گردش یک روز شیرین

مهدیه تقوی‌راد-روزنامه نگار


بازی از مهم‌ترین نیازهای کودکان است و توجه والدین به این نیاز می‌تواند تأثیر زیادی در رشد و بالندگی کودکان داشته باشد. وجود تعداد زیاد خانواده‌های تک فرزند، ‌آپارتمان‌نشینی، سرگرم شدن بچه‌ها با بازی‌های تلفن همراه  یا ساعت‌ها نشستن پای برنامه‌های تلویزیونی باعث شده تا شاهد کم‌تحرکی در میان کودکان باشیم. بازی کردن اما یکی از لذت‌بخش‌ترین کارهایی است که یک کودک می‌تواند انجام دهد و بردن بچه‌ها به مکان‌‌های تفریحی بیرون از خانه همانند بوستان‌های محلی که مکانی برای بازی دارند و هزینه‌ای هم به والدین تحمیل نمی‌کنند می‌تواند گزینه خوبی برای ساختن روزهای شیرین کودکی باشد.

مداخله نکنید
همراهی والدین با کودکان در زمین بازی اگر چه برای خود والدین دلگرمی به همراه دارد اما آنطور که فاطمه رجبی‌فرد، متخصص روانشناسی کودک و نوجوان، می‌گوید: «با مداخله کمتر والدین در بازی بچه‌ها، باعث می‌شویم که آنها راه خود را پیدا کنند و لذت بیشتری از بازی ببرند. با وجود این باید به این نتیجه برسیم که کودک ما از لحاظ حرکتی، اجتماعی و ارتباطی چقدر رشد پیدا کرده و آیا تعادل راه رفتن و تکامل کلامی پیدا کرده است یا نه؟ درصورت تکامل می‌توان از دور کودک را در هنگام بازی کنترل کرد.» حمایتگری بیش از حد والدین خصوصا در خانواده‌های تک‌فرزندی معضلی است که این روزها بیشتر به چشم می‌خورد. ‌خانواده‌های تک‌فرزند به‌دلیل حمایتگری بیش از حد، کودکان خود را تا سنین بالا حمایت می‌کنند و همین مسئله باعث پایین آمدن حس اعتماد‌به‌نفس آنها می‌شود. رجبی‌فرد با اشاره به این نکته می‌گوید:‌ «والدین به‌دلیل وسواس فکری‌ای که دارند مدام احساس می‌کنند کودکشان در خطر است و اگر چه مثلا فرزند آنها به راحتی می‌تواند راه برود اما والدین تصور می‌کنند اگر دست او را در پارک رها کنند ممکن است کودک آسیب ببیند، درصورتی که همین مسئله منجر به پایین آمدن استقلال، ‌اعتماد‌به‌نفس و رشد لجبازی در کودک می‌شود.»

دور اضطراب را خط بکشید
برخی از والدین با توجه بیش از حد به کودک سعی می‌کنند تا کودکشان کمترین آسیب را حین بازی ببیند اما میزان نگرانی‌ای که والدین در ذهن خود تولید می‌کنند به خوبی توسط کودک درک می‌شود و همین اضطراب به او نیز منتقل می‌شود. رجبی‌فرد می‌گوید: «والدین اگر احساس کنند مثلا به‌دلیل وجود حیوانات خانگی، پارک ناامن است و ممکن است هر لحظه یک حیوان به کودکشان حمله‌ور شود و به او آسیب بزند، همین اضطراب را به کودک خود نیز منتقل می‌کنند.»

