«10دی» روز ملی مشهد شد

شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی روز 10دی را به‌عنوان روز ملی مشهد انتخاب کردند. به گزارش همشهری، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ‌ که در جلسه شورای فرهنگ عمومی این استان حاضر بود، درباره تاریخ 10دی گفت: روز ملی برخاسته از حضور مردم و به نام مردم است، مردم مشهد در 10دی حضور فعالی علیه رژیم طاغوت داشتند و نقش زنان و کودکانی که در این روز به شهادت رسیدند نیز بسیار مؤثر بود.
آیت‌الله احمد علم‌الهدی با بیان اینکه شهر مشهد دارای ظرفیت‌های فرهنگی قوی است که می‌توان از این ظرفیت‌ها استفاده کرد، گفت: باید دبیرخانه روز ملی مشهد در شهرداری به‌عنوان مسئول این موضوع تشکیل و کارهای مرتبط با آن دنبال شود. به‌گفته وی، نام‌گذاری نباید فقط محدود به اسم‌گذاری باشد و باید از این نام‌گذاری و از نخبگان انقلابی و مبارزاتی مردم این شهر در برنامه‌ها برای تولید ظرفیت استفاده کرد.

یک ظرفیت تاریخی
استاندار خراسان رضوی نیز با بیان اینکه واقعه دهم دی ماه سال ۱۳۵۷ مشهد ظرفیت مناسبتی را براساس شواهد تاریخی، تمدنی و مذهبی در خود دارد، گفت: انتخاب روز ملی مشهد، ظرفیت بی‌نظیری را در خود دارد که باید به آن نیز اندیشید.
یعقوب‌علی نظری بیان کرد: انتخاب این روز می‌تواند با محوریت معرفی حضرت رضا(ع)، واقعه مسجد گوهرشاد به‌عنوان یک نماد مرتبط با عفاف و حجاب و یا براساس مجاهدت‌های مردم در سال ۱۳۵۷ که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد صورت گیرد.

10دی چه روزی است؟
9دی به مناسبت سالگرد قیام خونین مردم قم در تاریخ 19دی 1356کشور در عزای عمومی به سر می‌برد. امام خمینی (ره) در پیامی به ملت ایران این روز را عزای عمومی اعلام کرده بود. یکی از برنامه‌ریزان راهپیمایی، پیشنهاد کرد پایان تظاهرات آن روز، مقابل ساختمان استانداری باشد که با شروع راهپیمایی جمعیت به‌سوی خیابان تهران حرکت کرد و از آنجا وارد خیابانی شد که به ساختمان استانداری می‌رسید.
در این روز شماری از مردم وارد حیاط استانداری شدند، ازدحام در آن منطقه سنگین و سنگین‌تر شد، اما با آمدن تانک صدای رگبار گلوله بلند و درگیری آغاز شد و عده زیادی از مردم در این روز به رگبار بسته شدند. روز بعد یعنی یکشنبه، 10دی نیز در صبحگاه پادگان لشکر 77، فرماندهان با نمایش فیلم یا عکس نظامیان کشته شده روز قبل به سربازان، درجه‌داران و افسران به آنها القا کردند که یا باید کشته شوند یا بکشند. اما در همین روز بار دیگر در پی تظاهرات مردم مشهد و بسیاری از شهرهای دیگر صدها نفر به شهادت رسیدند.
مردم مشهد حین تظاهرات ضد‌رژیم به چند کلانتری، انجمن ایران و آمریکا و نیز به منزل چند مستشار آمریکایی حمله کردند. به دستور فرماندار نظامی مشهد با تانک به مردم حمله شد و در نتیجه، طبق آماری که روزنامه‌ها منتشر کردند، 200نفر شهید و 2هزار نفر زخمی بر جای ماند.
اما درباره تعداد شهیدان این دو روز مشهد ارقام صحیحی وجود ندارد. به نقلی در این 2 روز 2هزار نفر کشته شده‌اند.
به‌دنبال این حوادث 3روز در مشهد تعطیل‌ عمومی اعلام شد و چون این مسئله باعث کمبود نان و مایحتاج اولیه مردم شده بود مبارزان شهرهای مجاور مشهد کامیون‌های حاوی نان و خواربار به مشهد ارسال و علما آن را میان مردم تقسیم کردند.
موضوع تصویب 10دی به‌عنوان روز ملی مشهد، در دوره‌های مختلف بارها مطرح شده تا اینکه بالاخره روز گذشته، شنبه 9مهر به سرانجام رسید. این روز پس از تصویب روز ملی مشهد در شورای فرهنگ عمومی استان خراسان‌رضوی به‌ریاست نماینده ولی‌فقیه در استان و سپس تصویب در شورای فرهنگ عمومی در تقویم کشور ثبت خواهد شد.  پیش از این و در دهه 80، میدان دهم دی مشهد در تاریخ ۲۱ بهمن ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۴۳۹۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود. این میدان در محله ارگ مشهد قرار دارد و قبل از وقوع انقلاب سال١٣۵٧ میدان سوم اسفند نام داشت که بعد از انقلاب نام 10دی برای آن برگزیده شد.