گام‌های امنیتی قطر در آستانه جام‌جهانی

این روزها مسافرانی که وارد دوحه، پایتخت قطر می‌شوند، پس از خروج از فرودگاه بین‌المللی حمد، یکی از مقاصد اصلی‌شان شهر الخور است. شهر 200هزار نفری الخور در فاصله 36کیلومتری دوحه، میزبان ورزشگاه تازه تاسیس البیت، به‌عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین ورزشگاه قطر برای مراسم افتتاحیه و برخی از بازی های جام‌جهانی2022 است. کار ساخت این ورزشگاه با 60هزار نفر گنجایش از سال2015 آغاز شد و از نمای بیرونی شکل و شمایلی از چادرهای سنتی اعراب قطری در بیابان‌ها و شنزارهای این کشور را تداعی می‌کند.
بازی‌های جام‌جهانی تا کمتر از یک ماه دیگر در البیت آغاز می‌شود، اما دولت قطر از چند سال گذشته برای تامین امنیت این دور از بازی‌های جام‌جهانی دست به دامن کشورها و شرکت‌های مختلف امنیتی شده است. جام‌جهانی اگرچه یک رویداد ورزشی مهم است، اما فراتر از جوانب ورزشی، این رویداد دارای جنبه‌های امنیتی و سیاسی گسترده‌ای است و رهبران قطر حداکثر تلاش خود را بکار بسته‌اند تا حادثه‌ای این رویداد را به حاشیه نکشاند.
قطری‌ها چندی پیش حتی مراسمی را برای نمایش لباس‌ها و تجهیزات کادر امنیتی جام‌جهانی برگزار کردند. نمایش این تجهیزات امنیتی آنقدر برای دوحه مهم بود که«خالد بن خلیفه بن عبدالعزیز»، نخست‌وزیر قطر آن را افتتاح کرد. آموزش، شبیه‌سازی‌ و برگزاری مانورهای امنیتی در خیابان‌های دوحه و دیگر شهرهای کشور کوچک قطر با هزاران نیروی امنیتی از چند ماه پیش به این سو آغاز شده است.
براساس شاخص جنایات Numbeo قطر از یکی از پایین‌ترین میزان جرم و جنایت در جهان را دارد، اما میزان پایین جرم و جنایت برای تامین امنیت کافی نیست. وقوع حوادث امنیتی در سایر رویدادهای مشابه ورزشی در جهان نشان می‌دهد که حوادث امنیتی در رویدادهای ورزشی چندان هم غیرمنتظره نیست. کمتر از یک ماه پیش، 133شهروند اندونزیایی در جریان درگیری میان تماشاگران و استفاده پلیس از گاز اشک آور در یک ورزشگاه فوتبال جان خود را از دست دادند. از سوی دیگر سابقه و پیشینه عملیات‌های تروریستی در خاورمیانه کم نیست و از این‌رو طبیعی است قطر اقدامات گسترده‌ای را برای تامین امنیت در طول دوره برگزاری جام‌جهانی دنبال کند.
نصب 15هزار دوربین نظارتی با فناوری تشخیص چهره در خیابان‌های شهرهای قطر، فراخوانی صدها نفر برای انجام سربازی اجباری برای کنترل جمعیت در ایست‌های بازرسی و سرمایه‌گذاری 1.1میلیارد دلاری در بخش امنیت سایبری ازجمله اقدامات صورت گرفته برای تامین امنیت جام‌جهانی قطر است. از زمان اعلام قطر به‌عنوان میزبان جام‌جهانی در سال2010 دوحه تفاهمنامه‌هایی را با کشورهای مختلف ازجمله ترکیه، فرانسه، آمریکا، مراکش، پاکستان و انگلیس امضا کرده است تا تجهیزات و پرسنل امنیتی و تجربیات خود را در دوره جام‌جهانی در اختیار دوحه قرار دهند. همچنین مرکز بین‌المللی امنیت ورزشی اینترپل(ICSS) و آژانس پلیس اتحادیه اروپا موسوم به یوروپل نیز با قطر برای تامین امنیت جام‌جهانی همکاری خواهند کرد.
در این میان، حضور نیروهای امنیتی فرانسه برای مشارکت در امنیت جام‌جهانی با انتقاداتی روبه‌رو شده است. وزارت کشور فرانسه اعلام کرده که بیش از 200افسر پلیس را همزمان با برگزاری جام‌جهانی به قطر اعزام می‌کند. پلیس فرانسه به‌دلیل استفاده از گاز اشک آور و اسپری فلفل علیه هواداران فوتبال ازجمله کودکان در بازی لیورپول و رئال مادرید در پاریس در می‌2022 به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته و همین نگرانی درباره برخورد خشونت بار نیروهای فرانسوی در جریان بازی‌های فوتبال در قطر نیز وجود دارد.

نقش کشورهای دیگر
براساس گزارش روزنامه نشنال، بیش از 13کشور به‌صورت مشترک قرار است امنیت جمعیت 1.2میلیون نفری گردشگران جام‌جهانی را تامین کنند، چون قطر به‌شدت با کمبود نیروی نظامی و امنیتی مواجه است.
وزارت دفاع قطر اعلام کرده که با آمریکا توافقنامه‌ای را برای مقابله با تهدید سامانه‌های هواپیمای بدون سرنشین و پهپادها در طول جام‌جهانی امضا کرده و نیروی دریایی سلطنتی انگلیس، پشتیبانی از امنیت دریایی را برعهده خواهد داشت. همچنین نیروی هوایی انگلیس از عملیات‌های امنیتی هوایی در کنار نیروی هوایی قطر حمایت می‌کند و فرانسه نیروهای خود را به همراه دستگاه‌های مین یاب و سگ‌های مواد یاب اعزام خواهد کرد.
ناتو هم گفته است که از قطر در حوزه‌های آموزش در برابر تهدیدات ناشی از مواد شیمیایی، بیولوژیکی، رادیولوژیکی و هسته‌ای حمایت خواهد کرد. ترکیه هم گفته است که قصد دارد 3هزار نیروی پلیس ضد‌شورش را به قطر بفرستد. قانونگذاران ترکیه با استقرار 250سرباز و یک کشتی جنگی کوچک به‌مدت شش ماه در عملیات با عنوان «سپر جام‌جهانی» موافقت کرده‌اند و این علاوه بر کارشناسان دفاع شیمیایی، بیولوژیکی، رادیولوژیکی و هسته‌ای ترکیه است که در قطر حضور خواهند داشت.
کابینه پاکستان نیز پیش نویس توافقنامه‌ای را برای اعزام نیروی امنیتی متشکل از افسران ارتش به تصویب رسانده و مراکش و ایتالیا نیز اعزام نیرو به قطر برای تامین‌امنیت جام‌ جهانی را تأیید کرده‌اند.