4تضمین اروپا در طبقه پانزدهم وزارت نفت
تحلیل همشهری از مذاکرات کمیسیونر انرژی اروپا در تهران
رضا زندی|خبرنگار و تحلیلگر نفتی:
به فاصله یک روز پس از اجلاس سران اروپا در صوفیه، کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا، هیأتی را همراه خود کرد و با این پیام به وزارت نفت ایران آمد که: «متعهد هستیم که برای حفظ تجارت نفتی از ایران حمایت کنیم.» او تعدادی از خبرنگاران رسانههای مهم بینالمللی را هم با خود به تهران آورده بود که صدایش بلندتر به گوش اطراف دنیا برسد. من دیروز در طبقه پانزدهم وزارت نفت بودم. در این مطلب سعی میکنم ساده و روشن خواستههای ایران از اروپاییها و پاسخ آنها را بنویسم. یک قدم آن طرفتر از اخبار رسمی.
1- ایران از اروپاییها خواسته است که نهتنها صادرات نفت خام، میعانات و محصولات پتروشیمی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا مطابقماه آوریل (حدود 700هزار بشکه در روز) حفظ شود بلکه اروپاییها بهعنوان طرفهای امضاکننده برجام تضمین کنند که واردات نفت خام، میعانات گازی و پتروشیمی از جانب دیگر مشتریان نفتی، بهویژه چین و هند، بخاطر تحریم آمریکا کاهش نیابد. هیأت مذاکرهکننده اروپایی گفته است که تلاش میکند سطح واردات نفت از ایران توسط اروپا همچون گذشته حفظ شود. درباره چین و هند اما فعلا نتوانستهاند تضمینی دهند و بنا شده است تا مذاکره درباره نحوه حفظ سطح صادرات نفت ایران به اروپا و هند و چین ادامه یابد.
2- هیأت مذاکرهکننده اروپایی به ایرانیها گفته است که تمام تلاشش را خواهد کرد تا سوئیفت بانکی را برقرار نگه دارد. ایرانیها به صراحت خواهان تضمین اروپا برای نقل و انتقال امن پول نفت، میعانات گازی و پتروشیمی شدهاند. اروپاییها برای این منظور راهکار انتقال مستقیم پول از بانک مرکزی اروپا را به بانک مرکزی ایران پیشنهاد کردهاند. در این بخش، ایران خواهان تضمین نقل و انتقال پول نفت فروخته شده به سایر مشتریان نفتیاش ازجمله چین و هند شده است. قرار شده است مذاکرات در اینباره ادامه یابد. اروپاییها گفتهاند که «بانک سرمایهگذاری اروپا» را برای تبادلات بانکی با ایران و نقل و انتقال پول پروژههای ایرانی، تجهیز میکنند.
3- مسئله بیمه نفتکشها و کشتیهایی که نفت و بار ایران را حمل میکنند، ازجمله موارد مطروح در مذاکرات هیأتهای ایرانی و اروپایی بود. در این بخش ایران پیشنهاد کرده است تا اروپاییها مانند تجربه ژاپنیها در تحریم قبل، مبلغی را بهعنوان ضمانت نزد بیمه P&I بگذارد تا این بیمه نفتکشها و کشتیهای حامل بار ایران را همچنان بیمه کند.
4- بحث سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ اروپایی در صنعت نفت ایران هم دیروز در مذاکرات مطرح شده است. در این بخش حضور توتال در فاز 11بهطور خاص مورد توجه بوده است. نمایندگان اروپایی به طرف ایرانی گفتهاند که حداکثر تلاششان را خواهند کرد تا از آمریکا برای توتال معافیت بگیرند؛ چرا که توتال قبل از خروج آمریکا از برجام قرارداد این پروژه را امضا کرده است. اروپاییها درباره حضور دیگر شرکتهای بزرگ نفتی در پروژههای ایران، تضمینی ندادهاند.
5- دیروز اروپا با اعزام کمیسیونر انرژی خود به تهران عزم سیاسیاش را برای حفظ برجام و حفاظت از تبادلات نفتی و بانکی با ایران واضح و شفاف نشان داد. قانون انسداد تحریمها را هم اجرایی کرد. اما راستش مناسبات شرکتی در اروپا آزاد و پیچیده است. پس همزمان که اخبار خوب مرتبط با حمایت اروپا از برجام را میخوانید یکطرف ذهنتان هم این موضوع را نگه دارید که وعده اروپاییها در مقابل فشار آمریکاییها و بازار آزاد غرب، عملیاتی نشود. آن وقت آیا اروپا برده آمریکا خواهد شد، وزیر فرانسوی که گفته است:«نه». امروز بیتردید میتواند یکی از نقاط عطف در تاریخ اروپا باشد. مینشینیم و تماشا میکنیم که اروپا چطور خود را تعریف میکند. تا آن موقع، لطفا همه کمربندهایتان را سفت ببندید.