پروازهای اربعین زیر سایه بدقولی

امسال هم فرایند فروش بلیت هواپیما به زائران اربعین با حواشی جدی مواجه شد و وزارت راه و شهرسازی که همه تمرکز خود را بر کنترل قیمت بلیت گذاشته بود، نتوانست مسیر آسان و بی‌دغدغه‌ای برای فروش بلیت هواپیما به زائران حسینی ایجاد کند.به گزارش همشهری، دیروز، طبق اعلام قبلی، فروش بلیت پروازهای رفت‌وبرگشت اربعین به زائران آغاز شد اما از همان ابتدا، ضمن اینکه این بلیت‌ها در سایت شرکت‌های هواپیمایی ناموجود بود، فروش حضوری بلیت در دفاتر شرکت‌های هواپیمایی نیز خوب پیش نرفت و طبق گزارش رسانه‌ها، دفتر ایران‌ایر به‌عنوان بزرگ‌ترین ایرلاین کشور که تحت مدیریت دولت است، به روی زائران بسته شد.

3 نرخ مصوب برای بلیت اربعین
فروش اینترنتی بلیت پروازهای اربعین بر اساس مصوبه ستاد مرکزی اربعین از ساعت ۸‌صبح دیروز (شنبه ۱۲‌شهریور) آغاز شد. قیمت بلیت رفت‌وبرگشت اربعین از فرودگاه‌های مشهد، کرمان، یزد و زاهدان به نجف و بغداد و بالعکس به‌صورت دوطرفه 7میلیون و 600هزار تومان برای هر نفر و در سایر فرودگاه‌های کشور ۶ میلیون تومان تعیین شده است و طبق ابلاغیه سازمان هواپیمایی کشوری در بازه زمانی 15شهریور تا 30شهریور امسال، ایرلاین‌ها مکلف هستند بلیت این مسیرهای پروازی را در چارچوب همین نرخ‌ها بفروشند. البته این قیمت‌گذاری صرفا برای شرکت‌های هواپیمایی داخلی است و شرکت‌های العراقیه و فلای‌ بغداد که از سوخت گران‌تری استفاده می‌کنند و از تخفیفات وزارت راه بی‌بهره هستند، بلیت‌های خود را حدود 9میلیون تومان می‌فروشند. همچنین براساس ابلاغ وزیر راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری به شرکت‌های هواپیمایی، فروش بلیت چارتری در این ایام ممنوع است.

تکرار مشکلات خرید بلیت اربعین
قیمت‌گذاری بلیت‌های اربعین یکی از چالش‌‌های هر‌ساله در این حوزه بوده که امسال نیز در ابتدای امر با مخالفت ایرلاین‌ها مواجه شده بود؛ اما قرار شد با اعمال برخی تخفیف‌ها و مشوق‌ها در هزینه فرودگاهی ایرلاین‌ها، رضایت آنها جلب شود. چالش دوم در مورد بلیت پروازهای اربعین، کمیابی بلیت و به‌تبع آن، ایجاد بازار‌سیاه بوده که امسال گرچه به‌واسطه سختگیری وزارت راه و شهرسازی روی قیمت بلیت، از بازار سیاه خبری نشده، اما به‌دلیل عدم‌تناسب میان عرضه و تقاضا و همچنین نقص زیرساخت‌های فروش بلیت، عملا متقاضیان با کمیابی بلیت مواجه هستند. 
طبق گزارش رسانه‌ها، وب‌سایت آن دسته از شرکت‌های هواپیمایی که برای فروش پروازهای اربعین اعلام آمادگی کرده‌اند، «ناموجود» بودن بلیت برای روزهای ۱۵ تا ۳۰‌شهریور را اعلام می‌کنند و در برخی وب‌سایت‌های فروش اینترنتی، بلیت یک‌طرفه پروازهای اربعین با قیمت ۶ میلیون تومان به فروش می‌رسد که 100درصد بالاتر و کاملا برخلاف نرخ‌نامه ابلاغی سازمان هواپیمایی کشوری است. نکته دیگر هم اینکه برخی ایرلاین‌ها علاوه بر اینکه بلیت پروازهای اربعین در بازه زمانی ۱۵ تا ۳۰ شهریور را بالاتر از نرخ مصوب (۶ میلیون تومان رفت‌وبرگشت) عرضه می‌کنند، فروش چارتری را هم باوجود ممنوعیت در دستور کار قرار داده‌‌اند. به‌عبارت‌دیگر، امسال نیز زائران اربعین با همان مشکلاتی مواجه هستند که در سال‌های قبل مواجه بودند.

