جهان‌نما
سایه سنگین سیاست داخلی بر روابط لندن-واشنگتن
دیدار نخست‌وزیر جدید انگلیس و رئیس‌جمهور آمریکا در شرایطی در نیویورک برگزار می‌شود که روابط دو کشور عمیقا تحت‌تأثیر تلاطمات سیاست داخلی است
لیز تراس نخست‌وزیر انگلیس، در آستانه دیدارش با جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا، اذعان کرده که رسیدن به توافق تجارت آزاد با آمریکا احتمالا سال‌ها طول خواهد کشید. او که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده حتی شروع مذاکرات تجاری دو کشور در میان‌مدت را نیز محتمل ندانسته است. این نخستین بار است که دولت نوپای لیز تراس اذعان می‌کند که عملا هیچ شانسی برای دستیابی به توافق تجاری دوجانبه با آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری لندن وجود ندارد. ناظران با اشاره به اینکه اظهارات اخیر نخست‌وزیر انگلیس احتمالا بسیاری از حامیان برگزیت در لندن را ناامید خواهد کرد، معتقدند که تراس پیش از دیدارش با بایدن تلاش کرده است تا انتظارات از این گفت‌وگوها را کاهش دهد چون به خوبی می‌داند که بالا رفتن انتظاراتی که امید زیادی به تحقق آنها نیست، می‌تواند به موقعیت دولت نوپایش به‌شدت آسیب بزند.
از زمان روی کار آمدن لیز تراس به‌عنوان نخست‌وزیر انگلیس گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت روابط دو کشور انگلیس و آمریکا بالا گرفته است؛ به‌ویژه اینکه تراس در چندین نشست خصوصی، از لزوم استقلال انگلیس از آمریکا در سیاست خارجی گفته است. رسانه‌های انگلیسی فاش کرده‌اند که او در جایی حتی گفته است که روابط لندن ـ واشنگتن آنقدرها که می‌گویند هم ویژه نیست.
نزدیک به 75سال از زمانی که وینستون چرچیل نخست‌وزیر وقت انگلیس، روابط لندن و واشنگتن را «ویژه» خواند می‌گذرد؛ ایده‌ای که رهبران دو کشور بارها بر آن تأکید کرده‌اند اما به‌نظر می‌رسد که شرایط در حال دگرگونی است. درست است که رویکرد خصمانه لیز تراس نخست‌وزیر انگلیس، در برابر روسیه و چین او را در کنار جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا، قرار داده اما واقعیت این است که به قدرت رسیدن این دیپلمات 47ساله که از نظرش روابط لندن و واشنگتن چندان خاص هم نیست، می‌تواند به‌معنای فصل جدیدی در روابط تجاری و سیاسی دو سوی آتلانتیک باشد.
یکی از نخستین نگرانی‌های دولت بایدن، حمایت دولت لیز تراس از قانونی است که رویه‌های تجاری پسا برگزیت با ایرلند شمالی را کاملا دستخوش تغییر می‌کند؛ امری که می‌تواند باعث تنش شدید در روابط انگلیس و اتحادیه اروپا شده و صلح در ایرلند شمالی را به خطر بیندازد. به اعتقاد ناظران، رویه‌های سختگیرانه تجاری که دولت تراس قصد دارد تا در مرزهای ایرلند شمالی اعمال کند می‌تواند شرایط اقتصادی متزلزل فعلی اتحادیه اروپا را بیش از پیش آشفته کند. آن هم در شرایطی که دولت آمریکا تلاش دارد تا جبهه‌ای واحد را در برابر روسیه ایجاد کند. به نوشته نیویورک تایمز، کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید، آشکارا به سیاست‌های تراس تاخته و گفته است: «چنین اقداماتی شرایط مناسبی را برای دستیابی به یک توافق تجاری که مورد انتظار دولت تراس است، ایجاد نمی‌کند.»
ماکس برگمان مدیر برنامه اروپا در مرکز مطالعات استراتژیک در واشنگتن و یکی از مشاوران سابق وزارت خارجه آمریکا، می‌گوید: «برگزیت می‌تواند بار دیگر به مشکل جدی برای اروپا تبدیل شود، آن هم در شرایطی که همکاری و اتحاد امری حیاتی به شمار می‌رود. لیز تراس نشان داده که حاضر است برای تحقق برنامه‌های برگزیتی خود از اعمال فشار استفاده کند و این نه‌تنها روابط انگلیس با اتحادیه اروپا که روابط لندن و واشنگتن را نیز متشنج خواهد کرد؛ مسئله‌ای که کاخ سفید را عمیقا نگران کرده است. برای دولت بایدن، امروز اصلا زمان خوبی جهت درگیری با شریک نزدیکش نیست.»
آسوشیتدپرس در گزارشی می‌نویسد: دو متحد سابق در دوسوی آتلانتیک اکنون به‌لحاظ سیاسی متلاطم هستند. چارلز سوم در انگلیس با پرسش‌های زیادی از سوی افکارعمومی روبه‌رو است؛ پرسش‌هایی مانند اینکه آیا سن بالای او اجازه می‌دهد تا وظایف خود را به خوبی انجام دهد. لیز تراس هم که به تازگی بر کرسی نخست‌وزیری تکیه زده با چالش‌های جدی روبه‌رو است؛ از بحران انرژی گرفته تا تورم بالا. در آمریکا نیز شرایط تقریبا مشابه است. دولت بایدن نیز چون لندن با تورم شدید ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، تبعات اقتصادی جنگ اوکراین و هرج و مرج بازارهای جهانی انرژی روبه‌رو است.
در این میان انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا نیز مسئله مهمی برای انگلیس و اروپاست. «باربارا ای. پری» مدیر مرکز مطالعات ریاست‌جمهوری در دانشگاه ویرجینیا، با اشاره به تأثیر سیاست داخلی انگلیس و آمریکا بر روابط دیپلماتیک دو کشور می‌گوید: «انگلیس این روزها به‌لحاظ سیاسی درگیر دوره‌گذار است. در آمریکا نیز نمی‌دانیم که در انتخابات میان‌دوره چه خواهد شد. از آن مهم‌تر نمی‌دانیم که در انتخابات ریاست‌جمهوری2024 میلادی آمریکا چه‌کسی پیروز خواهد شد.» به اعتقاد ناظران، لیز تراس که با شعار اجرایی کردن برگزیت به قدرت رسیده نیاز دارد تا دولت بایدن توافق تجاری پسا برگزیت با لندن را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهد. الیوت آبرامز کارشناس سیاست خارجی و از دست‌اندرکاران سیاست خارجی آمریکا در دولت دونالد ترامپ، می‌گوید: «اگر جای لیز تراس بودم می‌خواستم که نقش رهبری انگلیس در جامعه جهانی ازجمله در مسئله اوکراین به رسمیت شناخته شود. همچنین به‌دنبال این بودم که درباره چالش‌های اقتصادی پیام مثبت و امیدوارکننده‌ای به مردم انگلیس بدهم؛ چیزی مثل آغاز مذاکرات توافق آزاد تجاری.» اما مسئله اینجاست که این امور در فهرست اولویت‌های دولت آمریکا جایی ندارند.
