نگاه
فصلی از تاریخ که فراموش نمیشود
جواد نصرتی _ روزنامه‌نگار
انتهای هر شهریور، یادآوری است تا بدانیم، چیزی که همیشه با آن کشورمان را می‌خوانیم، مدیون جوانانی است که از خودشان گذشتند تا وطن باقی بماند. دشمن، به امید یک سفر جاده‌ای آسان چند روزه تا تهران، پا در خاکی گذاشت که مدفنش شد جوان‌های رعنا و نترس، بلندهمت و از جان گذشته‌ای که، برای وجب به وجب خاک وطن جنگیدند تا ایران، همان چیزی که قبل از حمله بود، باقی بماند. یاد آنها جاودان است، تا ایران زنده است.
جنایت جنگ
سقوط خرمشهر/ 4آبان 59
عروس جنوب ایران، بعد از 34 روز مقاومت بی‌نظیر نیروهای مردمی و ژاندارمری و ارتش، روز 4آبان بالاخره به‌دست ارتش بعثی افتاد. از همان روز، عزمی ملی برای بازپس‌گیری شهر ایجاد شد. مقاومت نیروهای مردمی به فرماندهی شهید محمد جهان‌آرا و تکاوران نیروی دریایی از یاد مردم خرمشهر نخواهد رفت.
بمباران مدرسه فیاض‌بخش بروجرد/ 20دی 65
ارتش عراق، بارها مدارس را بمباران کرد و در شهرهایی مثل زنجان و تهران و کرمانشاه، دانش‌آموزان زیادی را پرپر کرد و ملت ایران را عزا دار کرد. اما بمباران 2مدرسه شهید فیاض‌بخش و امام حسن مجتبی(ع) در بروجرد، یکی از هولناک‌ترین جنایت‌های ارتش عراق است؛ 68کودک دانش‌آموز در یک لحظه شهید شدند و داغی بزرگ بر دل ایران نشست.
بمباران شیمیایی سردشت/ 7تیر 66
اوج سبعیت ارتش عراق را مردم مظلوم سردشت با از دست دادن جان و سلامتی و آینده‌شان لمس کردند؛ ارتش بعث این شهر را بمباران شیمیایی کرد. این نخستین‌بار بعد از حمله اتمی به ژاپن در جنگ جهانی دوم بود که یک ارتش، از سلاح‌های کشتار‌جمعی علیه مردم غیرنظامی استفاده می‌کرد. ده‌ها نفر در همان زمان و صدها نفر در سال‌های بعد به‌خاطر عوارض بمباران شهید شدند.
موشک‌باران تهران/ 10اسفند 1366تا 2فروردین 1367
صدام حسین بعد از ناکامی‌های بزرگ در جبهه نبرد، جنگ را ناجوانمردانه به شهرها کشاند و موشک‌باران پایتخت ایران، زندگی میلیون‌ها غیرنظامی را به جهنم تبدیل کرد. بیش از 100فروند موشک به تهران خورد و نزدیک به 2هزار‌‌و600نفر در این 3هفته وحشت، به شهادت رسیدند.
صداهای جنگ
شنوندگان عزیز توجه فرمایید
هیچ صدایی در تاریخ جنگ ایران، شیرین‌تر و خوش‌خاطره‌تر از صدای محمود کریمی‌علویجه، وقتی که خبر آزادی خرمشهر را می‌خواند نیست. صدای حماسی و خاطره‌انگیز او، همچنان نشانه فتح و ظفر است؛ «شنوندگان عزیز توجه فرمایید خرمشهر، شهر خون، آزاد شد.»
آژیر قرمز
اگر همین حالا هم یکباره جایی صدای آژیر قرمز پخش شود، ایرانی‌هایی که کمی سن و سال دارند، ناخودآگاه دنبال جان‌پناه می‌گردند و چراغ‌ها را خاموش می‌کنند. آژیر قرمز، که نشانه وقوع حتمی حمله هوایی وکابوس میلیون‌ها غیرنظامی ایرانی در 8سال جنگ بود.
