صدور مجوز معاملات گواهی سپرده عام در بورس

 به‌گفته رئیس‌کل بانک مرکزی با تصویب ضوابط مربوط به عرضه اولیه و معاملات ثانویه گواهی سپرده عام در شورای بورس، این ابزار از این پس می‌تواند در بازار سرمایه دادوستد شود.رئیس‌کل بانک مرکزی از تصویب ضوابط انتشار گواهی سپرده عام بانک‌ها و انجام معاملات ثانویه این اوراق در بورس خبر داد. علی صالح‌آبادی تأکید کرد: جزئیات اجرایی این طرح که در شورای بورس تصویب شده به‌زودی به شبکه بانکی ابلاغ خواهد شد. به‌نظر می‌رسد با انجام معاملات این اوراق در بازار سرمایه، ابزار‌های مالی بورس متنوع‌تر و به راهکاری برای کاهش ریسک در بازار سرمایه تبدیل شود. به گزارش همشهری، گواهی سپرده عام از مدت‌ها پیش در شبکه بانکی از طریق افتتاح سپرده‌های مدت‌دار در حال انتشار است. گواهی سپرده عام اوراق بهاداری است که عمدتا بانک‌ها در ازای افتتاح سپرده‌های بانکی منتشر می‌کنند. بانک‌ها در ازای افتتاح یک حساب سپرده‌گذاری می‌توانند گواهی سپرده عام منتشر کنند. نکته مهم اما این است که گواهی سپرده عام یک اوراق بهادار قابل انتقال به دیگران است که قابلیت معامله در بازار ثانویه یا بازار سرمایه را نیز دارد. مدت و سود علی‌الحساب این سپرده‌ها متناسب با سایر سپرده‌ها تعیین می‌شود. این نوع گواهی را همچنین سازمان‌ها هم می‌توانند برای تأمین بخشی از هزینه‌های مالی‌شان، با مجوز بانک مرکزی، منتشر کنند. ناشر این اوراق همچنین متعهد می‌شود اصل و سود این اوراق را در سررسید مشخص پرداخت کند.از گواهی سپرده عام در بانک‌ها عمدتا به‌عنوان منبعی برای پرداخت تسهیلات و همین‌طور تامین کسری نقدینگی استفاده می‌شود. در حال حاضر انتشار این اوراق بخش مهمی از فعالیت بانک‌ها را به‌خود اختصاص داده است. حالا اما آن‌طور که رئیس‌کل بانک مرکزی خبر داده هم ضوابط انتشار این اوراق در شبکه بانکی تغییر کرده و هم قرار است معاملات ثانویه آن در بازار سرمایه آغاز شود.

مبادله اوراق گواهی سپرده در بازار سرمایه
علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی اشاره‌ای به جزئیات ضوابط جدید انتشار این نوع اوراق نکرده اما تأکید کرده است: ضوابط مربوط به معاملات ثانویه گواهی سپرده عام نیز در شورای بورس تصویب شده و به‌معنای آن است که از این پس این ابزار مالی امکان معامله در بورس را پیدا خواهد کرد.هنوز از جزئیات و نحوه معاملات این اوراق اطلاعی در دست نیست اما به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی در تلاش است در گام نخست از این طریق به تامین منابع مالی در اختیار بانک‌ها کمک کند زیرا به‌گفته صالح‌آبادی این ابزار، امکان مناسبی برای تجهیز منابع در اختیار بانک‌ها می‌گذارد.رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین مشخص نکرده است که سررسید این اوراق و نرخ بهره پایه این اوراق در سررسید‌های مختلف چقدر است. با این حال برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی است که بانک مرکزی در تلاش است انتشار این اوراق در سررسید‌های بلندمدت امکان‌پذیر شود. مزیت سررسید‌های بلندمدت و مبادله آن در بازار ثانویه این است که چشم‌انداز آینده نرخ بهره را برای سیاستگذار پولی مشخص می‌کند. همچنین به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی در تلاش است از طریق معاملات ثانویه این اوراق در بازار سرمایه نرخ تعادلی بهره این اوراق را متناسب با مکانیزم‌های بازار کشف کند. این موضوع این امکان را به بانک مرکزی می‌دهد که سیاستگذاری‌های پولی را متناسب با این نرخ انجام دهد؛ زیرا این نرخ به نوعی بیانگر نرخ بهره بلندمدت پول است و می‌تواند نقشه راهی برای سیاستگذار جهت تعیین نرخ بهره تعادلی باشد.

آثار در بازار سرمایه
هنوز برآورد دقیقی از آثار انتشار این اوراق در بازار سرمایه وجود ندارد اما انتظار می‌رود انتشار این اوراق در گام اول به متنوع‌تر شدن ابزارهای مالی در بازار سرمایه منجر شود و در مرحله بعدی این امکان را به سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز بدهد که در کنار اوراق بدهی از این اوراق نیز برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس استفاده کنند؛  چراکه سابقه انتشار گواهی سپرده‌های بانکی منتشر شده در شبکه بانکی نشان می‌دهد این اوراق در زمره کم‌ریسک‌ترین ابزار‌های مالی هستند اما می‌توان گفت این اوراق زمانی در بازار سرمایه مورد استقبال قرار خواهند گرفت که تناسبی با میزان تورم داشته باشند. چنانچه نرخ بهره این اوراق تفاوت آشکاری با نرخ تورم داشته باشد ریسک خرید این اوراق افزایش پیدا می‌کند. با این حال انتظار می‌رود صندوق‌های سرمایه‌گذاری که تعهدات ویژه‌ای در قبال سرمایه‌گذاران دارند برای متنوع‌سازی‌ سبد سرمایه‌گذاری خود بخشی از دارایی‌های خویش را به این اوراق اختصاص دهند و از این طریق به مجرایی برای تزریق منابع مالی به بانک‌ها، به‌ویژه بانک‌هایی که با ناترازی منابع مواجه هستند، تبدیل شوند.