برجام
ناتوانی آمریکا در ارائه تضمینهای برجامی
واشنگتن میکوشد ناتوانی خود در پیشبرد منطقی مذاکرات برجامی تا رسیدن به یک «قابل اتکا» را با بهانههای حقوقی توجیه کند
پیگیری راهبرد «القای شکست در مذاکرات دوحه» از سوی طرفهای غربی و بهویژه آمریکاییها در شرایطی است که کارشناسان معتقدند این موضوع بیش از هرچیز، ناشی از ناتوانی واشنگتن در ارائه تضمینهای برجامی به جمهوری اسلامی، حتی تا پایان دولت کنونی بایدن است.
به گزارش همشهری، بررسی رویکرد اتخاذ شده از سوی آمریکا در جریان مذاکرات برجامی در مجموع نشان می‌دهد تصمیمسازان این کشور ناتوان از تصمیمگیری قاطع دراین حوزه که بیش از هرچیز تحتتأثیر لابیهای صهیونیستی است، میکوشند با فضاسازی رسانهای و تبلیغاتی، جمهوریاسلامی را مسئول هرگونه شکست در مذاکرات معرفی کنند.
طرح موضوعهای انحرافی از سوی مقام‌های واشنگتن و همچنین برخی رسانههای غربی با هدف تداوم فشارها بر ایران در شرایطی است که برخی مسئولان آمریکایی بر ناتوانی کاخ سفید در ارائه تضمینهای برجامی به جمهوریاسلامی اذعان دارند. برهمین اساس هم بود که رویترز در روزهای اخیر به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی که نامی از وی برده نشده است، گزارش داد که واشنگتن از آغاز مذاکرات در آوریل ۲۰۲۱ بهصراحت اعلام کرده است که نمی‌تواند به ایران تضمین حقوقی بدهد که دولت آینده آمریکا به توافق پایبند باشد؛ «ما گفتیم که هیچ راه قانونی وجود ندارد بتوانیم دولت آینده را مقید کنیم؛ بنابراین به‌دنبال راه‌های دیگری برای آرامش دادن به ایران بودیم و... فکر کردیم که این پرونده بسته شده است.»
این مقام آمریکایی علاوه بر اینکه تلاش کرد ناتوانی واشنگتن در پیشبرد منطقی مذاکرات برجامی تا رسیدن به یک «توافق مثبت» و «قابل اتکا» را با بهانههای حقوقی توجیه کند، کوشید اینگونه القا کند که «پساز مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دوحه که بدون پیشرفت به پایان رسید، شانس احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ کمتر شده است»؛ رویکردی که بهوضوح از فرار بهجلوی کاخسفید در قبال تناقضگوییهای خود حکایت دارد.
جدیت ایران در پیگیری مذاکرات
این درحالی است که مذاکرهکنندگان جمهوری اسلامی با آغاز دور هفتم گفتوگوها با هدف احیای توافق هسته‌ای سال2015در وین، همواره با ارائه ابتکارات مذاکراتی، تلاش کرده‌اند راه قابل اتکایی برای بازگشت همه طرفهای حاضر در برجام به تعهداتشان، ذیل برنامه جامع اقدام مشترک بیابند.
با توجه به این موضوع هم بود که مقام‌های کشورمان از همان ابتدای آغاز دور جدید مذاکرات در وین، همواره بر این موضوع تأکید کرده‌اند که جمهوری اسلامی به‌دنبال حصول توافقی پایدار و قابل اتکاست و منافع ملی را قربانی یک توافق بدون پشتوانه نخواهد کرد. مذاکرهکنندگان ایرانی در دور جدید گفتوگوها ابتکاراتی را برای باز شدن گره موضوع تضمینها ارائه کرده‌اند، اما بهنظر میرسد طرف آمریکایی بیشاز هر چیز به‌دنبال وقتکشی و بهراه انداختن بازیهای انحرافی است و ارادهای برای حل موضوعهای باقیمانده ندارد.
در چنین شرایطی و با وجود پایان بینتیجه مذاکرات 2روزه در دوحه با هدف لغو تحریم‌ها، مسئولان کشورمان تأکید دارند که جمهوری اسلامی با برخورداری از اراده کافی و ابتکارات مذاکراتی، همچنان به مذاکرات ادامه می‌دهد. برهمین اساس هم بود که دیروز وزیر امور خارجه در توییتی، به برخی گمانهزنیها درباره روند مذاکرات و همچنین تیم مذاکرهکننده ایرانی واکنش نشان داد و تأکید کرد که علی باقریکنی با جدیت، به مذاکرات برای لغو تحریم‌ها ادامه می‌دهد. حسین امیرعبداللهیان دراین باره نوشت: «دکتر باقری با جدیت و در هماهنگی کامل با من، به مذاکرات منطقی، مستدل و فعال برای لغو تحریم‌ها ادامه می‌دهد. ما با قدرت و منطق به تلاش‌ها ادامه می‌دهیم.» وی به این موضوع هم اشاره کرده است که واقعبینی آمریکا و دریافت تضمین پایدار در نفع کامل اقتصادی ایران از توافق، می‌تواند نتایج ثمربخشی را در جریان مذاکرات برجامی به همراه داشته باشد.
