تکامل نگرش مونیستی تاریخ

کتاب «تکامل نگرش مونیستی تاریخ» نوشته «گئورگی والنتینوویچ پلخانف » را جلال علوی نیا به فارسی برگردانده و از سوی نشر روزآمد منتشر شده است. اگر اندیشه‌های هر فرد را محیط او تعیین می‌کند، بنابراین اندیشه‌های بشریت را نیز در مسیر تکامل تاریخی آنها، تکامل محیط اجتماعی، یعنی تاریخ مناسبات اجتماعی آنها تعیین می‌کند. در نتیجه اگر بخواهیم تصویری از «پیشرفت خود انسان» ترسیم کنیم و اگر در این کار دست و پای خود را با سؤال «چگونه؟» نبندیم (پیشرفت تاریخی خرد چه مسیر خاصی را پیمود؟). و این سؤال کاملا طبیعی را از خود بپرسیم که «چرا؟» (چرا این پیشرفت درست به این شکل و نه به شکل دیگر انجام شد؟) باید حتما از تاریخ محیط، یعنی تاریخ تکامل مناسبات اجتماعی آغاز کنیم. بنابراین باید به‌هرحال مرکز ثقل پژوهش خود را در مراحل نخستین درجهت بررسی قوانین تکامل اجتماعی منتقل کنیم. در این گفته هم کمترین شکی نیست که مردم آن نظام اجتماعی را که با کلیه نظراتشان مغایر باشد تحمل نمی‌کنند. آنها بر ضد‌چنین نظمی قیام می‌کنند و آن را مطابق با آرمان‌های خود بازسازی می‌کنند. گئورگی والنتینوویچ پلخانف ، نویسنده، فیلسوف و انقلابی روس و بنیانگذار جنبش سوسیال دمکراتیک در روسیه بود که در مواجهه با آزار و شکنجه سیاسی، سال 1880به سوئیس مهاجرت کرد و در آنجا به فعالیت سیاسی خود در تلاش برای سرنگونی رژیم تزاری روسیه ادامه داد. در طول جنگ جهانی اول، پلخانف به نفع قدرت‌های آنتانت علیه آلمان متحد شد و پس از انقلاب فوریه 1917به روسیه بازگشت. پلخانف در 1918چشم از جهان فروبست.