مجازات ناشران اخبار جعلی
هیچ میدانستید تولید و انتشار اخبار نادرست و جعلی، جرم محسوب میشود؟ در قوانین کشورمان برای افرادی که اقدام به انتشار اخبار جعلی و شایعات می کنند مجازاتهایی در نظر گرفته شده است. این مجازاتها ضمانتی است برای جلوگیری از انتشار و تولید اخباری که آرامش افراد را به هم میزند. البته معمولا دستگیری و اثبات تولیدکنندگان و انتشاردهندگان این اخبار کاری صعب است و بهتر است خود مخاطبان مطالبی را که میخوانند و میشنوند غربال کنند تا در دام شایعه نیفتند.
در ماده ۱۸ قانون جرائم رایانهای آمده است: هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانهای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کرده یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد، اعمالی را برخلاف حقیقت، رأسا یا بهعنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی بهطور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده بهنحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (درصورت امکان)، به حبس از 91روز تا 2سال یا جزای نقدی از 5میلیون ریال تا 40میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
در ماده 698قانون مجازات اسلامی هم آمده است: هر کس به قصد اِضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله نامه یا شکواییه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بدون امضا اکاذیبی را اظهار کند یا با همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت راسا یا بهعنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق مزبور بهنحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به غیروارد شود یا نه، علاوه بر اعاده حیثیت درصورت امکان، باید به حبس از 2 ماه تا 2سال و یا شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم شود.
مطبوعات نیز از این قاعده استثنا نیستند. براساس بند ۱۱ ماده ۶ قانون مطبوعات پخش شایعات و مطالب خلاف واقع یا تحریف مطالب دیگران جرم تلقی شده و متخلف به مجازات ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی محکوم میشود و درصورتی که این کار تکرار شود، مجازات متخلف تشدید شده و پروانه نشریه یا خبرگزاری لغو میشود.