مارش نظامی
هر بار که مارش نظامی معروف ارتش پخش می‌شد، مردم مشتاقانه منتظر خبر اعلام فتح و پیروزی رزمندگان می‌شدند. این مارش معروف که با نام «21حمزه» و همینطور «مارش شهریار» شناخته می‌شود، توسط هنرمند ایرانی ساکن انگلستان، در دهه 30نوشته شده بود و بعدها به مارش اصلی ژاندارمری تبدیل شد اما پخش‌اش هنگام اعلام خبر آزادسازی خرمشهر، او را به صدای فتح و ظفر جنگ ایران و عراق تبدیل کرد.
مرتضی آوینی؛ راوی فتح
بعد از پایان جنگ، کار زنده نگهداشتن آن شروع شد و نماد این کار، شهید مرتضی آوینی است. او با تهیه مستندهای روایت فتح، نقش مهمی در زنده نگهداشتن یاد و خاطره جنگ دارد. صدای دلنشین او در این مستندها، همچنان به گوش میلیون‌ها ایرانی آشناست.
موفقیت های بزرگ نظامی
عملیات کمان 99/ اول مهر 59
ارتش عراق، با اطمینان‌خاطر از زمینگیر بودن نیروی هوایی به‌خاطر وقوع انقلاب به ایران حمله کرد. اما یک روز بعد از آغاز جنگ، 140جنگنده نیروی هوایی، در بزرگ‌ترین عملیات هوایی کشور، ستون فقرات نیروی هوایی عراق را چنان شکستند که تا 4ماه، عراق عملا نمی‌توانست از نیروی هوایی‌اش استفاده کند.
عملیات مروارید/ 7آذر 59
نیروی دریایی ایران در عملیات مروارید که با پشتیبانی نیروی هوایی انجام شد، کاری کرد که نیروی دریایی عراق، عملا از بین برود. در این عملیات، بندر نفتی ام‌قصر و همینطور 2سکوی مهم نفتی بمباران شدند. در جریان عملیات، چندین قایق موشک‌انداز و چندین شناور دیگر عراق غرق شدند. ناوچه قهرمان پیکان، با وجود موفقیت‌ها و رشادت‌های خدمه‌اش، در این عملیات جاودانه شد.
حمله به اچ3/ 15فروردین60
دوربردترین عملیات هوایی نیروی هوایی در جنگ، که از آن به‌عنوان متهورانه‌ترین عملیات هوایی بعد از جنگ جهانی دوم یاد می‌شود، نیروی هوایی عراق و سراسر دنیا را غافلگیر کرد. فانتوم‌های ایرانی، به لیدری سرتیپ خلبان فرج‌الله برات‌پور در عمق 1000کیلومتری خاک عراق، در نزدیکی مرز اردن، 3پایگاه معروف به اچ3را بمباران و نزدیک به 50هواپیمای عراقی را نابود کردند.
شکست حصر آبادان/ 6مهر 1360
شکست حصر آبادان، یکی از شیرین‌ترین لحظات جنگ و همچنین نقاط عطف آن است. ارتش عراق که امیدوار بود طی تنها چند روز تمام خوزستان را جدا می‌کند، بعد از اشغال خرمشهر، روی اشغال آبادان تمرکز کرد و این شهر به جز یک راه کم‌عرض، در حصر ارتش عراق بود. تا اینکه حصر آن در ابتدای ماه مهر طی عملیات ثامن‌الائمه شکسته شد. شکستن حصر آبادان، زمینه‌ساز پیروزی‌های بعدی ایران، و آزادسازی خرمشهر بود. بعد از یک‌سال از شروع جنگ، فرماندهان نظامی ایران نخستین عملیات بزرگ مشترک ارتش و سپاه را که تأثیری حیاتی بر ادامه روند جنگ داشت با موفقیت اجرا کردند. این عملیات، نه‌تنها آبادان را از حصر درآورد و زمین‌های زیادی را از اشغال آزاد کرد، که راه را برای فتوحات بعدی، به‌خصوص آزادی خرمشهر هموار کرد.