کمال‌گرایی ممنوع
این روانشناس با تأکید بر اینکه از بچه‌های زیر 2سال حتما باید در مقابل خطرات محافظت کنیم، ادامه داد: «‌به کودک بالای 2سال باید اجازه بدهیم تا خودش مسائل مرتبط با خودش را به تنهایی و البته با نظارت دورادور والدین رفع و رجوع کند و به‌عنوان والدین کمتر به کودکان خود امر و نهی کنیم و اجازه آزمون و خطا را به فرزندان‌مان بدهیم. کودک با مشاهده والدین آموزش می‌بیند که چگونه رفتار کند، امر و نهی والدین به او درخصوص چگونگی رفتار با دیگران باعث پایین آمدن اعتماد به نفس او می‌شود.» بازی بچه‌ها در پارک‌ها و فضای سبز را نباید به‌عنوان وظیفه‌ای برای والدین تلقی کرد. گاهی پیش می‌آید که والدین فرصتی برای بردن کودک به پارک ندارند و اگر خود را ملزم به این کار کنند نه‌تنها فایده‌ای به حال کودک ندارد بلکه حس بی‌حوصلگی والدین کاملا توسط کودک درک می‌شود. رجبی‌فرد در این خصوص می‌گوید: «پارک بردن باعث رشد مهارت‌های حرکتی کودک می‌شود اما پارک بردن باید از من پدر و مادر بجوشد و من هم به‌عنوان والد باید دلم بخواهد که همراه بچه در پارک باشم و بازی و تفریح کنم. ما حتما باید با بچه‌ها بازی کنیم و آنها را پارک ببریم چرا که این کار باعث رشد اجتماعی بچه‌ها شده و هماهنگی حرکتی آنها را تقویت می‌کند.

دوست‌یابی کودکانه
بچه‌ها در پارک می‌توانند هم‌سن‌و سال‌های خودرا پیدا کنند.با این کار مهارت‌های اجتماعی‌شان افزایش پیدا می‌کند. اگر من به‌عنوان والد به بچه اعتماد کنم و اجازه آزادانه رفتار کردن را بدهم و درخصوص نحوه دوست‌یابی به او توضیح ندهم - در اطفال زیر 8سال‌- خودش با دوستانش ارتباط برقرار می‌کند اما برای کودکان بالای 8سال حتما لازم است که درخصوص انتخاب دوست توضیحاتی به او داده شود تا بتواند دوست خوب انتخاب کند. در کودکان زیر 8سال به این دلیل که مدت زمان زیادی را با دوستان خود در پارک به سر نمی‌برند و والدین هم مراقب آنها هستند، این مسئله اهمیت چندانی ندارد.

مکث

منهای تاب و سرسره
غیر از بازی با تاب و سرسره و... که در اکثر بوستان‌ها وجود دارد و هزینه‌ای هم برای والدین در بر ندارد، می‌توانید با بچه‌های خود بازی‌های دیگری هم در فضای آزاد انجام دهید.

پیاده‌روی روزانه
پیاده‌روی در فضای آزاد یکی از راهکارهایی است که می‌تواند ارتباط والدین با کودک را بیشتر کند. با انجام پیاده‌روی در پارک و صحبت کردن در مورد مسائل مورد‌علاقه کودک ساعت‌های خوشایندی برای کودکان ساخته می‌شود. در عین حال که حین پیاده‌روی می‌توانید درباره انواع گونه‌های گیاهی که در پارک قرار دارد با کودکتان صحبت کنید و اطلاعات او را در این زمینه بالا ببرید. حین پیاده‌روی نیز می‌توانید در برخی مسیرها با کودک خود مسابقه بگذارید.

زمانی برای گل بازی
کثیف شدن لباس بچه‌ها در پارک یکی از موارد غیرقابل‌اجتناب است، پس به این بهانه که با بازی کردن لباس‌های بچه کثیف می‌شود او را از تفریح در فضای آزاد محروم نکنید. همراه بردن کمی خاک رس و اجازه دادن به بچه برای گل بازی کردن می‌تواند کمک مؤثری در رشد و پرورش خلاقیت او داشته باشد. گل بازی یکی از جذاب‌ترین بازی‌ها برای بچه‌هاست.

خوراکی‌های مفید
حالا که فضای باز را برای گذران اوقات فراغت خود و فرزندتان درنظر گرفته‌اید بهتر است به جای تهیه خوراکی‌های ناسالم، کودک را به مصرف خوراکی سالم تشویق کنید. در فصل تابستان نیز همراه داشتن یک بطری آب  یا شربت خاکشیر و تخم‌شربتی با اندکی آبلیمو، هم مانع گرمازدگی می‌شود هم آب مورد نیاز بدن کودک را تامین می‌کند.