قاعده بازی در زمین آمریکا
حنیف غفاری؛ دکترای روابط بینالملل
ولودیمیر زلینسکی رئیسجمهور اوکراین هنوز در شوک برگزاری همهپرسی و الحاق مناطق دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا به روسیه قرار دارد. او خشمگینانه بر سر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی فریاد میزند و به آنها درخصوص پیوستن به ناتو التماس میکند اما اعتبار کمدین سیاستمدار به اندازهای نیست که آمریکا و متحدانش را مجاب به جدی گرفتن خواستههای او کند! ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو که زلینسکی و ارتش اوکراین را ترغیب به ادامه جنگ و عدممذاکره مستقیم با روسیه بر سر آتشبس میکند، در پاسخ به سؤالی درخصوص عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی یک پاسخ گویا به خبرنگاران داد: سکوت!
ماجرا به این نقطه ختم نمیشود. «جیک سالیوان» که دولت متبوعش ایجاد گرههای راهبردی در نقاط گوناگون دنیا را تبدیل به یک راهبرد کلان در حوزه سیاست خارجی آمریکا کرده است، صراحتا خطاب به زلینسکی و همراهانش گفته است که فعلا امکان عضویت اوکراین در ناتو وجود ندارد! نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا نیز بدون آنکه اساسا اشارهای به ضجههای زلینسکی بر سر پیوستن به ناتو کند، صرفا بر لزوم حمایتهای نظامی و ارائه تضمینهای امنیتی به اوکراین اکتفا کرده است!
فلاکتهای زلینسکی به این نقطه ختم نمیشود! برخی اعضای اتحادیه اروپا مانند اتریش و مجارستان مخالفت خود را با پیوستن اوکراین به این مجموعه اعلام کرده و مقامات ارشد وزارت خارجه فرانسه نیز تأکید کردهاند روند عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا دهها سال به طول میانجامد. تجمیع مواضع مقامات ناتو و اتحادیه اروپا در قبال عضویت اوکراین در این مجامع نشان میدهد که غربگرایان کییف از «ناتو» رانده و از اتحادیه اروپا «مانده» شدهاند! این بدترین و تلخترین دستمزدی است که بانیان انقلاب نارنجی اوکراین از اربابان خود در دو سوی آتلانتیک دریافت کردهاند!
امروز در سال2022 میلادی، اوکراین تبدیل به یک زمین سوخته شده و حداقل 15درصد از خاک این کشور در شرق و جنوب از دست رفته است.حتی اگر جنگ اوکراین در همین لحظه پایان پیدا کند و آتشبس دائمی محقق شود، دهها سال بازسازی خسارات ناشی از جنگ و احیای مناطق بحران زده و بافت جمعیتی این کشور به طول خواهد انجامید. این یعنی خسارت محض! اوکراین همه داشتههای واقعی خود را در سراب عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا از دست داد! فراموش نکنیم که این سراب را ولادیمیر پوتین و روسها برای اوکراینیها رقم نزدهاند زیرا عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی و اروپای واحد در گرو تصمیم یا عدمتصمیم کاخ کرملین نیست! کسانی اوکراین را در این مسیر بازی دادهاند که امروز در حال ارسال تسلیحات و پول به کییف جهت ادامه جنگ و فرار از دیپلماسی هستند!
این قاعده بازی در زمین غرب است! قطعا زلینسکی نباید نسبت به فاجعه تمامعیاری که آمریکا و اعضای اروپایی ناتو بر سر اوکراین آوردهاند حتی سر سوزنی ناراضی باشد.در قاموس سیاستمداران آمریکایی و اروپایی، هر کشور و سیاستمداری تاریخ مصرف معینی دارد و حتی استفاده ابزاری از آن نیز تابع نیازها و منافع آنهاست. در ماورای دلسوزی ظاهری رسانههای غربی برای اوکراین و ساکنان آن، یک گزاره پنهان اما ملموس در حال خودنمایی است: اوکراین در دید مقامات غربی، ارزش پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا را ندارد!
بهتر است زلینسکی و دیگر مقامات غربگرا در اوکراین بیش از حد در برابر این گزاره قطعی مقاومت نکنند! آنها از ابتدای هزاره سوم تاکنون تصمیم گرفتند کشورشان را به حیاط خلوت غرب تبدیل کنند و از تعریف و تمجیدهای وسوسهانگیز کاخ سفید و اتحادیه اروپا لذت ببرند. بنابراین بهتر است رئیسجمهور اوکراین بیش از این خود را بابت خنجر از پشت مقامات غربی سرزنش نکند! عقبگرد اوکراین به قبل از نیمه قرن بیستم(زمان جنگ جهانی) ثمره خوشبینی مفرط امثال پروشنکو، تیموشنکو و زلینسکی به واشنگتن و اتحادیه اروپا بود.
بدون شک زلینسکی طی روزهای آتی دوباره بر سر حامیان جنگ اوکراین فریاد خواهد زد و از آنها تقاضای ادغام در چارچوب امنیتی و سیاسی غرب را خواهد داشت اما در پاسخ به این همه التماس تنها سکوت و همدردی میشنود! اکنون بسیاری از نظامیان و سیاستمداران خوشباور اوکراینی به وضوح دریافتهاند که حتی اگر حدود 44میلیون نفر جمعیت این کشور نیز در تبادل آتش با روسها از بین بروند و از کییف گرفته تا خارکف و ماریوپل به گورستان دستهجمعی اوکراینیها تبدیل شود، این ماجرا اهمیتی ذاتی برای کاخ سفید و اتحادیه اروپا نخواهد داشت و صرفا دستمایهای برای اشک تمساح سیاستمداران پرادعای غربی بر جنازه آنها فراهم خواهد ساخت. آنچه امروز در اوکراین میگذرد، در آیندهای نزدیک و دور به سرفصلی جدید در درس روابط بینالملل و تاریخ تبدیل خواهد شد؛ درسی که هر کس میخواهد ماهیت غرب را بشناسد باید چندین بار از روی آن بخواند و بنویسد.