عملیات بیت‌المقدس/ اردیبهشت تا خرداد60
از روزی که خرمشهر توسط رژیم بعث اشغال شد، بزرگ‌ترین خواست ملی کشور، آزادسازی خرمشهر بود. و در نهایت، نیروهای ایرانی، طی عملیات بیت‌المقدس این جشن ملی را رقم زدند. این عملیات، در 3مرحله انجام شد که فتح خرمشهر، یکی از دستاوردهای آن بود؛ آزادسازی 5038کیلومترمربع از خاک کشور، و انهدام چندین گردان زرهی عراق و کشته و اسیر شدن 35هزار ارتشی عراقی، گوشه‌ای از دستاوردهای این عملیات است. برای میلیون‌ها ایرانی، همچنان یکی از شیرین‌ترین لحظات زندگی‌شان، وقت شنیدن آزادی خرمشهر است. آزادسازی خرمشهر، یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های ملی ایران در نیم‌قرن اخیر است.
شهدای بزرگ دفاع مقدس
شهید عباس دوران / 30تیر 61
سرهنگ خلبان دوران، یکی از پرآوازه‌ترین خلبانان نیروهای هوایی بود. عملیات‌های غیرممکن او، باعث شده بود به دشمن شماره یک عراق تبدیل شود. در تیر 61، عراق در آستانه میزبانی از اجلاس جنبش عدم‌تعهد که مدعی بود بغداد کاملا امن است. دوران اما از دیوار آهنین بغداد عبور و کاری کرد برگزاری اجلاس لغو شود. او در همین عملیات به شهادت رسید.
شهید ابراهیم همت / 17اسفند 1362
ابراهیم همت، یکی از محبوب‌ترین شهدای دفاع‌مقدس است. او همچنین یکی از عالی‌رتبه‌ترین فرماندهان جنگ ایران است که در کف میدان نبرد به شهادت رسیده است. شهید همت، بعد از احمد متوسلیان به‌عنوان فرمانده لشکر 27محمد رسول‌الله (ص) انتخاب شد. او در جریان عملیات خیبر، در منطقه جزیره مجنون به‌خاطر اصابت توپ به شهادت رسید.
شهید مهدی باکری / 25اسفند 1363
فرمانده لشکر 31عاشورا، یکی از بی‌تکلف‌ترین و خاکی‌ترین فرماندهان سراسر جنگ بود. مهندس مکانیکی که سابقه کار در شهرداری ارومیه را هم داشت، در جریان عملیات بدر، تا آخرین لحظه در خط‌مقدم کنار سربازانش ماند و در آخرین لحظه، در حال بازگشت از جزیره مجنون به عقب بود که با شلیک مستقیم آرپی‌جی به قایق، با همرزمانش شهید شد.
شهید حسین خلعتبری / اول فروردین1364
حسین خلعتبری، یکی از بهترین خلبانان فانتوم نیروی هوایی ایران بود. او به‌خاطر مهارت، شجاعت و وطن‌پرستی‌اش شهره بود. خلعتبری، سرباز بی‌ادعای وطن بود و در اوج جنگ، بعد از آنکه برای ماموریت به لاهه فرستاده شده بود، درخواست بازگشت به وطن را داد. او، استاد استفاده از موشک ضدکشتی موریک بود و با نام حسین ماوریک شناخته می‌شد.
شهید عباس بابایی / 15مرداد 1366
عباس بابایی، یک فرمانده منحصر‌به‌فرد در نیروهای هوایی و یکی از زبده‌ترین خلبانان نیرو بود. او در زمان شهادت، سرتیپ بود اما چنان خاکی بود که به سختی کسی درجه‌هایش را می‌دید. به‌عنوان معاون فرماندهی نیرو، می‌توانست در تهران بنشیند اما همیشه پای عملیات بود. او بعد از آخرین پرواز، در حال بازگشت به پایگاه بود که به شهادت رسید.
در همینه زمینه :