مرد اندیشه، صفا تواضع و اعتماد به نفس

مقام معظم رهبری:
«آقای طالقانی واقعاً سزاوار و شایسته این است که از ایشان تجلیل بشود، احترام بشود؛ نگذارید نام و خصوصیات ایشان فراموش بشود و نسبت‌های واقعی ایشان با انقلاب، تبدیل بشود به نسبت‌های غیرواقعی. بنده هر وقت تهران می‌آمدم منزل آقای طالقانی حتماً یک یا دو بار می‌رفتم، می‌نشستیم 2 ساعت با ایشان صحبت می‌کردیم؛ آدم لذت می‌برد از صفا و صداقت این مرد. [البته] آقای طالقانی در عین صفا و صداقت و راستی و درستی، مردی بود در کمال اعتماد به نفس. [یعنی] مطلقاً تحت‌تأثیر قدرت‌ها و ظواهر و مانند اینها قرار نمی‌گرفت. همین ایشان، در مقابل امام تواضع می‌کردند. من تواضع ایشان را در مقابل امام دیدم، هم در غیاب امام، هم در حضور امام. در غیاب امام ایشان به بنده گفتند که آقای خمینی گاهی یک حرف‌هایی می‌زند که به‌نظر آدم نشدنی می‌آید، بعد می‌بینیم واقعاً شد، ایشان به یک‌جایی متصل است! یعنی برداشت آقای طالقانی این بود -به این مضمون، حالا عین عبارت ایشان یادم نیست- می‌گفت از یک‌جایی به ایشان خبر می‌رسد، به یک‌جایی ایشان متصل است. در حضور امام هم من دیده بودم، ایشان کمال تواضع را در مقابل امام می‌کردند؛ این آدمی که آن جاه و جلال آن دستگاه‌ها برایش صفر بود و هیچ نبود، در مقابل امام تواضع می‌کرد.» 25/05/1395
«آقای طالقانی اهل فکر نو بر محور دین و با تمرکز بیشتر روی قرآن و نهج‌البلاغه [بود]؛ یعنی ایشان اصلاً اینجوری بود. لکن همه ابعاد شخصیت آقای طالقانی بعد روشنفکری دینی نیست. یک بعد مهم بعد مبارزه است. خیلی‌ها روشنفکر بودند اهل مبارزه نبودند؛ روشنفکر دینی هم بودند اهل مبارزه نبودند. [اما] آقای طالقانی نه، اهل عمل بود؛ یعنی توی میدان بود، احساس درد می‌کرد حقیقتاً؛ این را ما که با ایشان معاشر بودیم - رفت‌وآمد می‌کردیم - می‌دیدیم؛ لذا تبعات مبارزه را هم قبول کرد [و به] زندان افتاد. آقای طالقانی را با همه ابعاد معرفی کنید. صرف یک روشنفکر مذهبی نیست، همچنانی که صرف یک پیشنماز مسجد هدایت نیست، همچنانی که صرف یک مبارز نیست، یعنی مجموعه این خصوصیات را در ایشان معرفی کنید.» 1389/12/09