گزارش
کدام مدرسه برای فرزند شما مناسب است؟
توجه به معیارهای مهم در انتخاب مدرسه و تأثیر آن بر خلق و خو و گرایش دانش‌آموزان به حضور در مدرسه
یکتا فراهانی- روزنامه‌نگار
یکی از دغدغه‌های مهم پدر و مادرها، انتخاب مدرسه خوب و مناسب برای فرزندانشان است. معیار هر خانواده‌ای نیز برای این انتخاب متفاوت است. البته گاهی والدین برای انتخاب مدرسه مناسب فرزندشان اطلاعات کافی و لازم ندارند و تنها به شنیده‌ها، میزان شهریه یا موقعیت جغرافیایی آن بسنده می‌کنند. پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد تأثیر تعلیم و تربیت و نوع رفتار معلمان و مربیان تأثیر بسیار زیادی برچگونگی رفتار آنها در آینده دارد. در واقع بخش بزرگی از افکار و دیدگاه‌های حاصل از کودکی، شخصیت، عادات و بنیان‌های اعتقادی، اخلاقی، ارزشی، علمی و حتی عملی انسان در بزرگسالی، در دوران دانش‌آموزی شکل می‌گیرد و بعد از خانواده، مدرسه نقش مهمی در این امر دارد. بنابراین انتخاب مدرسه باید از روی آگاهی صورت پذیرد.
ناآگاهی والدین از شناخت مدرسه
دکتر فرحناز کیان‌ارثی، روانشناس تربیتی، درباره جدا شدن کودکان از خانه و وارد شدن آنها به اجتماعی بزرگ‌تر مانند مهدکودک و مدرسه می‌گوید: مشکلی که هم‌اکنون برای وارد شدن کودکان به مهدکودک یا مدرسه وجود دارد نداشتن آگاهی کافی پدر و مادرها از شرایط یک فضای آموزشی و مواردی است که باید هنگام انتخاب آن درنظر بگیرند. بنابراین گاهی رویکردهای اشتباه در این خصوص مانع از انتخاب صحیح و اصولی والدین در این خصوص خواهد شد. در واقع بعضی والدین بدون اینکه از رویکردهای مختلف مدارس اطلاعی داشته باشند اصرار زیادی بر ثبت‌نام فرزندخود در مدرسه خاصی دارند. مثلاً بعضی از آنها تأکید افراطی دارند که مثلاً فرزندانشان را در مدرسه‌هایی با شرایط خاص مذهبی، علمی یا ورزشی ثبت‌نام کنند. بعضی دیگر تنها معیارشان نزدیکی راه خانه تا مدرسه است که البته این هم یکی از معیارهای انتخاب مدرسه مناسب است ولی تنها معیار نیست. متأسفانه حتی گاهی انتخاب مدرسه هم وارد بازی چشم و هم چشمی والدین می‌شود.
آموزش مهارت‌های شناختی
یکی از نکات راه‌گشا این است که در درجه اول والدین به‌طور مشخص بدانند انتظارشان از یک مدرسه چیست. به‌گفته کیان‌ارثی، ملاک‌های زیادی در انتخاب مدرسه وجود دارد که والدین بهتر است آنها را مدنظر قرار دهند. چون مدرسه مناسب و متعادل، معمولاً باید از همه ملاک‌ها در این خصوص برخوردارباشد؛ ملاک‌هایی که هیچ‌یک بر دیگری ارجحیت ندارند. کیان‌ارثی می‌گوید نخستین چیزی که انتظار داریم فرزندمان با رفتن به مدرسه آن را فرابگیرد، آموزش مهارت‌های شناختی است. یعنی در این فضاها باید به بچه‌ها مهارت‌های شناختی آموزش داده شود. مهارت‌های شناختی مثل شمردن، شناسایی رنگ‌ها، تفکیک اشکال هندسی و جور کردن و تناظری است که کودک برای برخورداری از ذهن ریاضی خوب به آنها احتیاج دارد.
