روز گذشته، عمق نزول را بیشتر کرد. تحت‌تأثیر نزول 2روز گذشته، بیش از 175هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته  و 500میلیارد تومان نقدینگی سهامداران حقیقی از بازارسهام خارج شد.

آمارها چه می‌گویند؟
آمار‌ها نشان می‌دهد؛ از ابتدای سال تاکنون 28هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده و ارزش معاملات خرد نسبت به ابتدای سال به یک سوم کاهش یافته است. همه این ها در حالی است که روزبه‌روز نسبت خروج نقدینگی سهامداران حقیقی به ارزش کل معاملات خرد بیشتر می‌شود و بیانگر آن است که شتاب خروج سهامداران خرد از بورس بیشتر شده است. به‌نظر می‌رسد سهامداران، امید خود را برای بهبود شرایط بازار از دست داده‌اند؛ چرا که این نزول بیش از 2سال ادامه یافته و در این مدت، شاخص بورس که بیانگر میزان بازده سرمایه‌گذاری در بورس است، 40درصد افت کرده است. در این مدت میزان زیان بسیاری از سهامداران، ارقامی فراتر از این میزان بوده است. محاسبات نشان می‌دهد که از زمان آغاز نزول بازار سهام از 20مرداد 1399تاکنون 3473هزار میلیارد تومان از ارزش کل بازار سهام کاسته شده است. به‌عبارت دیگر، ارزش کل بازار سهام ایران در این مدت از 425میلیارد دلار به 174میلیارد دلار رسیده و 251میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داده است.

دلایل نزول
تحلیلگران بر این باورند که افزایش ریسک‌های اقتصادی و غیراقتصادی ازجمله افزایش نرخ بهره بین بانکی، ابهام در آینده توافق هسته‌ای و اعمال برخی مقررات اقتصادی ازجمله افزایش نرخ عوارض صادراتی کالاهای پایه ازجمله دلایل تداوم نزول بازار سهام است. اخیرا برخی از فعالان بازار به نقش معاملات الگوریتمی و بازار گردان‌ها هم در روند نزولی بورس اشاره کرده‌اند اما تاکنون آماری ارائه نشده است که نقش این معاملات را در روند نزولی بورس اثبات کند. به همین دلیل بخش زیادی از تحلیلگران، اثر عوامل کلان اقتصادی را بر روند نزولی بازار سهام بیشتر می‌دانند، به‌طور مثال، حسن کاظم‌زاده یک تحلیلگر بازار سرمایه در مورد دلایل نزول بورس می‌گوید: وقتی یک سال گذشته را مورد بررسی قرار می‌دهیم، متوجه می‌شویم که در ابتدای سال با افزایش قیمت سوخت، طبق نظر سازمان برنامه و بودجه، هزینه تولید صنایع افزایش یافته است. همزمان با وضعیت مالیات بر صادرات بسیاری از کالاها که خام و نیمه خام نبودند، ضربه بودجه‌ای تکمیل‌تر شد. و طی آن وزارت صنعت با وضع سیاست کنترل قیمت خصوصا در بورس کالا درآمد صنایع را محدود کرد و در عین حال فرصت کسب سود را از این صنایع در بازار‌های جهانی گرفته شد.
او با بیان اینکه قیمت جهانی کالاهای پایه در ابتدای سال با رشد زیادی مواجه شده بود، اضافه می‌کند: همچنین وضع عوارض صادراتی در بهترین زمان ضربه بزرگی به صنایع زد.
مهدی رضایتی، کارشناس دیگر بازار سرمایه در این مورد می‌گوید: روند نزولی به‌صورت بلندمدت بر بازار سرمایه حکم فرماست و در شرایط فعلی نشانه‌ای مبنی بر افزایش حجم معاملات دیده نمی‌شود؛ همچنین نشانه رفتاری و روانشناسی در علائم برگشتی بازار سرمایه مشاهده نمی‌شود. انتظار می‌رفت گزارش‌های 6ماهه شرکت‌های بورس گزارش‌های خوبی باشد که این انتظار محقق شد اما بورس واکنش خوبی به ‌این گزارش‌ها نشان نداد.
او با بیان این که نسبت قیمت به درآمد بازار سهام به پایین‌ترین حد خود در چند سال گذشته رسیده ادامه می‌دهد: از نظر بنیادی وضعیت بازار سهام، خوش‌بینانه است اما ریسک‌های سیستماتیک با زمان اثرگذاری نامعلوم در بازار سهام وجود دارد. از طرفی بحث برجام هم آینده را با ابهام مواجه کرده است و این ابهام پیش‌بینی را سخت می‌کند. از نظر بنیادی قیمت سهام شرکت‌ها به کف رسیده است اما بورس برای رشد به عواملی بسیاری نیاز دارد و چون فعلا درگیر ابهامات زیادی است، نمی‌توان زمان رشد دوباره بورس را مشخص کرد.
عبدالله رحیم‌لو، کارشناس بازار سرمایه درباره دلایل نزول بورس می‌گوید: تا زمانی که چشم‌انداز مثبت در اقتصاد کلان رخ ندهد شاخص‌های بورس با رشد مواجه نمی‌شوند. برجام برای فعالان بازار سرمایه نسبت به جامعه سیاسی معنای متفاوتی دارد؛ برجام از نظر سهامداران یعنی تعادل در نرخ ارز یعنی امکان صادرات و دسترسی به بازار‌های صادراتی، واردات مواداولیه، واردات ماشین‌آلات، تبادلات مالی بین‌المللی و از همه مهم‌تر کوتاه شدن دست سیاستگذار از جیب سهامداران، یعنی دولت به واسطه ارزآوری از این که بازار را تحت فشار بگذارد منصرف شود.
او با بیان اینکه ابهام در مورد توافق هسته‌ای هر روز بیشتر می‌شود، ادامه می‌دهد: درصورتی که توافق هسته‌ای به سرانجام نرسد، منابع بودجه محدودتر می‌شود و دولت مجبور می‌شود برای تامین بودجه دست به کارهایی بزند که وضع بازار سهام را بیش از پیش وخیم می‌کند.
به‌گفته او، سرکوب نرخ ارز و فاصله قابل توجه نرخ ارز بازار آزاد با دلار نیمایی اوضاع را بیش از پیش برای شرکت‌ها دشوار کرده است.