یک دنیا در دل دنیای ما

چند نسل از انسان‌ها، مجذوب موجودات عجیب و غریب دنیایی بوده‌اند که یکی از متفاوت‌ترین نویسنده‌های جهان، به تنهایی ساخته و به‌عنوان میراث بشر، از خود به جا گذاشته است؛ جی آر آر تالکین، به تنهایی جهانی خیالی را خلق کرده که احتمالا تا روزی که بشر وجود داد، به حیاتش ادامه خواهد داد.
داستان دنیای جادویی کتاب‌های «هابیت» و سه گانه «ارباب حلقه‌ها»، در سال 1937در چنین روزی با چاپ کتاب هابیت (یا نام کامل آن: «هابیت یا آنجا و بازگشت دوباره») به دنیا معرفی شد و همچنان، در مدیوم‌های مختلفی، از کتاب و سینما گرفته و اخیرا در سریال، جمع زیادی از مردم را سرگرم و مسحور می‌کند. یک موجود عجیب کوچک که در حفره‌هایی زیرزمینی زندگی می‌کند، هرگز فراتر از دهکده‌اش را ندیده، بزرگ‌ترین دل‌نگرانی‌اش خوردن چندین وعده غذا در ساعات متفاوت روز و چرت زدن‌های مرغوب است، و از آب می‌ترسد، به سفری عجیب می‌رود، با موجودات ترسناک درگیر می‌شود، به جنگ اژدها می‌رود و در نهایت، با حلقه‌ای به خانه بازمی‌گردد که اگر در دستان اشتباهی بیفتد، دنیایی که در این 4کتاب تصویر شده را نابود می‌کند. این داستان کلی، چنان جزئیات تکان‌دهنده‌ای دارد، و چنان روایت شیرین و دلهره‌آور و ترسناک و خنده‌دار و میخ‌کوب‌کننده و آرامش‌بخشی دارد، که فقط می‌توان گفت ساختن آن، کار یک نابغه است.

تالکین، یک آکادمیسین در آکسفورد بود که روی متون انگلیسی کار می‌کرد و چندان به عنوان نویسنده تخیلی شناخته نمی‌شد. معروف است که او در برگه یکی از شاگردانش، جمله «در یک سوراخ در زمین یک هابیت زندگی می‌کرد» را دیده و مشتاق شده است تا بداند هابیت چیست. این اشتیاق، به خلق دنیای مسحورکننده هابیت‌ها و ارباب حلقه‌ها منجر شد. کتاب هابیت، به‌خاطر نقدهای چند نویسنده دیگر با استقبال مواجه شد. در ادامه، بی‌بی‌سی چند برنامه رادیویی ویژه برای این کتاب ساخت و همین باعث شهرت بیشتر آن شد.
با وجود این، این کتاب، ویژگی‌هایی متمایز دارد و به‌خاطر آنها جاودان شده است؛ یک ویژگی عجیب این کتاب، خلق یک جهان منحصر به فرد است که موجودات آن، تاریخ و جغرافیای آن، چنان استادانه خلق شده‌اند که خواننده فراموش می‌کند این جهان، ساخته ذهن تنها یک انسان است و واقعی نیست. تالکین برای این دنیا، حماسه‌ها، افسانه‌ها و زبان‌های منحصر به فردی هم ایجاد کرده است. کتاب هابیت و سه‌گانه ارباب حلقه‌ها، مشخصا بر نویسندگان بعد از تالکین اثرگذاری زیادی داشته‌اند و نمی‌توان تصور کرد که اگر آنها نوشته نشده بودند، آیا اصلا هری پاتر هم نوشته می‌شد یا نه.