عروسک ماپت چیست؟
عروسک ماپت یا فک زن، یک عروسک تلفیقی است که در اندازه‌ها و ابعاد مختلف ساخته شده و اصل آن به آمریکا بر می‌گردد. این عروسک‌ها، فاقد تنه بوده و به منظور ایجاد جذابیت بیشتر، از اسفنج ساخته می‌شوند تا بتوانند حرکت صورت را تقلید کنند. عروسک‌های ماپت، به طور خاص برای تلویزیون ساخته می‌شوند. عروسک ماپت یا فک زن، یک عروسک تلفیقی است که در اندازه‌ها و ابعاد مختلف ساخته شده و اصل آن به آمریکا بر می‌گردد. ماپت‌ها هم می‌توانند انسان‌نما باشند و شخصیت انسانی بپذیرند و هم می‌توانند در قالب حیوانات یا موجودی ناشناخته باشند.
شروع موج ماپت‌ها
اولین ماپت به اسم «سم» در سال 1955 برای دیزنی ساخته شد اما موج این عروسک‌های تلویزیونی که ماهیتی شوخ و خودآگاه دارند، اوایل دهه 60 میلادی با عروسکی به نام المو آغاز شد.
این عروسک قرمز و دهن گشاد که در واقع ابتدا یک بچه هیولا بود و بعدها بزرگ شد، هنوز هم برنامه اجرا می‌کند و در همه این سال‌ها آنقدر تاثیرگذار بوده که توانسته از طریق تلویزیون در کنار میلیون‌ها کودکی باشد که او را دوست خود می‌دانند و به آنها در یادگیری الفبا، شکل‌ها، رنگ‌ها، پیدا کردن دوست، بخشش و مهربانی کمک کند.
اولین ماپت ایرانی
هرچند عروسک‌های دهن‌گشاد و دستکشی آدم‌نما در برنامه‌های تلویزیونی ما کم نبوده اما اولین ماپت به شکل رایج امروزی «ژولی پولی» بود. موجود صورتی رنگ و پرمو و دهن گشادی که زمان «صندوق پست» کنار ایرج طهماسب و کلاه قرمزی قرار می‌گرفت و هیچ وقت معلوم نشد ماهیتش چیست. ژولی پولی اصولا حرف نمی‌زد و صرفا با تکرار یک آوا منظورش را می‌رساند. موهای بلندش همیشه توی صورتش بود و با یک حرکت سر به عقب موهایش را کنار می‌زد. با وجود اینکه به لحاظ قیافه و آوا جذابیت زیادی نداشت طرفدار پیدا کرده بود، با این حال از همان سال تا الان دیگر از او خبری نیست.
معروفترین ماپت‌های ایرانی
عروسک‌های ماپت زیادی در این سال‌ها در قالب شخصیت‌های مختلف و دوست داشتنی در برنامه‌های تلویزیونی خلق شده‌اند و بچه‌ها هم ارتباط خوبی با آنها برقرار کرده‌اند.
مانند عروسک «سنجد» که او هم یک ماپت است و در سال‌های پیش خیلی معروف و محبوب بود و هنوز هم خیلی‌ها این شخصیت شیرین و حاضرجواب را به خاطر دارند. البته باید گفت «جناب‌خان» در حال حاضر معروفترین ماپت ایران است. یک عروسک بنفش با شخصیتی رُک، ساده و دوست‌داشتنی.
