نخستوزیر بعدی انگلیس کیست؟
رقابت برای بهدست آوردن کرسی نخستوزیری انگلیس، به ریشی سوناک و لیز تراس رسیده است
رقابتهای درونحزبی حزب محافظهکار انگلیس برای انتخاب جانشین بوریس جانسون، نخستوزیر مستعفی، به مرحله نهایی خود رسیده است. پس از چند هفته رقابت نفسگیر سیاسی که از شکاف عمیق در حزب حاکم انگلیس پرده برداشت، سرانجام «ریشی سوناک» وزیر پیشین دارایی و «لیز تراس» وزیر خارجه انگلیس، بهعنوان 2نامزد نهایی رقابت بر سر کرسی نخستوزیری انتخاب شدند.
براساس روال حزب محافظهکار، برای انتخاب رهبر حزب، در چندین دور رایگیری از تعداد نامزدها کاسته میشود تا در نهایت از فهرست آنها فقط 2نفر باقی بماند. در هر دور نامزدی که کمترین رأی را کسب کرده باشد از رقابت حذف میشود. در نهایت وقتی 2نامزد نهایی مشخص شد، رایگیری گستردهتری میان تمام اعضای حزب شامل نمایندگان و افرادی که عضو پارلمان نیستند اما عضوی از حزب محافظهکار بهشمار میروند برگزار میشود.
از 11کاندیدای اولیه برای جانشینی جانسون، اکنون ریشی سوناک و لیز تراس باقی ماندهاند؛ سیاستمدارانی که گرچه هر دو متعلق به جناح راست حزب محافظهکار هستند اما در سیاستهای کلان ازجمله در حوزه سیاست خارجی و مسئله چین تفاوتهای آشکاری با یکدیگر دارند. براساس آرای اخذ شده، سوناک ۱۳۷ و تراس ۱۱۳ رأی کسب کردند. نتیجه انتخابات نیمه شهریور مشخص میشود و نامزد پیروز اوایل مهرماه(اوایل اکتبر) رهبر حزب محافظهکار و نهایتا نخستوزیر انگلیس خواهد شد.
تا به اینجا سوناک همواره صاحب بیشترین رأی شده و ناظران سیاسی بر این باورند او از بخت بیشتری در مقابل تراس برخوردار است. سوناک که در دولت جانسون، وزیر دارایی بود، نخستین مقام ارشد دولت او بهشمار میرود که پس از افشای دروغگویی نخستوزیر، از سمت خود استعفا کرد. همین مسئله موجب شد او به یکی از محبوبترین شخصیتها در میان جریانهای سیاسی منتقد جانسون در انگلیس تبدیل شود. نشریه اکونومیست نیز به کارنامه موفق او در مدیریت اقتصاد کرونازده انگلیس اشاره کرده و نوشته سیاستهای ریشی سوناک گرچه موفق بود اما مخالفتهایی را نیز در پی داشت ازجمله بهدلیل دریافت بالاترین سطح مالیات در چند دهه گذشته. در این میان، خودداری اولیه همسر ثروتمند سوناک از پرداخت مالیات موقعیت سیاسی او را تضعیف کرد. سوناک از مدافعان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا موسوم به برگزیت بوده است. او که ریشهاش به پنجاب هند بازمیگردد، در صورت انتخاب بهعنوان نخستوزیر، نخستین فردی است که با اصالت آسیایی بهعنوان رئیس دولت این کشور برگزیده خواهد شد.
لیز تراس در صورت پیروزی در این رقابت پس از مارگارت تاچر و ترزا می، سومین زنی است که نخستوزیر انگلیس خواهد شد. او بهدنبال رضایت از عملکردش در مقام وزیر تجارت بینالمللی، در دولت بوریس جانسون به وزارت خارجه انگلیس رسید. تراس پیش از همهپرسی برگزیت از مدافعان حضور انگلیس در اتحادیه اروپا بود. او با این حال پس از همهپرسی نظرش را تغییر داد و از مدافعان خروج از اتحادیه اروپا شد. گفته میشود او از حمایت شماری از نمایندگان حزب محافظهکار در مجلس عوام برخوردار است. در دورهای که اختلافهای فنی میان انگلیس و اتحادیه اروپا بر سر برگزیت و مسئله ایرلند شمالی بالا گرفته بود، لیز تراس بهعنوان وزیر خارجه موضعی سرسختانه علیه بروکسل داشت. او همچنین بهدلیل بیانیههای خصمانهاش در برابر چین شناخته شده است و بارها رقیب خود ریشی سوناک را به نرمش در برابر پکن متهم کرده است. تراس بارها با حمایت از فروش تسلیحات به تایوان گفته که غرب باید اطمینان حاصل کند که تایوان قادر به دفاع از خود است. این سیاستمدار انگلیسی همچنین پکن را به نقض تعهداتش در هنگکنگ متهم کرده است؛ مواضعی که همواره با اعتراض چین روبهرو شده است.
ریشی سوناک اما در جهت بهبود روابط تجاری میان 2کشور فعالیت کرده و ازجمله سیاستمدارانی است که از شروع مجدد گفتوگوهای اقتصادی و مالی میان انگلیس و چین حمایت کرده است. روزنامه چینی گلوبالتایمز با اشاره به اختلافات بنیادین 2کاندیدای حزب محافظهکار در سیاست خارجی بهویژه رویکرد ضدچینی تراس نوشته: «تا جایی که به چین مربوط میشود، نتیجه این انتخابات 2حالت خواهد داشت یا لیز تراس به قدرت خواهد رسید که خواستار برخورد سرسختانهتر با چین است و یا ریشی سوناک، نخستوزیر خواهد شد که سیاستمداری بهمراتب واقعبین و عملگراتر است. این انتخابات مشخص خواهد کرد که آیا روابط میان لندن و پکن بهبود خواهد یافت یا بدتر خواهد شد. هماکنون روابط 2کشور در یک حالت تعلیق قرار دارد و تا زمانی که نخستوزیر بعدی انتخاب نشود چیزی تغییر نخواهد کرد.»
ارزیابی دقیق نحوه رأی اعضای حزب محافظهکار غیرممکن است. اغلب ناظران سیاسی بر این باورند که ریشی سوناک میتواند رأی اکثریت حزب را بهدست بیاورد و بیشترین شانس برای برنده شدن در هر انتخابات عمومی آینده را خواهد داشت. اما لیز تراس گرچه در میان عموم رایدهندگان محبوبیت کمتری دارد اما حمایت برخی از اعضای ارشد بانفوذ را داراست که معتقدند او توانایی متحد کردن جناح راست حزب محافظهکار را دارد. نکته اما اینجاست که اگر او بهعنوان رهبر حزب و در نتیجه نخستوزیر بعدی انتخاب شود میتواند احتمال شکست حزب محافظهکار در انتخابات عمومی بعدی را بهشدت افزایش دهد. اغلب ناظران پیشبینی میکنند که انتخاب لیز تراس میتواند حزب کارگر را پس از یکدهه بار دیگر در انگلیس به قدرت برساند.