ترافیک دیپلماسی در تهران

وزیر امورخارجه ایران روز یکشنبه، میزبان همتای ترکیه‌ای خود و همچنین معاون وزیر امورخارجه عربستان بود تا دستگاه دیپلماسی ایران روز پرکاری را در حوزه دیپلماسی منطقه‌ای پشت‌سر بگذارد؛ رایزنی‌هایی که از جنبه‌های سیاسی، اقتصادی و حتی امنیت منطقه‌ای دارای اهمیت ویژه‌ای هستند.
هاکان فیدان و همچنین سعود بن‌محمد الساطی در حالی با سیدعباس عراقچی دیدار و گفت‌وگو کردند که کارشناسان معتقدند، رایزنی‌های تهران، نمودی روشن از تلاش‌های فزاینده برای تقویت مناسبات منطقه‌ای باهدف تقویت ثبات و امنیت در غرب ‌آسیاست؛ آن ‌هم در شرایطی که طی ماه‌های اخیر رویکردهای محور واشنگتن – تل‌آویو، منطقه را درگیر تنش‌های فزاینده‌ای کرده ‌است.
در چنین شرایطی بخش مهمی از رایزنی‌های دیپلمات‌های ارشد ترکیه و سعودی در تهران، علاوه بر موضوع‌های دوجانبه، معطوف به مسائل راهبردی منطقه‌ای، ناظر بر استمرار شرارت‌های رژیم ‌صهیونیستی بود؛ گفت‌وگوهایی که انتظار می‌رود نقش مهمی در تقویت همگرایی منطقه‌ای در راستای تثبیت امنیت و ثبات در غرب ‌آسیا داشته باشد.

پرونده‌های متنوع تهران و آنکارا
با توجه به اینکه تهران و آنکارا پرونده‌های متنوعی روی‌میز دارند، رایزنی‌های هاکان فیدان، وزیر امورخارجه ترکیه در تهران نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ رایزنی‌هایی که به‌نظر می‌رسد شامل محورهای مهم منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود.

برنامه‌ها
  دیدار با عباس عراقچی، وزیر امورخارجه ایران
  گفت‌وگو با علی لاریجانی، دبیر شورای‌عالی امنیت‌ملی
  رایزنی با محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس
  گفت‌وگو با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران

دستورکارها
ادامه مشورت‌ها: پس از تحولات غزه و به‌ویژه به‌دنبال جنگ تحمیلی 12روزه رژیم‌ صهیونیستی علیه ایران، تهران و آنکارا مشورت‌های دیپلماتیکی در سطوح متنوع به‌ویژه در راستای تقویت امنیت منطقه‌ای داشته‌اند که همچنان ادامه دارد و در حال پیگیری است.
تجارت: رساندن حجم معاملات تجاری 2کشور به 10میلیارد دلار در سال ‌آینده میلادی ازجمله راهبردهای مشترک تهران و آنکارا محسوب می‌شود که اخیراً رایزنی‌های مستمری برای تحقق آن میان 2کشور انجام شده‌ است.
مانع‌زدایی از فعالیت‌های اقتصادی: یکی از محورهای مهم رایزنی‌های ایران و ترکیه در سال‌ها و ماه‌های اخیر، معطوف به تسهیل فعالیت‌های اقتصادی بخش‌خصوصی بوده ‌است؛ موضوعی که به‌ نظر می‌رسد در سفر فیدان به تهران نیز پیگیری خواهد شد.
سوریه: با توجه به نفوذی که آنکارا بر حاکمان جدید سوریه دارد، کارشناسان معتقدند، یکی از محورهای مهم رایزنی‌های اخیر تهران – آنکارا ناظر بر تحولات سوریه و همچنین مناسبات تهران – دمشق خواهد بود.
غزه و لبنان: با توجه به دیدگاه‌های مشترک ایران و ترکیه درباره استمرار تنش‌زایی‌های تل‌آویو در غرب‌ آسیا، موضوع غزه و شرایط حساس لبنان، از محورهای مهم گفت‌وگو میان تهران و استانبول خواهد بود.
مسائل مرزی: تسریع در توسعه زیرساخت‌های مرزی، مانند مراکز تجاری مرزی و همچنین پیشبرد پروژه‌های حمل‌ونقل ترانزیتی از دیگر موضوعات مورد علاقه دوطرف به‌حساب می‌آید.
مسائل کنسولی: یکی از محورهای مورد توجه تهران و استانبول در سال‌های اخیر، توسعه همکاری‌های کنسولی باهدف تقویت خدمت‌رسانی به شهروندان و بازرگانان به‌منظور تسهیل تردد آنان بوده ‌است.
تحولات بین‌المللی: با توجه به نقش میانجیگرانه ترکیه در جنگ اوکراین، به‌نظر می‌رسد تبادل‌نظر درباره این موضوع، از دیگر محورهای مورد بحث میان تهران و آنکارا باشد.
مدیریت اختلاف‌ها: اگرچه ایران و ترکیه در برخی پرونده‌های منطقه‌ای، ازجمله در سوریه و قفقاز جنوبی، اختلاف‌نظرهایی دارند، اما مدیریت اختلاف‌ها و تلاش برای همگرایی روزافزون از مهم‌ترین دستورکارهای تهران و آنکارا در رایزنی‌های دیپلماتیک دوجانبه است.
مقابله با تحریم‌ها: یکی از مهم‌ترین دستورکارهای تهران و آنکارا، تقویت همکاری‌های مشترک باهدف خنثی‌سازی تحریم‌های غربی خواهد بود.

