دست خالی بایدن در سفر به فلسطین
دیدار 2ساعته بایدن با مقامهای فلسطینی، دیداری بدون برنامه بود که هیچ دستاوردی برای آنها نداشت
بعدازظهر چهارشنبه همهچیز در فرودگاه بن گورین رنگ و بوی نظامی داشت. ورود و خروجها بهشدت کنترل میشد و باند پرواز فرودگاه بن گورین به نمایشگاهی برای سیستمهای موشکی و پدافندی رژیم صهیونیستی تبدیل شده بود. فضای نظامی فرودگاه بن گورین را روزنامه یدیعوت آحارونوت نیز تشریح کرده و نوشته که انتقال چند سیستم موشکی ارتش به فرودگاه برای نمایش کارایی سیستم گنبد آهنین به رئیسجمهور آمریکا در هنگام ورود به تلآویو بوده است. بایدن در همان ابتدای ورودش به فرودگاه تلآویو، حمایت تمام و کمال از رژیم صهیونیستی را با یک جمله کلیدی اعلام کرد. او گفت: «برای صهیونیست بودن، نیازی نیست حتما یهودی باشی. من یک صهیونیست هستم.»
رئیسجمهور آمریکا از عصر چهارشنبه که وارد تلآویو شد تا صبح جمعه، علاوه بر دیدار با مقامهای سیاسی رژیم صیهونیستی، از موزهها و برنامههای ورزشی هم بازدید کرد. او حتی با بنیامین نتانیاهو که اکنون در قدرت نیست هم دیدار کرد. جو بایدن 2روز از سفر 3روزه خود به غرب آسیا را به دیدارهایش با صهیونیستها گذراند، اما دیدار او با فلسطینیها در ظهر روز جمعه، کمتر از 2ساعت طول کشید.
بایدن در کمتر از 2ساعت حضور خود در بیتلحم با محمودعباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، دیدار و گفتوگو کرد، اما آنگونه که رویترز گزارش داده رئیسجمهور آمریکا در مدت زمان حضور 2ساعته خود و دیدار با رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، هیچ اشارهای به اوضاع فلسطین و چشمانداز آتی این سرزمین نداشت. بایدن تنها به همان شعار همیشگی دولت واشنگتن درباره حمایت از طرح تشکیل 2دولت اشارهای گذرا کرد.
حتی قبل از دیدار بایدن و محمودعباس نیز بسیاری پیشبینی کرده بودند که این دیدار بیشتر نمایشی و تبلیغاتی بهنظر میرسد. بهعبارت دیگر، جو بایدن براساس عرف ملاحظات دیپلماتیک فقط خواسته در حاشیه سفر به سرزمینهای اشغالی به فلسطین هم سر زده باشد. در همین ارتباط وبگاه «موزاک» وابسته به چپگرایان اسرائیل در گزارشی از دیدار بایدن و محمود عباس به این موضوع اذعان داشت که از این دیدار نتیجهای بیرون نخواهد آمد. مؤسسه «واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» نیز موضع مشابهی اتخاذ کرده و با اشاره به بینتیجه و فاقد دستاورد بودن دیدار کوتاه بایدن با فلسطینیها گفته که هدف فقط خود دیدار بوده است؛ نه چیز بیشتری.
در عین حال بایدن در جریان بازدید از بیمارستانی در بیتالمقدس شرقی از اختصاص 316میلیون دلار کمک مالی به فلسطین خبر داد. پایگاه تحلیلی پولیتیکو با اعلام این خبر، دستاورد دولت بایدن در سفر به فلسطین را فقط برقراری دوباره رابطه آمریکا با فلسطینیها عنوان کرده است؛ گویی تنها دستاورد دولت بایدن در جریان سفر اخیر همان دیدار و احوالپرسی 2ساعته بوده است.
با توجه به همین شرایط، بسیاری در فلسطین اعلام کردند که از ورود بایدن استقبال نمیکنند و صدها فلسطینی در شهر نابلس در شمال کرانه باختری و همچنین در نوار غزه و دیگر شهرهای فلسطینی طی روزهای پنجشنبه و جمعه در اعتراض به این سفر به خیابانها آمدند. خضر حبیت، از رهبران جهاد اسلامی درباره سفر بایدن گفته است: «همه مردم فلسطین، در هر جایی که باشند سخنشان این است که بایدن، خوش نیامدی.»
خشم فلسطینیها از بایدن بهخاطر چیست؟
بسیاری از کارشناسان معتقدند که اگرچه بایدن بهعنوان یک رئیسجمهور دمکرات وارد کاخ سفید شده، اما سیاستهای او در برابر تلآویو بیش از باراک اوباما، به سیاستهای دونالد ترامپ نزدیک است و در دوره بایدن سیاست آمریکا در برابر اسرائیل چندان تفاوتی با دوره سلف خود، یعنی ترامپ ندارد. خبرگزاری الجزیره نیز در گزارشی این موضوع را تأیید کرده و به نقل از دستیاران ارشد رئیسجمهور آمریکا نقل میکند بایدن معتقد است اگر اسرائیلی وجود نداشت، آمریکا باید خودش دست بهکار میشد و یک اسرائیل میساخت. واقعیت هم این موضوع را ثابت میکند؛ چراکه بایدن مانند ترامپ، فعالیت سفارت تازهتاسیس آمریکا را در بیتالمقدس تثبیت کرد و با وجود ادعای تقسیم بیتالمقدس با فلسطینیها، اما هیچ مخالفتی با فعالیت سفارت آمریکا در بیتالمقدس شرقی از خود نشان نداده است. همچنین دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در واشنگتن - که توسط ترامپ در سال 2018بسته شد - در دوران بایدن نیز بازگشایی نشد. علاوه بر این، بایدن در جریان مبارزات انتخاباتیاش متعهد شده بود که با الحاق و گسترش شهرکسازیها مخالفت کند، اما این مخالفت در عمل صرفا به برخی انتقادات کلامی محدود شد.
با وجود درخواستهای فزاینده برای مشروط یا محدود کردن کمکهای آمریکا به تلآویو، بایدن اما کمکهای واشنگتن به متحد اصلی خود در منطقه را از زمان اوباما و ترامپ بیشتر کرده است. براساس گزارش الجزیره، اسرائیل سالانه 3.8میلیارد دلار کمک مالی از آمریکا دریافت میکند و امسال یک میلیارد دلار دیگر برای «تقویت سامانه دفاع موشکی گنبد آهنین» پس از جنگ غزه در سال گذشته به کمکهای قبلی اضافه شد. 2طرف در سفر اخیر هم بار دیگر بر پرداخت کمک مالی 38میلیارد دلاری از سوی آمریکا به رژیم صهیونیستی که قرار است طی 10سال ادامه داشته باشد، تأکید کردند.
دولت بایدن همچنین مانند ترامپ حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندیهای جولان اشغالی سوریه را به رسمیت شناخت؛ درحالیکه بسیاری از کارشناسان حقوق بینالملل نسبت به این موضوع هشدار داده بودند، اما دفتر امور خاور نزدیک وزارت امور خارجه آمریکا در توییتر خود نوشت: «سیاست ایالاتمتحده در مورد جولان تغییر نکرده است.»
به همین ترتیب، دولت بایدن مخالفت خود را با تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی علیه تلآویو حفظ کرد و در چند هفته گذشته، وزارت امور خارجه آمریکا بارها گفته است که دیوان کیفری بینالمللی «محل مناسبی» برای تحقیق درباره قتل شیرین ابوعاقله، خبرنگار مقتول فلسطینی نیست.