مشکل اساسی در فروش بلیت
طبق تاکید سازمان هواپیمایی کشوری، فروش بلیت پروازهای اربعین فقط از طریق سایت شرکت‌های هواپیمایی و دفاتر مرکزی آنها خواهد بود و آژانس‌ها و اپلیکیشین‌ها مشارکتی در عرضه ندارند. شمس‌الدین فرزادی‌پور، سرپرست شرکت هواپیمایی هما با اشاره به تلاش برای فروش بلیت اربعین به‌صورت مستقیم و حضوری، می‌‌گوید: ممکن است واسطه‌‌ها به‌دلیل امکاناتی که دارند بهتر بتوانند بلیت اینترنتی دریافت کنند، به همین دلیل سعی شده بیشتر بلیت به‌صورت حضوری فروخته شود. محمد محمدی‌بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشور نیز فروش بلیت با نرخ مصوب، فقط از طریق شرکت‌های هواپیمایی را تأیید می‌کند. مجموع این اظهارات بیانگر آن است که از نظر متولی برگزاری پروازهای اربعین، اولویت اول در فرایند فروش بلیت هواپیمای اربعین، رعایت قیمت دستوری و مصوب بوده اما به‌واسطه اینکه زیرساخت موردنیاز برای قطع دسترسی دلالان و رساندن بلیت به متقاضی واقعی را نداشته است، ترجیح داده با سخت‌کردن کار زائران، آن را به هزارتوی تهیه بلیت بکشاند و با انبوهی استرس و نگرانی مواجه کند. 
دیروز ۹ ایرلاین اقدام به فروش بلیت اربعین با نرخ مصوب کردند و بررسی‌‌ رسانه‌ها از اختلال در تارنمای شرکت‌های هواپیمایی همزمان با افزایش تقاضا حکایت داشت. این در حالی است که یک کارشناس حمل‌ونقل هوایی به فارس گفته است: فروش بلیت به‌صورت غیرمتمرکز و از طریق تارنمای اینترنتی شرکت‌ها، موجب سردرگمی متقاضیان و بروز اختلال در سایت می‌شود و متقاضی سفر برای خرید بلیت پرواز اربعین باید به‌جای استفاده از یک موتور جست‌وجو، به تارنمای همه ایرلاین‌ها مراجعه کند که نتیجه آن اختلال سایت‌ها و ناکامی زائران خواهد بود. به عقیده این کارشناس حمل‌ونقل هوایی، بهتر بود فروش بلیت پروازهای اربعین از طریق موتورهای جست‌وجوگر انجام می‌شد. فروش یک‌طرفه بلیت هم به‌دلیل مشکل‌سازی در پروازهای برگشت، کلا از دستور کار خارج می‌شد.
از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که حمل‌ونقل هوایی حداکثر می‌تواند ۱۰۰‌هزار تقاضا را برای پروازهای اربعین پوشش دهد و در این شرایط با توجه به برآورد حدود 5میلیون نفری زائران اربعین، طبیعی است که اگر 2درصد زائران خواستار سفر با هواپیما باشند، کل ظرفیت پر شود؛ ازاین‌رو، رفع مشکل پروازهای اربعین که همه‌ساله تکرار می‌شود، منوط به این است که ظرفیت پروازهای اربعین به حدی افزایش پیدا کند که تناسب عرضه و تقاضا حفظ شود.