سیل امامزاده داوود ع، زنگ خطری برای تهران

سیده زهرا عباسی - خبرنگار 

4روز از بارندگی‌های شدید و سیلاب مرگبار در امامزاده شرف‌الدین داوود الحسنی «امامزاده داوود(ع)» در شمال غرب تهران و در بخش کَن می‌گذرد؛ سیلابی که در نخستین ساعت‌های پنج‌شنبه ۶مرداد در پی بارش شدید و ناگهانی باران به وقوع پیوست.
این حادثه که خسارت‌های زیادی برجا گذاشت، موجب گرفتاری ساکنان بومی، کارگران و گردشگران شد و تخلیه 80درصدی روستای امامزاده داوود (ع)‌ و جان باختن بیش از 20نفر را به همراه داشت. 

پایان عملیات 
امامزاده داوود (ع) جزو شهر تهران محسوب نمی‌شود، اما ماموران آتش‌نشانی و همچنین نیروهای شهرداری تهران از ساعات ابتدایی حادثه برای کمک به این منطقه رفتند. 
سخنگوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران و رئیس مرکز عملیات اضطراری (EOC) در این باره به همشهری توضیح می‌دهد:‌ گرچه امامزاده داوود (ع) در محدوده شهر تهران نبود، اما از همان ساعت‌های اولیه به دستور شهردار و تاکید استاندار کمک‌ها به سمت این روستا گسیل شد.
پدرام قودجانی با بیان اینکه برق منطقه وصل و آب‌رسانی به اهالی با تانکر انجام می‌شود، می‌گوید: برق، آّب و گاز روستا به دلیل احتمال خطر تا شنبه قطع بود، اما برق وصل شد و آبفای تهران هم با تانکر به اهالی آب‌رسانی می‌کند. 
به گفته وی‌، صحن امامزاده داوود (ع) با کمک شهرداری به طور کامل تمیز و گل و لای آن تخلیه شده است. عملیات پاکسازی روز گذشته به پایان رسید که گزارش دقیق آن امروز منتشر خواهد شد. سخنگوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران همچنین از جابه‌جایی 500 مسافر و گردشگر از امامزاده داوود (ع) به سمت میادین اصلی تهران و ایستگاه‌های مترو با 50 مینی‌بوس خبر و ادامه می‌دهد: ما در پایگاه‌های مدیریت بحران منطقه 5شهرداری شرایط اسکان اضطراری را فراهم کردیم که به آن نیاز نشد. 

نابسامانی در ساخت‌وسازها
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی هم از پایان عملیات امداد و نجات در اواخر چهارمین روز پس از حادثه (یکشنبه) در این روستا خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: طی 4روز گذشته همه بخش‌ها و نیروهای امدادی از آتش‌نشانی، امداد و نجات و شهرداری‌ تهران با همه نیرو و تجهیزات لجستیکی در منطقه حضور داشتند و عملیات امداد و نجات و جست‌وجو را بدون وقفه انجام دادند. 
جلال ملکی با بیان اینکه همه نقاط پرخطر روستا در همان ابتدای حادثه تخلیه شده بود، می‌افزاید: روز اول مثل همه بحران‌ها نابسامانی‌هایی وجود داشت،‌ اما بعد از آن با ورود نیروها و تجهیزات حرفه‌ای، سرعت عملیات بالا رفت و حتی در 3-2روز گذشته نفرات زیادی از نیروهای امدادی را از منطقه خارج کردیم.
او مهم‌ترین عامل تخریب‌ها و تلفات در سیلاب امامزاده داوود(ع) را نابسامانی در ساخت و ساز می‌داند و توضیح می‌دهد:‌ البته صحبت من بر اساس مشاهده‌های این چند روز است و طبیعتا این موارد باید بعد از مرحله امداد و نجات کارشناسی و تحلیل شود. آنچه ما می‌بینیم ساخت‌وسازهای نابه‌سامان و روی رودخانه است که باید از سوی دهیاری و بخشداری کارشناسی شود که مجاز بوده‌اند یا خیر و اگر مجاز بوده‌اند آیا مهندسی‌ساز بوده‌اند و مقاومت لازم را داشته‌اند؟ آنچه به چشم دیده می‌شود اینکه ساخت‌وسازها چندان از قانون تبعیت نمی‌کرده و طبیعی است که با وقوع یک اتفاق، بحرانی در این ابعاد را رقم بزنند. به گفته ملکی، حجم و شدت سیلاب و گل و لای در منطقه امامزاده داوود (ع) بسیار بالا بوده است. 

