به‌نظر می‌رسد دولت سیزدهم عزم خود را جزم کرده تا به انفعال دیپلماسی آبی برای احقاق حقابه ایران از منابع مشترک با همسایگان پایان دهد. بر این اساس علی‌اکبر محرابیان و حسین امیرعبداللهیان، وزیران نیرو و خارجه حکم ماموریت ویژه‌ای را دریافت کرده‌اند تا با مذاکرات فشرده و مستمر با مقامات 2کشور ترکیه و افغانستان، جلوی انحراف منابع آبی را در بالادست بگیرند. همین چند روز پیش بود که مرد شماره یک وزارت خارجه ایران از فعال شدن دیپلماسی آبی با افغانستان و ترکیه خبر داد و در چند هفته اخیر مرد شماره یک وزارت نیرو هم مذاکراتی جدی با مقامات آنکارا و کابل داشته است. امیرعبداللهیان به تازگی اعلام کرده با پیگیری وزارت امور خارجه و در رایزنی‌های فشرده با ترکیه، کارگروه مشترکی بین 2 کشور برای رسیدگی به موضوع آب تشکیل شده و رایزنی‌ها در همکاری تنگاتنگ با سازمان محیط‌زیست و وزارت نیرو برای مبارزه با پدیده گردوغبار تداوم دارد. به‌گفته وزیر خارجه ایران، یکی از اولویت‌های جدی دستگاه دیپلماسی ایران در توسعه با 2کشور همسایه افغانستان و ترکیه، حفظ حقابه کشورمان از رودهای هیرمند و ارس خواهد بود.
حق سیستان و بلوچستان بازستانده می‌شود
علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو به تازگی از کابل برگشته و تلاش کرده تا مقامات طالبان را قانع کند حقابه ایران از رودخانه هیرمند را رعایت کنند. سفیر سابق ایران در افغانستان دیروز درباره همکاری آبی ایران و افغانستان گفت: اگر دولت افغانستان به حسن نیت ایران در حوزه هیرمند پاسخ مناسب داده و حقابه ایران را بدهد در واقع به خیر و صلاح مردم خود عمل کرده است، افغان‌ها به جای اینکه آب را به سمت شوره‌زار منحرف کنند اجازه دهند در بستر طبیعی خود حرکت کند تا هم مردم دو طرف مرز بهره‌مند شوند و هم اینکه مردم دیگر مناطق افغانستان نیز بتوانند استفاده کنند.
او افزود: هم‌اکنون آبی که ما دریافت می‌کنیم گل‌آلود و فقط برای کشاورزی قابل استفاده است، درحالی‌که ما می‌توانیم همین آب را تصفیه کرده و با خط لوله برای خودشان هم بفرستیم، به این ترتیب هم درصد بیماری در این کشور پایین می‌آید و هم از آب هیرمند برخوردار می‌شوند، اگر چه ما این توان را داریم که از آب خزر و عمان برای رفع کل نیاز آبی خود بهره‌برداری کنیم اما درصورت تعلل طرف افغان همچنان پیگیر موضوع دریافت حقابه هیرمند خواهیم بود و کوتاه نخواهیم آمد.
سفیر سابق ایران در افغانستان تأکید کرد: افغان‌ها باید بدانند ما میزبان 5تا 6میلیون افغان هستیم که اگر روزی یک میلیون مترمکعب آب مصرف کنند سالانه بالغ بر یک میلیارد مترمکعب از آب لوله‌کشی مصرف می‌کنند، درحالی‌که آنها حاضرند آب وارد گودزره شود اما به مردم خودشان هم نرسد.
او اعلام کرد: باد از غرب به شرق می‌وزد و این گردوغبار تا عمق افغانستان را هم درگیر خواهد کرد، اگر هامون به موقعیت قبلی خود بازگردد مردم افغانستان هم در حاشیه مرزها بهره‌مند خواهند شد بنابراین می‌توانیم در همکاری متقابل هم منطقه را آباد کنیم و هم مردم دو طرف بهره‌مند شوند. این دیپلمات سابق ایرانی با اشاره به قرارداد ایران و افغانستان درباره حقابه هیرمند یادآور شد: ما طی 4دهه با میزبانی از افغان‌ها حسن نیت خود را به اثبات رسانده‌ایم، می‌توانیم به‌وسیله تکنولوژی کمک کنیم مصرف آب کشاورزی در افغانستان کاهش یافته و بهره‌وری در این کشور بالا برود و آب مازاد نیز مشکل ایران را حل کند.
