جشنواره کودک با نصف جهان خداحافظی می‌کند

شهاب مهدوی - روزنامه‌نگار

جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان را به‌عنوان جشنواره اصفهان می‌شناسند؛ شهری که سال‌هاست میزبان فیلم‌های کودک و نوجوان است. اغلب فستیوال‌های سینمایی جهان با نام شهری که با برگزاری جشنواره است شناخته می‌شود. اصلا نام جشنواره معمولا از شهر برگزار‌کننده می‌آید و هویت و شناسنامه‌اش با شهر میزبان فیلم‌ها و میهمانان گره می‌خورد.
 به همین دلیل نمی‌شود جشنواره برلین را یک‌سال در مونیخ برگزار کرد یا جشنواره کن را به پاریس برد. در اینجا اما می‌شود جشنواره‌ای که در اغلب ادوار برگزاری‌اش شهر اصفهان میزبانش بوده را خانه به دوش کرد. اتفاقی که شاید درباره جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان رخ دهد. 
سیدمهدی جوادی، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی که چند روز پیش با حکمی از سوی محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی، به‌عنوان دبیر سی‌وپنجمین جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان انتخاب شد در نخستین اظهارنظر درخصوص شرایط میزبانی با واحد مرکزی خبر صداو سیما گفت‌وگو کرد. جوادی در این مصاحبه تصویری با بیان اینکه در کنار دوستان ما در اصفهان تقریبا 4استان دیگر متقاضی برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان شده‌اند، گفت: باید ببینیم در راستای سیاست عدالت‌محوری دولت و ناظر به اینکه این میزبانی‌ها چه شرایط بهینه‌ای را می‌تواند فراهم کند، تصمیم‌گیری کنیم.

از کرمان تا همدان 
جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان از زمانی که هویت مستقل یافت در اصفهان برگزار می‌شد. در دهه۶۰ که دوران باشکوه فیلم‌های کودک بود، جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان هم پررونق بود. جشنواره‌ای که خیلی زود با نام اصفهان پیوند خورد و تبدیل به یکی از نشانه‌ها و رخدادهای فرهنگی نصف جهان شد.
 از اوایل دهه۷۰ مخالفت‌هایی در حاشیه برگزاری جشنواره در اصفهان بروز کرد که نتیجه‌اش تغییر شهر میزبان بود. در دورانی که عزت‌الله ضرغامی، معاون امور سینمایی بود جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان به کرمان رفت. 
کرمانی‌ها میزبانان پرشور و میهمان‌نوازی بودند ولی دوره میزبانی آنها هم کوتاه بود و جشنواره دوباره به اصفهان بازگشت. در دهه۸۰ هم همدان میزبان برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان شد ولی این داستان هم خیلی زود سرآمد. رخدادی که همه آن را با نام جشنواره اصفهان می‌شناختند، دوباره به نصف جهان بازگشت. جشنواره‌ای که به‌نظر می‌رسید به هیچ شهری جز اصفهان وفا نمی‌کند.

میزان یا اسپانسر؟ 
برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان هزینه‌ای دارد که بخشی از آن را متولی جشنواره(بنیاد سینمایی فارابی) و بخشی  را هم شهر میزبان تامین می‌کند. حالا اینکه برخی از مراکز استان، برای میزبانی داوطلب شده‌اند، قاعدتا باید مرتبط با مباحث مالی و اعتباری باشد. مقامات استانی و شهری برای اینکه میزبانی جشنواره را در اختیار بگیرند باید پیشنهادهایی به نهاد برگزار‌کننده ارائه دهند که قانع‌کننده باشد. اعلام تمایل ۴شهر به همراه اصفهان برای میزبانی جشنواره، شبیه مزایده‌هایی است که برگزار می‌شود تا آنکه پیشنهاد بالاتری داده است،  برگزیده شود. 
ایرنا هم در تحلیلی ماجرا را چنین ارزیابی کرده است: مصاحبه جوادی از این منظر حائز اهمیت است که مدیرعامل فارابی در ماه‌های گذشته حضور رسانه‌ای چندانی نداشته و مصاحبه خاصی نیز از او منتشر نشده و این اظهارات از یک تغییر مسیر در ارتباط با شرایط میزبانی جشنواره فیلم کودک خبر می‌دهد.
 انتخاب شهر میزبان براساس یک عرف نانوشته برای جشنواره‌ای که طی 2سال گذشته تولیدی نداشته نه‌تنها کمکی به جریان تولید در سینمای کودک نمی‌کند بلکه میزبانی را در حد اسپانسر برگزاری مقطعی تقلیل می‌دهد؛ اینکه مدیرعامل فارابی به صراحت از لزوم بازنگری در مسئله میزبانی جشنواره براساس نگاه عدالت‌محور دولت سخن به میان آورده نشان می‌دهد که در بدنه سازمان سینمایی‌ به متولی و بالطبع فارابی به‌عنوان میزبان مسائلی در ارتباط با برگزاری جشنواره کودک اهمیت دارد که دیگر صرفا محدود به برگزاری در یک شهر خاص نمی‌شود؛ بلکه اثرگذاری این میزبانی بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. به‌نظر می‌رسد در راستای ماموریت‌های محوله به فارابی درخصوص توجه به مضامین مختلف در حوزه تولید، سینمای کودک و نوجوان بیش از گذشته در استراتژی فرهنگی مدیران ارشاد اهمیت پیدا کرده و این موضوع طلب می‌کند تا مدیران سینمایی و مسئولان فارابی با کنار گذاشتن تعارف، تصمیمی را درخصوص شیوه برگزاری اتخاذ کنند که در نهایت به اعتلای سینمای کودک و نوجوان ختم شود. بنابراین در حالی که همگان می‌دانند سینمای کودک و نوجوان در سال‌های اخیر تولیدی نداشته به‌جای اتخاذ تصمیم‌های احساسی بهتر است شرایط به‌گونه‌ای طراحی شود که شهرهای متقاضی در جریان تولید سینمای کودک و نوجوان مشارکت کنند و این جشنواره ملی در حد یک جشنواره استانی و شهری تقلیل پیدا نکند.