عراقچی و فیدان چه گفتند؟
وزرای امورخارجه ایران و ترکیه در جریان نشست‌خبری مشترک روز یکشنبه به بیان نکات مهمی درباره موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی پرداختند که مهم‌ترین محورهای آن را در ادامه می‌خوانید:

عراقچی
  مقدمات برگزاری شورای‌عالی همکاری ایران و ترکیه مورد بررسی قرار گرفت.
  تهران برای تمدید قرارداد گازی با ترکیه و توسعه همکاری‌های انرژی با این کشور آماده است.
  سال‌ جاری میلادی به‌عنوان سال فرهنگی ایران و ترکیه نامگذاری شده ‌است.
  اتصال خط‌آهن 2کشور در منطقه «چشم ثریا آرالیک» مورد توافق طرفین است.
  درخواست آغاز گفت‌وگوها برای تجارت ترجیحی را مطرح کرده‌ایم.
  ایران برای فعال‌سازی گذرگاه‌های مرزی جدید با ترکیه آمادگی دارد.
  تبادل هیأت‌ها در سطح عالی پارلمانی در دستورکار است.
  به‌زودی شاهد آغاز فعالیت سرکنسولگری ایران در «وان» خواهیم بود.
  موضوع فلسطین از مهم‌ترین موضوعات مورد مذاکره بود.
  موضع ایران، حمایت از ثبات در قفقاز با مشارکت کشورهای منطقه است.

فیدان
  موضوع هسته‌ای ایران باید در چارچوب قوانین بین‌المللی و با رایزنی و گفت‌وگو حل شود.
  آماده هستیم دروازه‌های مرزی خود را با تهران گسترش دهیم.
  تأسیس سرکنسولگری ایران در شهر «وان» را گامی مهم در تسهیل همکاری‌ها می‌دانیم.
  در آینده نزدیک نشست شورای‌عالی همکاری ایران و ترکیه با حضور رؤسای‌جمهور در تهران برگزار می‌شود.
  در این دیدار درباره موضوع غزه، لبنان، تجاوزهای اسرائیل و گسترش این تجاوزها در منطقه گفت‌وگو کردیم.
  با آقای عراقچی درباره موضوع روسیه و اوکراین نیز رایزنی کردیم.
  تحریم‌های ناعادلانه باید برداشته شود.

