حواسمان به سال تحصیلی جدید باشد

بعد از 2 سال کرونا و تعطیلی آموزش حضوری بالاخره مهرماه امسال مدارس در اقصی نقاط کشور پذیرای دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی خواهند بود. موضوعی که قطعا با توجه به 2 سال سختی که خانواده‌ها و دانش‌آموزان پشت سر گذاشتند بدون دغدغه و نگرانی برای آنها و همچنین کادر آموزشی نخواهد بود. در گفت‌وگویی که با لیلا طاهر‌احمدی، کارشناس روانشناسی خانواده داشتیم درباره ضرورت توجه به نیازهای عاطفی و آموزشی دانش‌آموزان صحبت کردیم.

سال تحصیلی جدید چه تفاوت‌هایی با سال‌های تحصیلی قبل دارد؟
امسال سال تحصیلی متفاوتی است چون بچه‌ها بعد از 2 سال آموزش غیرحضوری دوباره فرصت حضور در فضای مدارس را پیدا کرده‌اند. البته درست است که سال تحصیلی قبل هم بچه‌ها در روزهای پایانی سال شانس حضور در مدارس را بعد از فروکش شدن کرونا پیدا کردند، اما اول مهر بحثش جداست و قطعا هم خانواده‌ها و هم اولیای مدارس باید به این موضوع توجه خاص کنند.

چرا؟ از چه لحاظ خاص و ویژه است؟
مدارس ما امسال با چند دسته دانش‌آموز روبه‌روست. گروه اول کودکان دوره ابتدایی هستند که شروع دوره تحصیل و علم‌آموزی آنها همزمان شد با دوران قرنطینه و آموزش مجازی؛ بنابراین هیچ شناختی از مدرسه، کلاس درس و همکلاسی و حتی معلم ندارد، همه شناخت‌های او مجازی است؛ بنابراین این دانش‌آموزان که امسال در مقطع سوم ابتدایی درس می‌خوانند با استرس و دل‌نگرانی زیادی راهی مدرسه می‌شوند. ضمن اینکه قطعا به‌ خاطر آموزش غیرحضوری سطح سواد قابل‌قبولی هم ندارند و باید آموزگاران با درک این موضوع وقت بیشتری را صرف بچه‌ها کرده و از تحمیل استرس بر بچه‌ها خودداری کنند؛ وگرنه ما با حجم انبوهی از سرخوردگی بچه‌های ابتدایی از مدرسه مواجه می‌شویم.

دسته دوم چه گروهی هستند؟
دسته دوم گروهی از دانش‌آموزان هستند که در 2 سال گذشته از مقطع ابتدایی راهی مقطع متوسطه اول شده‌اند. تغییر مقطع تحصیلی در کنار بلوغ‌های زودرس که هیچ آموزش کافی درباره بلوغ هم قطعا در این 2 سال ندیده‌اند. این دانش‌آموزان هم به محض ورود به مدارس چون با شرایط آموزشی جدید، تعداد آموزگاران بیشتر، سنجش با نمره و حتی موضوع انتخاب رشته مواجه هستند با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهند شد که البته یک تیم آموزشی کارآمد می‌تواند با هوشیاری از هر اتفاقی جلوگیری کند و دانش‌آموزان نوجوان را با فضای جدید آموزشی وفق دهد.

شما مهم‌ترین نیاز دانش‌آموزان را در بدو ورود به مدرسه چه می‌دانید؟
متأسفانه هم خانواده‌ها و هم مدارس مهم‌ترین نیاز دانش‌آموزان را در بدو ورود به مدارس در آستانه آغاز سال تحصیلی لوازم‌التحریر و پوشاک و... می‌دانند؛ درحالی‌که واقعا اینطور نیست و نیازهای عاطفی دانش‌آموزان ما مهم‌ترین نیازهای آنها در شروع سال تحصیلی جدید است. متأسفانه خیلی از مدارس ما از وضعیت خانوادگی دانش‌آموزان خود آگاه نیستند و این مسئله باعث می‌شود تا با تحمیل هزینه‌های گزاف و تحت فشار قراردادن دانش‌آموزان اصلاً آنها را از درس و تحصیل بیزار کنند. ما به همان اندازه که به لباس فرم مدرسه و زیبایی در و دیوار آن یا خرید لوازم‌التحریر لاکچری بچه‌ها فکر می‌کنیم باید به نیازهای عاطفی آنها هم توجه کنیم. خیلی از دانش‌آموزان ما احساس ترس از جدایی خانواده را در زمان حضور در مدرسه دارند و متأسفانه به بدترین شکل بدون کمک از روانشناسان و کارشناسان این علم، بچه‌ها را راهی کلاسی می‌کنند که برای او تمام ساعاتش پر از دغدغه و نگرانی است.

چقدر توجه به استعداد دانش‌آموزان و جلب مشارکت او در امور مدارس مهم است؟
خیلی زیاد. ما اگر قصد داریم انسان‌های توانمند و مستقل تربیت کنیم باید از مدارس شروع کنیم. ما در مدارس آنقدر که سرگرم پرداخت شهریه و هزینه‌های مدرسه از سوی خانواده هستیم خود را درگیر امور اجتماعی در مدرسه نکردیم. اگر دانش‌آموزی توانایی پرداخت هزینه شهریه مدرسه را ندارد از او در انجام امور مدرسه کمک بگیریم و اجازه بدهیم بچه‌ها یاد بگیرند که از توانایی‌های خود در مسیر علم آموزشی و ساخت آینده‌شان کمک بگیرند. این سبب ارتقای اعتماد به نفس بچه‌ها می‌شود و بالا رفتن اعتماد به نفس باعث می‌شود تا دانش‌آموزان ما در سنین بالاتر قدرت تصمیم‌گیری‌های جدی را داشته باشند.
ترحم، زیاده‌خواهی را آموزش می‌دهد و دانش‌آموز را پرتوقع بار خواهد آورد ولی توجه دقیقا همراه با استعدادها و توانایی‌های خود فرد خواهد بود. ترحم باعث می‌شود که دانش‌آموز سرخورده و با اعتماد به نفس ضعیف‌تری حتی همراه با عقده‌های روانی مسیر آموزشی را طی کند.

و توصیه مهم شما به اولیای مدرسه در فصل بازگشایی مدارس؟
مدرسه محل ساختن شخصیت فرزندان ما و امیدهای آینده ماست. از این بستری که در اختیار داریم باید کمک بگیریم و دانش‌آموزانی با روح و روان آرام تربیت کنیم. نباید اجازه دهیم که دغدغه‌های جدید در مدرسه مسیر زندگی بچه‌ها را تغییر دهد. مدرسه بهترین مکان برای افزایش اعتماد به نفس و آموزش استقلال فردی است.