آموزش مهارت‌های فردی و اجتماعی
ملاک مهم دیگر در انتخاب مدرسه، افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان است. یعنی در مدارس باید فضایی ایجاد شود که بچه‌ها فقط در کنار همدیگر قرار نگیرند؛ بلکه آنها باید بتوانند در مورد روابط اجتماعی‌خود با تجربه‌های جدیدی آشنا شوند. در چنین فضایی، میزان اجتماعی بودن کودکان مورد ارزیایی قرار می‌گیرد و مثلاً به والدین گزارش می‌شود که فرزندشان به‌اندازه کافی اجتماعی نیست. بنابراین بهتر است با همکاری خانواده و مدرسه یا مهدکودک این مشکل برطرف و راهکارهایی نیز برای آن درنظر گرفته شود. این برنامه‌ها برای اجتماعی شدن کودکان می‌تواند به مرور در برنامه‌های روزانه آنها گنجانده شود تا بتوانند درک صحیحی از اجتماع به‌دست آورند. مهارت برقراری ارتباط با دیگران و از آن مهم‌تر، مفهومی به نام «علاقه اجتماعی» یعنی علاقه پیدا کردن به دیگران به‌عنوان یک مفهوم انسانی نیز مهارت مهمی است که حتماً باید مدنظر قرار گیرد.
کیان‌ارثی، معیار مهم دیگر در انتخاب مدرسه را برخورداری از امکان رشد فردی می‌داند. یعنی یک مدرسه خوب باید امکان رشد و توسعه فردی را برای تک‌تک بچه‌ها فراهم کند. بنابراین باید دوره‌ها و آموزش‌هایی برای شناخت علایق و احساسات کودکان و همچنین امکان شناخت علایق و استعدادهای آنها در مدرسه وجود داشته باشد.
اینکه بچه‌ها بتوانند جرأت وشجاعت برای ابراز وجود خودشان را داشته باشند موضوع مهمی است که حتماً باید در مدارس و مهدکودک‌ها به آنها آموزش داده شود. به‌گفته دکتر کیان‌ارثی، برخورداری از مهارت ابراز وجود کمک می‌کند بچه‌ها در مورد خودشان آگاهی‌های زیادی پیدا کنند و مهارت‌های خودیاری نیز در آنها تقویت شود، یعنی خودشان بتوانند کارهای شخصی‌شان را انجام دهند و گاهی هم به تنهایی بازی کنند. در واقع کسب مهارت‌های خودیاری موضوع بسیار مهمی است. اما بسیاری از خانواده‌ها به‌جای توجه به این موارد بیشتربه فکر خدمانی هستند که مهد یا مدرسه می‌تواند در اختیار فرزندشان قرار دهد.
آشنایی با قوانین
مدرسه شاید نخستین محیط رسمی‌ای باشد که کودک با مفهوم قانون به‌صورت جدی آشنا می‌شود. اینکه در ساعتی مشخص به محیط آموزشی وارد می‌شود و زمان کلاس و تفریح و خروجش از مدرسه مشخص است، نخستین گام‌های احترام به قانون و پذیرش آن محسوب می‌شود. اما اینکه این قانون‌پذیری چطور در کودک شکل بگیرد که عزت نفس و احترام او هم زیر سؤال نرود، بسیار مهم است. پس خوب است خانواده‌ها در این مورد حساسیت ویژه به خرج دهند و مدرسه‌ای را انتخاب کنند که در آن، آرامش و گفت‌وگو راه اصلی آموزش قانون به کودکان باشد.
مکث
سطح آگاهی مربیان و معلمان
کیان‌ارثی می‌گوید با توجه به‌وجود ترافیک و مشکلات رفت‌و آمد در شهرهای بزرگ، بهتر است بچه‌ها در مدارس نزدیک خانه ثبت‌نام شوند. همچنین برخوردار بودن از امکانات مورد نیاز کودکان مانند فضای خوب برای بازی و کلاس‌های نورگیر و دلباز هم عامل مهم دیگری است که والدین باید آن را درنظر داشته باشند. اما یکی از مهم‌ترین نکاتی که توجه خاص والدین را می‌طلبد، معلم‌های مدرسه است؛ اینکه بزرگواری که تدریس به کودک را به‌عهده دارد، چقدر از آگاهی و آموزش به روز روش‌های تربیتی و البته سعه‌صدر برخوردار است. اینکه معلم مدرسه چقدر توان ارتباط با کودکان را دارد و می‌تواند فضای ارتباطی و آموزشی کلاس را مدیریت کند بسیار اهمیت دارد. در غیراین صورت، روش‌های آموزشی غلط ممکن است باعث شود بچه‌ها نسبت به مدرسه و درس خواندن کاملاً بی‌علاقه شوند. میزان تعامل مدرسه و والدین و توجه به دغدغه‌های والدین و دانش‌آموزان از دیگر نکاتی است که یک مدرسه متعادل باید از آن برخوردار باشد. اینکه مدیر مدرسه و معلمان شرایطی را فراهم کنند که والدین بتوانند به‌راحتی با آنها گفت‌وگو کنند و شنونده مسائل آنها باشند بسیار مهم است.
در همینه زمینه :