تقویت مناسبات تهران - ریاض
چند روز پس از تقدیم نامه رئیس‌جمهور ایران به ولیعهد سعودی که با گمانه‌زنی‌های مختلفی نیز همراه شد، الساطی، معاون ‌وزیر امورخارجه عربستان به تهران آمد تا دوطرف در ادامه رایزنی‌های دوجانبه، درباره موضوع‌های متنوعی بحث و تبادل‌نظر کنند.
دستورکارها
استمرار مشورت‌های دیپلماتیک: تهران و ریاض پس از احیای مناسبات، مشورت‌های منظم دیپلماتیک داشته‌اند و دیدار روز یکشنبه نیز در این راستا ارزیابی می‌شود.
روابط دوجانبه: بخش مهمی از رایزنی‌های دوطرف، معطوف به تقویت همکاری‌های اقتصادی، ازجمله در حوزه‌های تجارت، انرژی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک بوده ‌است.
مدیریت تنش‌های منطقه‌ای: تهران و ریاض دغدغه‌های مشترکی درباره روند فزاینده تنش‌های منطقه‌ای دارند که به‌نظر می‌رسد در رایزنی‌های اخیر به‌صورت ویژه مورد توجه بوده ‌است؛ ازجمله در حوزه مسائل غزه و لبنان.
پرونده هسته‌ای: یکی دیگر از گمانه‌ها، رایزنی درباره پرونده هسته‌ای ایران و موضوع «مذاکره تهران و واشنگتن» است که با توجه به اظهارات اخیر ولیعهد سعودی در این زمینه در جریان سفر به آمریکا، بعید نیست از محورهای مهم رایزنی‌های روز یکشنبه باشد.

ورود فقرا به حاکمیت ممنوع!
این روزها صحبت درباره ممنوعیت مسئولیت گرفتن فقرا در سیاست و اقتصاد، سر و صدای زیادی به پا کرده است! آن هم از زبان کسی که خود را استاد مبانی توسعه می‌داند و روزگاری مشاور حسن روحانی بود.
«محمود سریع‌القلم» استاد دانشگاه شهید بهشتی گفته هر کسی فقیر است، نباید مسئولیت اقتصادی یا سیاسی بگیرد چون به اعتقاد او، این فرد بیش از آنکه به‌دنبال شکوه ایران باشد، به‌دنبال رفع محرومیت‌های گذشته خودش خواهد بود.
سریع‌القلم درحالی ریشه مشکلات ایران را مسئولیت گرفتن افراد از طبقات پایین می‌داند که در تاریخ کشورمان، چهره‌های زیادی را می‌توان نام برد که با وجود تجربه محرومیت در کودکی، منشأ خدمات و اصلاحات بسیار شده‌اند.
نمونه‌اش «امیرکبیر» که پسر یک آشپز فقیر بود اما بعدها در دوران قاجار به سیاستمداری بزرگ تبدیل شد.
جالب است که استادان مدعی توسعه وقتی می‌خواهند ریشه مشکلات در ایران را بیان کنند، نظیر سریع القلم، اظهارات عجیب به زبان می‌آورند و قدم به بیراهه می‌گذارند.
پیش‌تر، محسن رنانی، استاد دانشگاه اصفهان هم علت توسعه اروپایی‌ها را «ضخیم‌تر بودن قشر مغز» آنها در مقایسه با آسیایی‌ها، بیان کرده بود.
تجویزهای عجیب و غریب استادان به‌اصطلاح توسعه در ایران، نشانه‌ای از ناآشنا بودن ایشان با واقعیت‌های جامعه ایرانی است؛ موضوعی که بیشتر روشنفکران در تاریخ کشور با آن مواجه بوده‌اند.

ترامپ، تخم مرغ را ۱۱۶ درصد گران کرد
این روزها صدای نارضایتی در آمریکا بلندتر از همیشه شنیده می‌شود؛ مردمی که زیر بار گرانی خم شده‌اند، دولتشان را مقصر می‌دانند. تنها یک سال پس از ورود ترامپ به کاخ سفید، سیاست‌های اقتصادی‌اش جیب ثروتمندان را پرتر و سفره خانواده‌های معمولی را کوچک‌تر کرده است. تورم افسارگسیخته، افزایش قیمت مواد غذایی و بی‌توجهی دولت به نیازهای ابتدایی، او را به یکی از منفورترین رؤسای‌جمهور آمریکا بدل کرده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد رأی‌دهندگان خسته‌اند و به‌دنبال راهی تازه؛ تا جایی که بسیاری به سمت دمکرات‌ها متمایل شده‌اند. درحالی‌که ترامپ درگیر پروژه‌های تجملاتی است، مردم برای تأمین حداقل‌ها تقلا می‌کنند.