بی‌توجهی به حریم رودخانه‌
آنچه سخنگوی سازمان آتش‌نشانی می‌گوید در تصاویر هم قابل مشاهده است و حتی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هم به آن اشاره می‌کند.  علی نصیری با تاکید بر اقدامات زیرساختی و مهندسی می‌گوید: اگر به قوانین حریم و بستر رودخانه‌ها توجه نکنیم، اتفاقاتی از این دست تکرار می‌شود. وقتی در طول سال‌ها به راحتی در حریم رودخانه‌ها ساخت و ساز انجام می‌دهیم، باید منتظر اتفاقات تلخ در سال‌های بعدی باشیم. متاسفانه در نقاط خوش آب و هوا، ییلاقات و در مناطقی
که رودخانه‌ای عبور می‌کند به این نکته توجه نمی‌شود. به گفته وی، قبلا در حریم رودخانه این اتفاق می‌افتاد، اما متاسفانه اکنون در بستر رودخانه نیز شاهد ساخت و ساز هستیم؛‌ همان‌طور که در سیل اخیر هم در موارد متعددی شاهد این قضیه بودیم.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران می‌افزاید: در سیل امامزاده داوود (ع) آب از بالادست به طور ناگهانی حرکت کرد که بر اثر این حرکت، ماشین‌های پارکینگ بالادست
جا به‌جا شدند و همراه سنگ و چوب ورودی کانال را بستند. در نتیجه آن حجم آب و رسوبات که باید از طریق کانال بیرون می‌رفت، بالا آمد و وارد بازارچه و صحن امامزاده شد.
محمد بهشتی، مدیر آستان امامزاده داوود (ع) نیز پیش از این تاکید کرده بود که طی سال‌های گذشته مسیر سیل بارها از سوی وزارت راه و شهرسازی، شهرداری تهران و ارگان‌های مربوط بازدید و پاک‌سازی شده بود، اما در سیل اخیر خودروهای پارک شده در حاشیه رودخانه مسیر سیل را به سمت امامزاده تغییر دادند که همین موجب خسارات فراوان شد.

تکرار تاریخ 
آمار فوتی‌های سیلاب شدید امامزاده داوود(ع) به‌گفته استاندار تهران به 20نفر رسیده است و آنطور که محسن منصوری تأکید می‌کند تمام مفقودی‌های این سیلاب تعیین تکلیف شدند.
با توجه به آمار بالای کشته‌ها در این سیلاب، دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی آن را مشابه سیلاب دروازه‌ قرآن شیراز در سال 98می‌داند و به همشهری می‌گوید: حوضه آبریز بالادست امامزاده داوود(ع)یک حوضه کوچک و با مساحت 5500هکتار است که از نظر سیلابی و تجمع بارندگی حوضه کوچکی محسوب می‌شود که در حالت عادی نباید موجب سیلابی با این حجم شود.
علی بیت‌اللهی با بیان اینکه اگر ساخت‌وسازها نبود، دبی آب به راحتی عبور می‌کرد و توضیح می‌دهد: متأسفانه عرض دره امامزاده داوود(ع) به‌صورت غیرکارشناسانه و بی‌توجه به‌احتمال وقوع سیلاب با ساخت‌وساز مسدود شده است و فقط برای اینکه گذر آب میسر باشد، یک کانال مسقف ساخته شده که بالای این کانال هم مستحدثات، ساخت‌وساز و توسعه صحن امامزاده انجام شده است.
در سیلاب اخیر هم شاهد بودیم که در اثر هجوم جریان سیلابی عبور آب از این مسیر، میسر نیست و اتفاقی مشابه سیل دروازه قرآن شیراز در نتیجه دستکاری طبیعت 
رخ می‌دهد.
مهم‌ترین درس سیل امامزاده داوود(ع) به‌گفته این کارشناس، خطرناک بودن ساخت‌وساز در مسیل‌ها، تجاوز به حریم رودخانه‌ها به‌ویژه در مجاورت سکونتگاه‌هاست.
بیت‌اللهی تصریح می‌کند: اقلیم‌شناسان تذکر می‌دهند شرایط اقلیمی طوری عوض شده که از این به بعد باران‌های سیل‌آسا و رگباری زیادی رخ خواهد داد. با توجه به اینکه تهران در بالادست خود 11حوضه آبریز مشابه امامزاده داوود(ع) و بزرگ‌تر از آن مانند فرحزاد، درکه، دربند، گلابدره، دارآباد، حصارک و... دارد که همگی در انتهای مسیر مشرف به شمال شهر تهران یعنی منطقه 1، 2، 5 و 22هستند.
او ادامه می‌دهد: در همه این دره‌ها ساخت و سازهای متعدد موجب باریک شدن عرض دره و مسیر آب به‌صورت قانونی و غیرقانونی شده است و بروز بحران در هر یک از آنها می‌تواند دامنگیر تهران به‌عنوان یک محدوده شهری با ساخت‌وسازهای بالا و در نتیجه تلفات جانی بیشتر شود.
به‌گفته دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی، سیلاب‌های اخیر در مقایسه با سیلاب‌های سال 98حجم بسیار کمتر، اما تلفات بالاتری داشت، زیرا در مجاورت شهرها اتفاق افتاد.

مکث
۹شهرستان تهران، معین روستاهای سیل‌زده 

استاندار تهران گفت: تا حل و فصل کامل مشکلات در کنار مردم هستیم و از همه ظرفیت برای خدمت‌رسانی به سیل‌زدگان استفاده می‌کنیم.
محسن منصوری با اشاره به آخرین وضعیت امدادرسانی به سیل‌زدگان اظهار کرد: در امامزاده داوود (ع) دیگر هیچ مفقودی نداریم و آمار فوتی قطعی اعلام و پرونده موضوع در اینجا بسته است.
وی ادامه داد: البته عملیات بهسازی و عمرانی و خارج کردن گل و لای از منازل و مغازه‌ها همچنان ادامه دارد. همچنین کارشناسان در حال بررسی ساختمان‌هایی هستند که دچار آسیب شده‌ تا چنانچه لازم است تخریب یا مقاوم‌سازی شود. به گفته منصوری، هر شهرستان استان، معین یک روستای سیل‌زده شده است در این راستا شهرستان‌های ورامین، قدس، ملارد، پردیس، اسلامشهر، قرچک، بهارستان، پیشوا و شهریار حضور مستقیم در مناطق سیل‌زده دارند و بقیه فرمانداری‌ها یا درگیر سیل بوده و یا نیرو به این منطقه اعزام کرده‌اند.