رایزنیهای برجامی در مسکو
تأکید وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی بر ادامه «منطقی»، «مستدل» و «فعال» مذاکرات در شرایطی است که رایزنیهای برجامی از سوی تیم ایرانی همچنان ادامه دارد و مذاکرهکننده ارشد کشورمان در سفر به مسکو، با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه دیدار و تبادلنظر کرد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی وین با اعلام خبر این دیدار، در حساب توییتری خود نوشت: «تبادل نظر بسیار حرفه‌ای درخصوص وضعیت فعلی برجام و چشم‌اندازهای مذاکرات وین انجام شد.» وی همچنین روند تحولات مذاکرات برجامی را اینگونه ارزیابی کرد که با وجود همه دشواری‌ها، هنوز امکان احیای توافق هسته‌ای وجود دارد و برای تحقق این موضوع، آمریکا باید انعطاف بیشتری از خود نشان دهد. تأکید اولیانوف بر ضرورت انعطاف بیشتر آمریکاییها در مسیر دستیابی به توافق در شرایطی است که شبکه خبری «الجزیره» نیز به نقل از مقام ایرانی که نامی از وی نبرد، گزارش داد درصورتی که آمریکا در رفع تحریم‌ها واقعبینانه عمل کند، همچنان میتوان به توافق قابلقبولی دست یافت.
این مقام ایرانی به الجزیره گفته است: «تهران هرگز میز مذاکره را ترک نکرده و نخواهد کرد و این واشنگتن بود که از توافق خارج شد و اجرای آن را متوقف کرد. مذاکرات دوحه ادامه خواهد داشت و دوحه در ادامه مسیر وین و هدف آن، حل سریع و مبتکرانه اختلافهای باقیمانده است.»
وی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی آماده دستیابی به توافقی قوی و قابل‌قبول در عرض چند روز است، عنوان کرد: تحقق این موضوع نیازمند اتخاذ تصمیمهای روشن از سوی آمریکاست. مسئولیت نتیجه‌بخش نبودن مذاکرات دوحه و وین متوجه دولت آمریکاست.
گمانهزنی درباره از سرگیری مذاکرات در دوحه
از سوی دیگر خبرگزاری بلومبرگ نیز گزارش داد مذاکرات برای رفع تحریم‌ها و احیای برجام احتمالا بعد از سفر رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه که قرار است اواسط ماه جاری میلادی و به مقصد سرزمین‌های اشغالی و عربستان سعودی انجام شود، دوباره آغاز خواهد شد.
این گزارش به نقل از دیپلماتهای اروپایی آگاه از روند مذاکرات آورده است که اگرچه مذاکرات دوحه پیشرفتی نداشت، اما انتظار میرود این مذاکرات فراتر از مهلت اعلام شده از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در پایان ماه جولای نیز ادامه یابد. دیپلمات دیگری نیز که با این مذاکرات آشناست، به بلومبرگ گفته تلاش‌ها ممکن است پس از سفر بایدن به منطقه غرب آسیا دوباره از دوحه پایتخت قطر از سر گرفته شود.
مکث
دیکته برجامی صهیونیست‌ها برای بایدن
پایگاه «المانیتور» به نقل از برخی منابع صهیونیستی گزارش داده مقام‌های تلآویو در جریان سفر رئیس‌جمهور آمریکا به سرزمین‌های اشغالی، فهرستی از «راهکارهای دیپلماتیک» درباره ایران به او ارائه خواهد کرد. یک مقام ارشد رژیم صهیونیستی به این پایگاه خبری گفته که مقام‌های این رژیم، فهرستی از تدابیر دیپلماتیک برای افزایش فشار بر ایران و وادار کردن این کشور به دست کشیدن از برنامه هسته‌ای خود جمع‌آوری کرده‌اند؛ «روش‌هایی برای جلوگیری از پروژه هسته‌ای ایران وجود دارند که نظامی نیستند. غرب و ایالاتمتحده تاکنون از همه ابزارهای دیپلماتیک و اقتصادی که در اختیار دارند، استفاده نکرده‌اند.» وی همچنین مدعی شده است که «ایرانی‌ها این را می‌دانند و با توجه به وضعیتی که دارند، مقاومت در برابر تدابیر جدید برایشان سخت خواهد بود. ما قصد داریم به بایدن درباره توافق هسته‌ای جدید هشدار دهیم و راهکار جایگزین مشخصی به او ارائه کنیم.» المانیتور نوشته موساد (سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی) بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای را امری می‌داند که حتماً اتفاق خواهد افتاد. براساس ادعای این رسانه، این ارزیابی موساد منطق بسیار ساده‌ای دارد و آن این است که هیچ‌کدام از دوطرف راه جایگزین دیگری ندارند.
