علامه امینی، الگوی تحقیق

آیت‌الله العظمی جوادی آملی: توده مردم را خواص اداره می‌کنند، و خواص را اَخص رهبری می‌کنند. یعنی صدها کار در جریان غدیر اتفاق افتاد و اتفاق می‌افتد؛ اما همه اینها زیر پوشش (الغدیر) امینی (رضوان‌الله علیه) است. این یک قدم برداشت و صدها نفر را راه‌اندازی کرد. و مرحوم شهریار در یادنامه‌ای که برای مرحوم امینی (رضوان‌الله تعالی علیه) نوشته‌اند، یک غزل خوبی در وصف مرحوم امینی سرود. گفت به اینکه:
(لا قلم الّا امین لا رقم الّا غدیر/ منطقش از هل اتی بازویش از لافتی). امینی که راه‌اندازی کرد، بقیه راه می‌افتند.
معمولاً برای پیشرفت معارف اسلامی 3گروه کار می‌کنند؛ یک عده مبلغ‌اند، یک عده معلم‌اند، یک عده محقق. آنهایی که مبلغ‌اند، در‌ماه مبارک رمضان و محرم و صفر و اینها، یا در روزنامه‌ها یا در بعضی مجلات در سطح فهم عموم یا قلم می‌زنند، یا سخنرانی می‌کنند؛ این تبلیغ می‌شود. آنها که در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها تدریس می‌کنند، بالاتر از مبلغ‌اند، دارند تعلیم می‌کنند. آنها که نظیر امینی (رضوان‌الله علیه) گوشه‌ای می‌نشینند و سالیان متمادی چیز می‌نویسند، تحقیق می‌کنند. تحقیق در قله است، تعلیم در سینه این کوه دماوند است، تبلیغ در دامنه این دماوند است!
ما اگر همیشه در دشت و اینها بخواهیم حرکت بکنیم، فقط در تبلیغ حرکت می‌کنیم؛ ذات اقدس‌اله می‌فرماید که در دشت و هامون رفتن، کار آسانی است؛ (فلا اقتحم العقبه)، چرا کتل نمی‌روید؟ (اقتحام کردن)، یعنی ریسک‌کردن. چرا همه در بیابان صاف راه می‌روید؟! کتل هم بروید، (عقبه)، کتل؛ اینها را طی کنید. (فلا اقتحم العقبه. و ما ادراک ما العقبه). آدمی که در دشت است، جایی را نمی‌بیند؛ وقتی آمد بالای کوه، جایی را می‌بیند؛ فرمود: عقبه این است، گردنه این است، کتل این است!
منبع: بخشی از بیانات حضرت آیت‌الله جوادی آملی در دیدار با مسئولان ستاد غدیر مورخ دی‌ماه۱۳۸۵