جنگی که چهره جهان را تغییر داد

جواد نصرتی

تاریخ دنیا را می‌توان به قبل و بعد از چنین روزی در سال1945 تقسیم کرد؛ هیولای فاشیسم اروپا، که مدت‌ها بود برای هر کسی به جز پیروانش خط و نشان می‌کشد، سرانجام مطابق انتظارها، حضور فیزیکی و نظامی خود را از مرزهای آلمان فراتر برد و با حمله به لهستان، جنگی را آغاز کرد که برای همیشه چهره دنیا را تغییر داد. ارتش آلمان نازی، بدون هیچ مقاومت خاصی از مرزهای همسایه شرقی خود عبور کرد و 2هفته بعد، ورشو زیر چکمه سربازان ورماخت (نیروی زمینی فوق‌العاده نیرومند ارتش نازی) بود.
بعد از حمله به لهستان، انتظار می‌رفت قدرت‌های غربی مثل انگلیس، فرانسه و شوروی از شرق، علیه اشغال لهستان موضع بگیرند، اما انگلیس و فرانسه با وجود اعلان جنگ به آلمان، فقط لفاظی می‌کردند و شوروی تحت رهبری استالین هم با استناد به برخی بندهای محرمانه پیمان ترک تخاصم با آلمان نازی، فرصت را مغتنم شمرد و از شرق بخش‌هایی از لهستان را اشغال کرد. لهستان، در میان تمامی کشورهای اشغال شده توسط نازی‌ها، بیشترین مصیبت را تحمل کرد؛ این کشور طولانی‌ترین دوران اشغال را تحمل کرد و به‌خاطر حضور برخی از نژادپرست‌ترین رهبران نازی به‌عنوان فرمانداران منصوب  بیشترین ویرانی، تحقیر و آسیب را تحمل کرد. مورخان نوشته‌اند که 5تا 6میلیون لهستانی در جریان جنگ و اشغال این کشور کشته شدند. دست تقدیر تعداد زیادی از آوارگان لهستانی را به کشور خودمان کشاند؛ جایی که مردم با اشغال کشور و کمبودهای شدید، از مهمانان لهستانی پذیرایی کردند و آنها را مهمان خود خواندند. بماند که در سال‌های اخیر که لهستان تلاش زیادی کرده تا به آمریکا نزدیک شود، مواضعی گرفته که نشانه‌های ناسپاسی از ملت ایران در آن دیده می‌شود.
جنگ جهانی دوم، در مجموع جان حدود 40 تا 50میلیون انسان را گرفت و چهره جهان را برای همیشه تغییر داد. بسیاری از دستاوردهای نظامی به‌خصوص در حوزه‌های هوا و فضا، مثل ساخت موتور جت و موشک، ثمره جنگ جهانی دوم است. جنگ جهانی همچنین در نهایت به چیزی که غربی‌ها آن را نظم نوین جهانی می‌خوانند منجر شد؛ سازمان ملل بعد از جنگ جهانی شکل گرفت و جهان دوقطبی از دل تخاصمات بعد از آن سر برآورد. بزرگ‌ترین پیامد جنگ جهانی که حیات بشر را تهدید می‌کند، شروع رقابت تسلیحاتی هسته‌ای است. جنگ جهانی عملا با انفجار بمب هسته‌ای در هیروشیما و ناکازاکی ژاپن به پایان رسید، اما استفاده از بمب هسته‌ای، ‌آغاز رقابتی شد که بزرگ‌ترین تهدید تاریخ علیه بشریت به شمار می‌رود. می‌شود اینطور گفت که اگر جنگ جهانی دوم نبود، موجودیت بشر در گروی فشردن چند دکمه در چند جای مشخص جهان قرار نمی‌گرفت.