جهان‌نما
جنگ امنیتی طالبان در چند جبهه
طالبان علاوه بر جنگ ایدئولوژیک با داعش با تهدید نظامی و امنیتی گروه‌های شبه نظامی دیگری هم روبه‌رو است
گروه ترویستی داعش مسئولیت حمله انتحاری 2 روز پیش به سفارت روسیه در کابل را برعهده گرفته است. در جریان این حمله20نفر ازجمله 2 کارمند سفارتخانه روسیه کشته شدند. این نخستین حمله داعش به یک نمایندگی خارجی در افغانستان پس از روی کار آمدن طالبان در یک سال گذشته است.
حمله دوشنبه داعش به سفارت روسیه و ترور چند چهره ارشد طالبان در 3 ماه گذشته (از جمله مولوی مجیب‌الرحمن انصاری خطیب مسجد هرات و رحیم‌الله حقانی عضو ارشد طالبان) و از سوی دیگر کشته شدن ملا عیسی، فرمانده داعش در هرات، به‌دست نیروهای طالبان از تشدید خشونت‌ها و درگیری‌های میان این دو طیف حکایت دارند. به اعتقاد ناظران گرچه با توجه به انزوای جغرافیایی و ژئوپلیتیکی، قدرت واقعی این گروه‌ها محل بحث است، اما یک چیز درباره آنها مشخص است: هدف تمامی این گروه‌ها مبارزه برای سرنگونی دولت طالبان است، روندی که چالشی جدی برای رهبران فعلی افغانستان به‌شمار می‌رود که این روزها تلاش دارند تا ضمن مشروعیت بخشیدن به خود در جامعه جهانی، کنترل‌شان را بر افغانستان نیز تثبیت کنند.
جنگ ایدئولوژیک داعش و طالبان
به‌گزارش روزنامه میرور اسپکتیتور، حملات مرگبار داعش در 3 ماه گذشته به‌ویژه حمله به چهره‌های شناخته شده طالبان، نشان‌دهنده تشدید دشمنی خونبار میان طالبان و داعش در افغانستان است. این روزنامه با اشاره به تشدید حملات داعش در ماه‌های اخیر نوشته: چندین گروه پاکستانی اکنون در صف تروریست‌های داعش در حال مبارزه با طالبان هستند و برخی از اعضای گروه لشکر طیبه پاکستان به‌عنوان فرماندهان گروه تروریستی داعش در افغانستان حضور دارند. جدا از مسئله ژئوپلیتیکی، قتل مولوی انصاری و حقانی از یک جنگ ایدئولوژیکی شدید میان طالبان و داعش در خاک افغانستان خبر می‌دهد.
پیش از قتل حقانی یکی دیگر از رهبران ارشد سلفی نیز به‌طور مرموزی در شهر کابل به قتل رسیده است. مرگ «شیخ سردار ولی ثاقب» رئیس علمای سلفی و رئیس مدرسه نارنج‌باغ شهر جلال‌آباد در حمله مسلحانه افراد ناشناس به این نظریه که جنگ ایدئولوژیک میان طالبان و داعش درگرفته، دامن زده است. واشنگتن‌پست در گزارشی با اشاره به قدرت گرفتن داعش در زمامداری طالبان نوشته: پیش از قدرت گرفتن طالبان در افغانستان تخمین زده شده بود که داعش علاوه بر گروه‌های کوچک در اقصی‌نقاط افغانستان در کونار و ننگرهار حدود 1500تا 2200نفر نیرو دارد. در ماه‌های پس از به قدرت رسیدن طالبان گروه تروریستی داعش فعالیت خود را در دیگر مناطق افغانستان توسعه داده است. این گروه مدعی شده که از سال گذشته میلادی تاکنون دست‌کم 224حمله تروریستی در افغانستان انجام داده که در اغلب موارد هدف حملات طالبان بوده است.
بنا بر اعلام تیم نظارتی سازمان ملل متحد، اواخر سال گذشته میلادی گروه داعش به زیرشاخه خود در افغانستان نزدیک 500هزار دلار کمک مالی کرده است. حملات داعش در زمستان گذشته کاهش یافته بود که به دلیل سرمای هوا یا عملیات ضدتروریستی طالبان بوده است. واشنگتن‌پست گزارش داده که عملیات‌های ضدتروریستی طالبان علیه داعش اغلب بسیار خشن است. در این گزارش به عملیات سال گذشته طالبان در جلال‌آباد اشاره شده که صدها مظنون به عضویت در گروه تروریستی داعش کشته یا ناپدید شدند و دولت طالبان اجساد برخی از فرماندهان نظامی را در چهارراه‌ها به نمایش گذاشته است. به‌گفته ناظران، شرایط امنیتی در افغانستان با روی کار آمدن طالبان گرچه بهبود یافته، اما دولت اسلامی همچنان فعال است. این گروه حتی مسئولیت حملات برون‌مرزی در پاکستان، ازبکستان و تاجیکستان را نیز برعهده گرفته است. مایکل کوگلمن، معاون مدیر برنامه آسیا در مؤسسه ویلسون می‌گوید: «حملات داعش در بدنه طالبان شکاف‌های جدی ایجاد می‌کند. استراتژی داعش 2 چیز است: هدف قرار دادن مستقیم نیروهای طالبان برای تضعیف قدرت آنها و هدف قرار دادن غیرنظامیان برای تضعیف مشروعیت طالبان با در هم شکستن روایت اصلی آنان مبنی بر برقراری ثبات و آرامش در افغانستان.»
دیگر گروه‌های مخالف
اما این فقط داعش نیست که باعث نگرانی دولت طالبان در افغانستان شده است. علاوه بر گروه تروریستی داعش اکنون گروه‌های شورشی و شبه‌نظامی دیگری نیز علیه طالبان قد برافراشته‌اند که هنوز در عرصه بین‌المللی چندان شناخته شده نیستند. مجله نیوزویک در گزارشی با پرداختن به این موضوع نوشته که با نمایندگان حداقل 5 گروه در افغانستان صحبت کرده که تقریبا همگی آنان مدعی هستند از نیروهای امنیت ملی سابق افغانستان در دولت پیش هستند و اکنون بدون هیچ حمایت بین‌المللی علیه طالبان مبارزه می‌کنند. در این گزارش آمده: برجسته‌ترین جناح مخالف طالبان، جبهه مقاومت ملی است. این گروه توسط احمدمسعود، پسر رهبر مشهور افغانستان احمدشاه مسعود معروف به «شیر پنجشیر» رهبری می‌شود که در دهه 1980علیه ارتش شوروی می‌جنگید. اکنون پسر او سردمدار گروه جبهه مقاومت ملل است که با طالبان مبارزه می‌کند و مدعی است که دست‌کم در 12ولایت فعالیت دارد.
به‌نظر می‌رسد طالبان که خود روزی بزرگ‌ترین تهدید امنیتی برای دولت مرکزی افغانستان به شمار می‌رفت، اکنون در جایگاه زمامدار در این کشور مجبور است با گروه‌هایی از طیف‌های مختلف مبارزه کند که داعیه سرنگونی آنان را دارند.
