اندر احوالات کوهنوردی

حسن موسوی؛ مربی ورزش و پژوهشگر سلامت

کوهنوردی ورزشی پرهیجان است که هدف آن رسیدن به قله کوه است و طی این مسیر چالش‌های مختلفی را رقم می‌زند که تنها با استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای خاص خودش مرتفع خواهد شد.حتی به‌عبارتی می‌توان گفت که کوهنوردی یک ورزش به‌شدت فنی است که نیازمند یادگیری تکنیک و استفاده از ابزارهای مخصوص است.اما در کنار کوهنوردی حرفه‌ای، ‌این ورزش علاقه‌مندان بسیاری دارد و برخی نیز به‌صورت تفریحی آن را انجام می‌دهند.کوهنوردی محرک هیجانات است و مزایای بی‌شماری دارد که بعضی از آنها عبارتند از:‌ بهبود وضعیت و حالات روحی و تأثیر مشهود در کاهش میزان اضطراب و افسردگی، چربی‌سوزی و کمک به حفظ وزن بدن در محدوده سلامت، عدم‌ابتلا به بیماری‌هایی مانند نقرس، تولید هورمون‌های شادی‌آور و تجربه زندگی شادتر، افزایش خون‌رسانی به عضلات مختلف بدن، جلوگیری از بی‌خوابی‌های شبانه، دور شدن از فضای آلوده شهری، جلوگیری از ابتلا به دیابت و... اما در کنار اینها یکی از مهم‌ترین فواید کوهنوردی تقویت عضلات قلب است.
این ورزش باعث افزایش پمپاژ خون از قلب می‌شود که سبب بالا رفتن ضربان قلب و در نتیجه بالاتر رفتن سرعت جریان خون در رگ‌ها می‌شود.همچنین موجب افزایش ۶برابری ظرفیت مویرگ‌ها می‌شود که در نهایت موجب می‌شود جریان خون هر چه سریع‌تر و باکیفیت بهتر به نقاط مختلف بدن، ازجمله مغز و قلب، برسد. کوهنوردی برای زانو نیز ورزش مفیدی محسوب می‌شود.با افزایش سن ترشح مایع غضروف‌ساز کاهش یافته و ممکن است منجر به آرتروز شود به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند جهت جلوگیری از کاهش ترشح این ماده و بهبود درد زانو، کوهنوردی با شیب ملایم در خلال فعالیت‌های افراد قرار گیرد.کوهنوردی با شیب تند، درد زانو را افزایش خواهد داد.همچنین با انجام کوهنوردی، ظرفیت ریه‌ها افزایش می‌یابد، از بروز کبد چرب جلوگیری می‌کند، خون‌رسانی به عضلات پا افزایش و چهار سر راه افزایش یافته و پاها خوش فرم و مقاوم می‌شوند.  لاغری نیز از مزایای کوهنوردی است. در کنار اینها اما معایبی نیز دارد که عبارتند از: خشکی پوست به‌دلیل سرد شدن هوا در ارتفاع، سردرد، تهوع و سرگیجه به‌دلیل کاهش میزان اکسیژن در ارتفاع، مشکلات پوستی بر اثر تابش مستقیم نور خورشید. همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، ‌دیسک کمر و... نیز باید از انجام کوهنوردی خودداری کنند. یکی از چالش‌های مهم در کوهنوردی، خستگی در کوهستان است که بین شما و موفقیت و امنیت قرار خواهد گرفت.علاوه بر این، در مسیرهای طولانی با قله‌های مرتفع، سرعت برابر با ایمنی است؛ زیرا هر چه صعود و فرود سریع‌تری داشته باشید، احتمال اینکه گرفتار توفان شوید یا با گرمای خطرناکی مواجه شوید یا در معرض خطرات دیگری قرار بگیرید، کمتر می‌شود. به همین دلیل حفظ سرعت مناسب در صعود و فرود، به سطح بالایی از مهارت فنی و آمادگی بدنی نیاز دارد؛ پس تا جایی که می‌توانید، برای یک کوهنوردی ایمن آموزش ببینید.