بازگشت لابی سعودی به آمریکا
با معامله در ماجرای قتل خاشقجی، لابی عربستان در آمریکا احیا شد
عربستان برای سالها به لطف پشتیبانیهای مالی فوقالعاده و لابیگری قدرتمند در آمریکا، جای پای محکمی در این کشور داشت، اما در پاییز سال 2018قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار واشنگتنپست، به دستور مستقیم محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی ورق اقبال عربستان را برگرداند. قتل فجیع این روزنامهنگار تقریبا تمامی جنبههای نفوذ عربستان را در آمریکا و در نتیجه در جهان تحتتأثیر قرار داد. برخی از کشورها فروش تسلیحات به عربستان را متوقف کردند و برای تعدادی از مظنونان قتل خاشقجی ممنوعیتهای مسافرتی صادر شد. همزمان، چندین شرکت بزرگ فعال در حوزه لابیگری و روابط عمومی قراردادهای خود با عربستان را تعلیق کردند. بعضی از اندیشکدهها تعهد دادند که حمایتهای مالی عربستان را دریافت نکنند و دانشگاههای برجسته آمریکایی که میلیونها دلار سرمایه از سعودیها دریافت کرده بودند، در مورد نوع روابط خود با عربستان تجدیدنظر کردند. کار تا جایی بالا گرفت که حتی فعالان ورزش و صنعت سرگرمی هم علیه عربستان اظهارنظر میکردند. اما با گذشت تقریبا 4سال از آن زمان، دیگر از اعتراضها و تجدیدنظرها خبری نیست و حتی رئیسجمهور آمریکا، بزرگترین منتقد نقض حقوق بشر در عربستان و فردی که عربستان را بهخاطر قتل خاشقجی حکومتی «منفور» مینامید، در تابستان سال 2022به ملاقات محمد بنسلمان ولیعهد عربستان رفت، با او خوش و بش کرد و برای فروش میلیاردها دلار سلاح به عربستان توافقنامهای را به امضا رساند. به همین منوال، بسیاری از روابط با عربستان دوباره ترمیم شدهاند. بسیاری از افراد، شرکتها و سازمانهایی که روابط خود را با عربستان قطع کرده بودند، گذشته را فراموش کرده و امروز با آغوشی باز پذیرای سرمایه عربستان هستند و عربستان تمامی این خوشاقبالیها را مدیون قدرتی است که ریشه در ثروت و لابیهای پرنفوذ این کشور دارد.
قدرت لابیگرها
زمانی که چندین شرکت لابی و روابط عمومی بهدنبال قتل خاشقجی قراردادهای خود را با عربستان فسخ کردند، عربستان دستمزد شرکتهایی را که قراردادهای خود را حفظ کرده بودند دوبرابر کرد. براساس اطلاعات رسمی طی 6هفته اول پس از قتل خاشقجی، شرکت «کورویس»، یک آژانس روابط عمومی باسابقه در آمریکا، از دولت عربستان 18میلیون دلار دریافت کرده است. کورویس همان شرکتی است که پس از افشا شدن هویت عربستانی 15نفر از 19هواپیماربا در فاجعه 11سپتامبر2001، به دولت عربستان کمک کرد تا اعتبار از دست رفته خود را در جهان احیا کند. فقط یک سال پس از حملات 11سپتامبر، کورویس 14میلیون دلار سرمایه دریافت کرد تا با کمک آن، «تعهد عربستان به جنگ علیه تروریسم و صلح در خاورمیانه» را تبلیغ کند. این آمار و ارقام براساس اطلاعاتی است که این شرکت تحت قانون «ثبتنام عاملان خارجی» یا «فارا» ثبت کرده است. این قانون، نمایندگان منافع قدرتهای خارجی در آمریکا را ملزم میکند رابطه «سیاسی یا شبهسیاسی» خود را با حکومت خارجی ثبت کنند و اطلاعات مربوط به فعالیتها و امور مالی مرتبط با این حکومتها را فاش کنند. تجزیه و تحلیلهای «اندیشکده کوئینسی» در آمریکا از پروندههای فارا نشان میدهند که کورویس از آن زمان تاکنون بیش از 100میلیون دلار از حکومت سعودی پول دریافت کرده و این مبالغ با افزایش تنش در روابط میان آمریکا و عربستان، سیری صعودی بهخود گرفته است؛ برای مثال عربستان در سال 2003که آمریکا درگیر جنگ عراق شد، به کورویس 11میلیون دلار پول داده است. این مبلغ در سال 2015 و پس از آغاز جنگ عربستان در یمن که آمریکا حامی آن بود، به بیش از 10میلیون دلار رسید.
