گام تازه برای اصلاح ان‌پی‌تی

دهمین کنفرانس بازبینی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای با حضور نمایندگان کشورهای عضو با هدف دستیابی به اجماعی برای تعیین گام‌های آینده در راستای منع گسترش و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در نیویورک آغاز به‌کار کرده است. این کنفرانس که معمولا هر 5سال یک‌بار برگزار می‌شود، قرار بود در سال 2020برگزار شود، اما شیوع کرونا برگزاری آن را 2سال به تعویق انداخت. در روز اول اعضا بر لزوم خلع سلاح تأکید کردند و نسبت به‌شدت گرفتن تنش‌های ژئوپلیتیکی هشدار دادند، اما کارشناسان باور دارند با توجه به بالا بودن سطح تنش‌ها، احتمال اینکه در این کنفرانس که تا اواخر ماه جاری میلادی به‌مدت 24روز ادامه خواهد داشت توافقی جدید حاصل شود بسیار پایین است. در افتتاحیه این کنفرانس، «‌آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد با تأکید بر تشدید خطر سلاح‌های هسته‌ای و انبار شدن بیش از 13هزار کلاهک هسته‌ای در گوشه و کنار جهان، هشدار داد که بشریت تنها یک خطا تا نابودی هسته‌ای فاصله دارد. پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، NPT، از زمان به اجرا گذاشته شدنش در سال 1970تاکنون به سنگ بنای برنامه‌های عدم‌اشاعه سلاح‌های هسته‌ای تبدیل شده است. این پیمان، گسترده‌ترین پیمان کنترل تسلیحات در جهان به شمار می‌رود و 191کشور در آن عضویت دارند. تحت قوانین این پیمان، اعضا باید از توزیع سلاح‌های هسته‌ای جلوگیری کرده و استفاده‌های صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و خلع سلاح هسته‌ای را ترویج کنند. همچنین براساس مفاد این پیمان، 5قدرت هسته‌ای برتر جهان، یعنی آمریکا، چین، روسیه، انگلیس و فرانسه توافق کرده‌اند که روزی بر سر از بین بردن سلاح‌های هسته‌ای خود با یکدیگر مذاکره کنند. همچنین کشورهای فاقد تسلیحات هسته‌ای متعهد شده‌اند برای دستیابی به سلاح هسته‌ای اقدامی نکنند و در عوض به آنها تضمین داده شده تا برای توسعه انرژی هسته‌ای با اهداف صلح‌آمیز به آنها کمک شود. فقط کره‌شمالی، هند، پاکستان و رژیم‌صهیونیستی هستند که این پیمان را امضا نکرده‌اند. کره‌شمالی در ابتدا NPT را تأیید کرد، اما کمی بعد از آن انصراف داد و از پیمان خارج شد. هند و پاکستان نه‌تنها به عضویت این پیمان در نیامدند، بلکه بعد‌ها اقدام به توسعه سلاح‌های هسته‌ای کردند. رژیم صهیونیستی هم این پیمان را تاکنون امضا نکرده است. درحال حاضر 25کشور جهان صرفا به انرژی هسته‌ای، کره‌شمالی و رژیم‌صهیونیستی صرفا به سلاح هسته‌ای مجهزند. اما کشورهای چین، فرانسه، هند، پاکستان، روسیه، انگلیس و آمریکا هم به سلاح‌های هسته‌ای و هم به انرژی هسته‌ای تجهیز شده‌اند.