ورود 760هزار گردشگر همسایه به ایران

محمد باریکانی-دبیر گروه زیست‌بوم

صنعت گردشگری ایران به‌تدریج و پس از حدود 3سال از شیوع پاندمی کرونا که 2سال آن به‌طور کامل تعطیل بود، در حال احیاست. براساس آخرین آمار اختصاصی که در اختیار همشهری قرار داده شده، در 3ماهه نخست امسال تعداد 759هزارو131گردشگر خارجی از 5کشور همسایه به ایران سفر کرده‌اند.
این آمار البته هنوز هم انتظارات فعالان صنعت گردشگری کشور را برآورده نمی‌کند و فعالان صنعت گردشگری که در دوران کرونا زیان سرشار دیدند، معتقدند تورهای ورودی به کشور دیگر به‌صورت گروهی اجرا نمی‌شود و سفر به ایران در گروه‌های کوچک‌تر و بیشتر شخصی رواج یافته است.

5کشور گردشگرفرست
معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ارائه آماری به روزنامه همشهری از ورود نزدیک به 760هزار گردشگر خارجی به ایران خبر داد و اعلام کرد، اتباع کشورهای عراق، ترکیه، افغانستان، آذربایجان و پاکستان به‌ترتیب بیشترین آمار ورود گردشگران خارجی به کشور را به‌خود اختصاص داده‌اند. براساس این آمار در 3ماهه اول سال‌جاری یعنی از فروردین‌ماه تا پایان خردادماه 398هزارو814گردشگر عراقی، 161هزارو294گردشگر از ترکیه، 116هزارو747گردشگر از افغانستان، 58هزارو196گردشگر از آذربایجان و 24هزارو80گردشگر هم از پاکستان وارد کشور شده‌اند.
محرز است که بیشترین گردشگران ورودی به ایران  هم از 5کشور همسایه بیشتر با هدف درمان و زیارت و سفرکاری به ایران سفر کرده‌اند. ایران مقصد نخست گردشگران عراقی برای درمان و زیارت است و از آذربایجان نیز عمدتا با هدف زیارت و درمان به کشورمان سفر می‌کنند. گردشگران فهرست افغانستان نیز بیشتر یا با هدف بازدید از اقوام‌شان در ایران یا با هدف رسوب و ماندگاری و کار در کشور یا به هدف درمان به ایران آمده‌اند. گردشگران پاکستانی نیز عمدتا از شیعیان آن کشور هستند که با هدف زیارت و درمان به کشورمان سفر می‌کنند.

تورهای انفرادی جایگزین تورهای گروهی ‌
امیر پویان رفیعی‌شاد، رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تهران نیز معتقد است، اگرچه سفر به ایران نسبت به سال گذشته روند صعودی داشته، اما گرانی، اثرات تحریم، تبلیغات منفی، تفاوت نرخ ارز و ریال، دو نرخی شدن خدمات و ملاحظات کرونا، سلیقه و فرهنگ سفر مردم را تغییر داده است و گردشگران خارجی با تورهای کوچک‌تر به‌ ایران سفر می‌کنند.
این فعال گردشگری درباره وضعیت سفر گردشگران خارجی به ایران به ایسنا گفته است، درباره تورهای ورودی به کشور با توجه به اینکه در سال۹۸ فقط نصف سال تورها فعال بود و نیمه دوم سال تحت‌تأثیر نرخ بنزین و مسائل سیاسی قرار گرفت، بهتر است وضعیت آن را با سال۱۳۹۷ مقایسه کنیم که نسبت به آن دوره، با تغییر شکل و ساختار مواجه شده است. گروه‌های گردشگران خارجی کوچک‌تر و بیشتر شخصی (Individual)  شده است. از یک‌سو با تحریم و محدودیت پرواز مستقیم به ایران مواجهیم و از سوی دیگر، تبلیغات سوء علیه ایران همچنان جریان دارد.
رفیعی‌شاد می‌گوید: با آنکه گفته می‌شود ایران مقصد ارزانی است، ولی نبود پرواز مستقیم از کشورهای مختلف، هزینه سفر به ایران را برای خارجی‌ها گران کرده است و هم‌اکنون تعداد شهرهایی که دارای پرواز مستقیم بین‌المللی هستند، به قدری محدود است که انتخاب را برای گردشگر سخت و هزینه‌ها را افزایش داده است.
او می‌گوید: فرض کنید یک نفر از اروپای شمالی قصد سفر به ایران داشته باشد، چندبار باید جابه‌جا شود تا به ایران برسد. تبلیغات منفی علیه ایران نیز همچنان وجود دارد. با این حال بازار گردشگری ورودی ایران نسبت به سال‌های کرونا روند رو به رشد را تجربه می‌کند، اما با این حال هنوز سفر گردشگران برخی کشورها به ایران ازسرگرفته نشده است.

موانع ورود گردشگران خارجی
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تهران درخصوص موانع موجود در مسیر تسهیل ورود گردشگر به کشور گفته است که روند صدور ویزای ایران برخلاف آنچه وعده داده شده بود، هنوز کند است و صدور ویزا گاه بین ۱۰ تا ۱۵روز طول می‌کشد. ویزا در برابر چالش‌های دیگر، یک مسئله حل‌نشدنی نیست و اکنون مسئله اصلی، بازگشت وضعیت ورود گردشگران خارجی به ایران، همانند سال‌های پیش از کروناست.
رفیعی‌شاد به فروش ارزی بلیت هواپیما به اتباع خارجی و سهمیه‌بندی محدود فروش بلیت به اتباع دیگر کشورها نیز ‌اشاره کرد و افزود: دونرخی شدن بلیت هواپیما و موزه‌ها راه را به‌تدریج برای هتل‌ها، رستوران‌ها و رانندگان باز می‌کند؛ ‌هرچند که برخی هتل‌ها همین حالا هم قیمت‌ها را دو نرخی کرده‌اند. به جای آنکه روی صنعتی‌سازی و ضریب تکاثر متمرکز شویم، عده‌ای به‌خاطر سود کوتاه‌مدت، قیمت‌ها را افزایش داده‌اند؛ رویه‌ای که حتما به خانواده صنعت گردشگری آسیب می‌زند.
به‌گفته این فعال گردشگری، تعیین نرخ متفاوت برای اتباع و مسافران خارجی، برخلاف ۱۰فرمان منشور اخلاقی سازمان جهانی جهانگردی است که تأکید می‌کند گردشگر باید از حقوق برابر با جامعه میزبان بهره‌مند شود.
به جای اینکه قیمت را بالا ببریم، باید تعداد گردشگران را افزایش دهیم تا همگی از سود آن منتفع شویم که همان اصل صنعتی‌سازی است.