کاهش تعداد حوادث شغلی در گلستان

فریده ستایشگر| گرگان، همشهری گلستان:

مطابق ماده 60 قانون تأمین اجتماعی حوادث ناشی از کار «حوادثی است که حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه‌شده اتفاق می‌افتد». عبارت «حین انجام وظیفه» تمام اوقاتی را شامل می‎شود که بیمه‌شده در کارگاه یا مؤسسه‌های وابسته یا ساختمان‌ها و محوطه آن مشغول کار باشد یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه عهده‌دار انجام مأموریتی باشد. 
«اوقات مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان یا برای معالجات درمانی و توانبخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه‌شده از منزل به کارگاه جزو اوقات انجام وظیفه محسوب می‌شود به این شرط که در زمان عادی رفت و برگشت به کارگاه اتفاق بیفتد. حوادثی که برای بیمه‌شده حین نجات و مساعدت به سایر بیمه‌شدگان اتفاق می‌افتد، حادثه ناشی از کار محسوب می‌شود». 

بیشتر این حوادث برای کسانی روی می‌دهد که اطلاع و آگاهی کمتری دارند یا واحدهایی که امور بهداشت و ایمنی کمتر در آنها رعایت می‌شود. در گلستان سالانه حدود 50 حادثه ناشی از کار ثبت می‌شود که گاه به جان باختن تعدادی کارگر می‌انجامد. تنها مرکز تحقیقات ایمنی و بهداشت کار شمال کشور در گلستان، امکانات خوبی دارد. کمیته‌های فنی و حفاظت کار در همه کارخانه‌ها و واحدهای بالای 50 نفر در استان راه‌اندازی شده است و مسئولان می‌گویند آن را به طور جدی دنبال می‌کنند. 
از سوی دیگر همه واحدهای صنعتی و تولیدی باید نقشه‌های ایمنی داشته باشند و الزامات آن را رعایت کنند. نقشه‌های ایمنی باید از سوی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأیید شود تا بتوان پروانه بهره‌برداری برای این واحدها صادر کرد. اداره کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی گلستان در سال 95 برای 600 پیمانکار دوره‌های آموزش ایمنی برگزار کرد. با تأکید بر فرهنگسازی و آموزش و بازرسی‌های مستمر از واحدهای تولیدی انتظار می‌رود که تعداد این حوادث کاهش یابد. 
موضوع مهم این است که حوادثی که در محیط‌های کار اتفاق می‌افتد عموما ناشی از رعایت نکردن امور ایمنی از سوی کارفرمایان و کارگران است، هرچند ماهیت شغل و حرفه را نیز در بروز این گونه حوادث نمی‌توان نادیده گرفت. دلایل این حوادث هرچه باشد گاه آثار جبران‌ناپذیری بر جای می‌گذارد. در بیشتر موارد حوادث ناشی از کار موجب نقص عضو و ازکارافتادگی کارگران می‌شود.
 علاوه بر آن، این حوادث هزینه‌های زیادی به بخش پزشکی تحمیل می‌کند. در عین حال با بیکار شدن عضو فعال خانواده‌ها، مشکلات معیشتی و آسیب‌های اجتماعی بسیاری آن خانواده‌ها را تهدید می‌کند. به همین سبب توجه کردن به موضوعی با این میزان اهمیت مانند ایمنی محیط کار و کارگران ضرورت جدی دارد. 

دستگاه‌های مختلف دولتی می‌توانند در مشارکت و هم‌افزایی با یکدیگر و اجرای آموزش‌های لازم برای هر حرفه و بازرسی‌های دوره‌ای و سرزده از محیط‌های کار تا حدود زیادی از اتفاقات و این گونه حوادث جلوگیری کنند. نرخ و تعداد بالای بیکاران استان موجب می‌شود کارگران با نداشتن مهارت در مشاغل مختلف به آن حرفه‌ها وارد شوند. زیرا دغدغه این روزها مهارت و تخصص نیست، بلکه پیدا کردن کار است. این روند به افزایش حوادث ناشی از کار دامن زده است. 
آموزش‌های مهارتی از سوی سازمان فنی‌وحرفه‌ای می‌تواند تا حدود زیادی از بروز این حوادث جلوگیری کند.
 با این حال افزایش پشتوانه‌های قانونی برای ملزم کردن کارفرمایان به ایجاد فضای کار ایمن نیز نکته‌ای است که نباید آن را فراموش کرد، زیرا هرقدر که کارگران مهارت کافی داشته باشند بدون فراهم کردن اسباب و نیازهای فضای کار ایمن نمی‌توان از آمار حوادث کار کاست.