پس از قتل خاشقجی، کورویس و سایر شرکتهایی که همکاری خود را با عربستان حفظ کرده بودند، کمک بزرگی به پادشاهی آل سعود کردند، زیرا باعث شدند مقامات عربستان بهویژه محمد بنسلمان از زیر بار تقریبا تمامی مجازاتهایی که آمریکا به اتهام قتل خاشقجی علیه آنها مطرح کرده بود، شانه خالی کند. کنگره در آن دوران طرحی را تصویب کرد که به حمایت آمریکا از جنگ فاجعهبار در یمن پایان میداد و فروش تسلیحات به عربستان سعودی را مسدود میکرد، اما دونالد ترامپ که مورد حمایت شدید عربستان بود، هر طرح و لایحهای را که مقامات سعودی را بهخاطر قتل خاشقجی مسئول میدانست، وتو کرد. همزمان موتور لابیگری عربستان در کنگره آمریکا روشن شد تا از لغو نشدن این وتوها اطمینان حاصل شود. از سوی دیگر، سعودیها لابی دیگری را هم در قالب یک کارزار ساختگی مردمی پیش بردند؛ کارزاری که در بیش از نیمی از ایالتهای آمریکا نفوذ داشت و به سفیر و مقامات عربستان در آمریکا کمک کرد این پیام را پخش کنند که «عربستان با آمریکا روابط تجاری مستحکمی دارد و در آستانه بهبود وضعیت حقوق بشری خود قرار گرفته است».
بازگشت طردکنندگان سابق
امروز بسیاری از شرکتهای لابی و روابط عمومی که پس از قتل خاشقجی عربستان را کنار گذاشته بودند، همکاری با سعودیها را آغاز کرده و با دریافت پول عربستان جایگاه این کشور را در آمریکا احیا میکنند. وب سایت تحلیلی اینترسپت نوشته که ریچارد هولت، یکی از منصوبان ترامپ و لابیگر قدیمی، همکاریهای متوقف شده خود با عربستان را از سر گرفته و طی 6ماه گذشته 498هزار دلار از دولت این کشور پول دریافت کرده است. گروه BGR هم مانند هولت، پس از قتل خاشقجی قراردادهای خود را برای نمایندگی سفارت عربستان و مرکز مطالعات و امور رسانهای دربار سلطنتی عربستان، سازمانی که «سعود القحطانی» یکی از متهمان پرونده قتل خاشقجی سابقا رئیس آن بود، فسخ کرد، اما 2ماه پیش فعالیت خود را به نمایندگی از یک سازمان مردمنهاد تحت حمایت عربستان با نام «لیگ جهانی مسلمانان» از سر گرفت. علاوه بر شرکتهای لابی و روابط عمومی که ستون اصلی نفوذ عربستان در آمریکا را تشکیل دادهاند، مراکز فکری قدرتمند در آمریکا که معمولا با اندیشکدهها، دانشگاهها و کالجهای معتبر آمریکایی در ارتباطند هم از این نفوذ حمایت میکنند. این نهادها هم پس از قتل خاشقجی روابط خود را با عربستان مورد تجدیدنظر قرار دادند، اما در نهایت پول عربستان تصمیم آنها را نهایی کرد؛ برای مثال کمتر از 2هفته پس از قتل خاشقجی، اندیشکده «مؤسسه خاورمیانه» اعلام کرد که هرگونه کمک مالی از سوی دولت عربستان سعودی را رد کرده و ادامه همکاری با این حکومت را تا زمان مشخص شدن نتیجه تحقیقات در مورد پرونده خاشقجی متوقف خواهد کرد، اما اسناد رسمی همین مؤسسه نشان میدهد از زمان قتل خاشقجی تاکنون این مؤسسه بالغ بر 600هزار دلار از شرکت خدمات آرامکو، زیرشاخه شرکت نفت آرامکوی عربستان پول دریافت کرده است.
«مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی» نهاد دیگری است که در پی قتل خاشقجی کمکهای مالی عربستان را بازگرداند. 2ماه پیش مدیر برنامه خاورمیانه این مرکز با تأکید بر درست بودن بازگشت پول پس از قتل خاشقجی، نسبت به تداوم خلع سلاح عربستان ابراز تردید و سفر بایدن به عربستان را تحسین کرد. این مرکز هم مانند مؤسسه خاورمیانه، از پس از قتل خاشقجی تاکنون صدها هزار دلار کمک مالی از آرامکو دریافت کرده است.
مراکز آکادمیک هم که براساس گزارش وزارت آموزش عالی آمریکا، مجموعاً بیش از 2.6میلیارد دلار از دولت عربستان کمک مالی دریافت کرده بودند، پس از قتل خاشقجی از سوی افکار عمومی تحت فشار قرار گرفته و در ظاهر نشان دادند درحال تجدیدنظر در روابط خود با عربستان هستند، اما در عمل این رابطه هرگز قطع نشد.
هالیوود و ورزشکاران وارد میشوند
در این میان، صنعت فیلمسازی آمریکا هم بیکار ننشسته و براساس گزارش سال 2021هالیوود ریپورتر، این صنعت بار دیگر به سرمایه عربستان رو آورده است. براساس این گزارش هالیوودیها تا پایان سال 2021از محمد بنسلمان روی گرداندند، اما پس از برگزاری فستیوال فیلم «دریای سرخ» توسط عربستان، بسیاری از ستارههای هالیوودی به عربستان روی خوش نشان دادند.
ورزشکاران و لیگهای ورزشی هم از این رقابت عقب نماندند. شرکت لیگ کشتی حرفهای که به WWE مشهور است، قرارداد نیم میلیارد دلاری برای برگزاری لیگ کشتی در عربستان در دست دارد. در سال 2020مجموعه برگزارکننده رقابتهای فرمول یک جهان با عربستان قراردادی 15ساله امضا کرد که براساس آن درصورت برگزاری هر رقابت فرمول یک جایزه بزرگ در عربستان، این شرکت 65میلیون دلار دریافت خواهد کرد. لیگ گلف LIV که عربستان حامی مالی آن است هم نمونه دیگری است که عربستان تاکنون برای آن 1.5میلیارد دلار هزینه کرده است. ستاره کنونی این لیگ، «فیل میکلسن» فردی است که با محکوم کردن عربستان در قتل خاشقجی، برگزاری این لیگ را شستوشوی جنایتهای عربستان از مسیر ورزش یا «ورزششویی» توصیف کرده بود، اما در نهایت پول سعودیها را در اولویت قرار داد تا به پردرآمدترین ستاره گلف جهان تبدیل شود. او طی 12ماه گذشته 138میلیون دلار درآمد داشته است. لیگ گلف LIV با بودجه شرکت روابط عمومی آغاز بهکار کرد که نام آن در لیست پرداختیهای سعودی قرار دارد. این شرکت هم مانند شرکت کورویس و دیگر مهرههای نفوذی عربستان در آمریکا، بهصورت منظم با منافع سیاستمداران، ورزشکاران، عوامل رسانهای، ستارههای صنعت سرگرمی و سینما در سرتاسر آمریکا در ارتباط است تا با سازماندهی رویدادهایی در حوزههایی که بر منافع پادشاهی عربستان تأثیر بالقوه دارند، افکار عمومی را در جهتی هدایت کنند که باب میل سعودیها باشد.