داستان حقابه ایران از هیرمند
به گزارش همشهری، حقابه ایران از رودخانه هیرمند براساس قرارداد اسفند سال 1351بین نخست‌وزیر وقت ایران و افغانستان تعیین شده و قرار بوده که در هر ثانیه 26مترمکعب آب (معادل 850میلیون مترمکعب در سال) سهم سیستان و بلوچستان و دریاچه هامون باشد، اما با وقوع تغییرات سیاسی پی‌درپی در افغانستان از یک‌سو و کاهش بارش سالانه و گسترش خشکسالی بر سیستان از سوی دیگر از اواخر دهه 1370خورشیدی، میزان ورودی آب هیرمند به دریاچه هامون را به‌شدت کاهش داده است. وزیر نیرو پس از مذاکرات یک روزه اخیر خود با مقامات طالبان تأکید کرد: در این مذاکرات طرف افغانستانی پذیرفت که دیگر جریان آب به سمت شوره‌زار گودزره منحرف نشود و آب در مسیر طبیعی خود به سمت ایران جریان یابد و ایران آماده است در بخش‌های تولید برق، صادرات برق و پروژه‌های انتقال آب نوشیدنی به شهرهای بزرگ با افغانستان همکاری کند.
توافق آبی اردوغان- رئیسی
در هفته نخست مرداد امسال، سید ابراهیم رئیسی و رجب طیب اردوغان، روسای جمهور ایران و ترکیه بر رفع نگرانی‌های ایران از اقدامات بالادست حوضه آبریز ارس توافق کردند. محرابیان با بیان اینکه شخص رئیس‌جمهوری کشورمان پیگیر حقابه ایران است، با اشاره به نگرانی ایران از سدسازی ترکیه در بالادست حوضه آبریز ارس گفت: جمع‌بندی رئیسی و اردوغان این بود که کمیته‌‌‌ای به ریاست وزیر نیروی ایران و وزیر کشاورزی ترکیه که هر دو مسئول آب در 2 کشور هستند، تشکیل شود.
خروج از بلاتکلیفی
خرداد امسال بود که نخستین جلسه دیپلماسی آب با حضور وزرای نیرو و خارجه برگزار شد تا ماموریت هر دو وزارتخانه مشخص شود. به‌گفته وزیر خارجه کشورمان، به‌طور قطع کمیته آب وزارت امور خارجه برای هماهنگی و همکاری‌های لازم همراه وزارت نیرو در موضوع‌های آبی خواهد بود. نتیجه این جلسه تشکیل یک کمیته مشترک بین تهران و آنکارا درباره آب‌های مرزی مشترک اعلام شده و وزیر نیرو می‌گوید: دیپلماسی آبی اولویت نخست وزارت نیرو است.
مأموریت خاص وزیر نیرو
علی‌اکبر محرابیان برای احقاق حقابه ایران از 2کشور همسایه ماموریت خاص دارد و او مسئول مذاکرات فنی و حقوقی است. او این روزها کمتر در دفتر کار خود حاضر است و ازجمله وزیران همیشه حاضر در طرح‌های آبی و برقی است، از هم‌اکنون باید با توجه به ماموریت جدید، دولت اولویت کاری‌اش را تغییر دهد و اجازه انفعال دیپلماسی آبی را ندهد زیرا از قدیم گفته‌اند آبی که رفته دوباره به جوی باز نمی‌گردد. وزیر نیرو نباید موقعیت‌ها و فرصت‌های دیپلماسی را از دست بدهد زیرا در بالادست اتفاقاتی نگران‌کننده در حال رخ دادن است.
آیا حق ایران از منابع آبی مشترک با همسایگان احیا می‌شود
پایان انفعال دیپلماسی آبی
در همینه زمینه :
