کنکور، همچنان پرحاشیه

 مراسم غول بی‌شاخ و دم کنکور و  نوجوانان با همه حواشی‌اش امسال نیز برگزار شد. مراسمی که سالانه تلاطم خاصی بین دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان راه می‌اندازد. امسال نیز در همین راستا محمدحسین حاجیلو، قائم‌مقام سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به اقدامات گسترده برای حفظ امنیت آزمون سراسری گفت که با پیگیری انجام شده برای حفظ حقوق عموم داوطلبان، اینترنت محل برگزاری آزمون سراسری محدود شده و فرمانده انتظامی شرق استان تهران خبر از دستگیری فروشندگان سؤالات کنکور داد. این در حالی بود که بیشترین تعداد داوطلبان در گروه آزمایشی علوم تجربی به رقابت پرداختند و در روزهای گذشته بعضی از رسانه‌ها از تقلب گسترده در کنکور ۱۴۰۰ نوشته بودند. در بین این خبرها اما آنچه پوشیده ماند استقبال بی‌سابقه داوطلبان از کنکور 1401و روند افزایشی رشته علوم انسانی بود. نیمی از داوطلبان نیز مربوط به رشته تجربی بودند؛ کسانی که با رؤیای پزشکی برای آزمون بزرگ سال آماده شدند اما با تعداد زیاد داوطلب، کابوس‌شان سربلندی از این گذر خواهد بود. کنکور سراسری ۱۴۰۱ با یک میلیون و ۴۸۹ هزار داوطلب (یک میلیون و ۴۹۴ هزار کارت) برگزار ‌شد. تعدادی که در سال‌های اخیر بی‌سابقه می‌نماید. به‌نظر با همه‌گیری ویروس کرونا، نه‌تنها تعداد داوطلبان به وضعیت صعودی پیش از کرونا بازگشته بلکه بخشی از کسانی که در این 2 سال در آزمون شرکت نکرده بودند، امسال در آن شرکت کردند. تعداد داوطلبان کنکور سراسری از نیمه دهه 80شمسی کاهش یافت و به ۸۶۰ هزار نفر رسید، اما از نیمه دهه 90دوباره روندی صعودی گرفت.  در 2 دهه گذشته، این رقم بی‌سابقه بوده است.
علیرضا کدیور، دانش‌آموخته آمار و تحلیلگر داده و سعید مجیدی، دانش‌آموخته هوش مصنوعی به تازگی بررسی‌ای درباره روند کاهشی داوطلبان رشته مهندسی و ریاضی و حجم بالای داوطلبان تجربی انجام داده‌اند. براساس تحلیل این افراد آنچه در دهه‌های اخیر تغییر فاحشی کرده، گرایش داوطلبان به رشته‌های گوناگون است. تعداد داوطلبان آزمون سراسری در رشته‌های علوم‌ ریاضی و فنی‌مهندسی و رشته‌های علوم انسانی از میانه دهه 80شمسی به‌صورت چشمگیری کاهش یافته. روند کاهشی تعداد داوطلبان رشته‌های ریاضی، اما همچنان ادامه دارد. تعداد داوطلبان رشته‌های علوم انسانی از میانه دهه 90افزایشی چشمگیر یافته و تعداد داوطلبان علوم تجربی از ابتدای دهه 90 به‌صورت پیوسته بیشتر شده است. تعداد علاقه‌مندان به رشته‌های هنر و زبان نیز در سال‌های اخیر افزایش یافته است. این تغییرات نشان از تغییر اولویت‌های داوطلبان دست‌کم در 15 سال اخیر دارد و از این نظر کاملاً در خور توجه است. تعداد داوطلبان رشته‌های علوم انسانی، تجربی و ریاضی در نیمه دهه 80شمسی به‌ترتیب ۴۰، ۳۲ و ۲۸ درصد از کل داوطلبان این 3 رشته بوده، در نیمه دوم دهه 90به ۲۰، ۶۵ و ۱۵ درصد تغییر یافته و اکنون به ۳۷، ۵۰ و ۱۳ درصد رسیده است.

خاموشی نگران کننده ریاضی   
افول استقبال داوطلبان از علوم ریاضی و مهندسی، رشد چشمگیر گرایش به رشته تجربی از نیمه دوم دهه 80تا اواسط نیمه دوم دهه 90 و همینطور افزایش قابل توجه داوطلبان رشته انسانی در سال‌های اخیر قابل توجه است. مسیر توسعه و عمران و نیاز به مهندسان در اواخر دهه‌ 60و سپس دهه 70پس از‌ گذر از دوران سازندگی فروکش کرد و بیشترین مشاغلی که در این دو دهه در بازار کار ایجاد شد در بخش خدمات بود. از سال ۸۴ تا سال ۹۸ تعداد مشاغل خالص ایجاد شده در بخش خدمات ۲ میلیون و ۸۵۰ هزار شغل بوده درحالی‌که این تعداد در بخش صنعت یک میلیون و ۴۷۱ هزار شغل بوده. یعنی تعداد مشاغل بخش خدمات ۳۰ درصد و تعداد مشاغل بخش صنعت 23درصد افزایش یافته است.

نکته
سؤال‌های کنکور روی شبکه‌های اجتماعی
کنکور 1401همچنان داغ و پرحاشیه ادامه دارد. کنکور امسال ابتدا با خبرهایی درباره شیوه‌های پیشگیری از تقلب داغ شد و بعد کیومرث عزیزی، فرمانده انتظامی شرق استان تهران، توضیحاتی درباره دستگیری اعضای باند 4نفره فروش سؤالات کنکور ارائه کرد. او گفت: « فردی که سؤالات کنکور سراسری را با مدارک جعلی در شبکه اجتماعی می‌فروخت، شناسایی شد. پس از آن سردسته باند تیم پولشویی کلاهبرداری که فردی ۱۷ساله بود، شناسایی و درحالی‌که در یکی از ترمینال‌های خروجی استان تهران قصد فرار داشت، دستگیر و به‌دنبال آن سایر اعضای باند هم شناسایی و دستگیر شدند.» اما این پایان حواشی کنکور‌1401 نبود. روز پنجشنبه 9 تیر، پس از برگزاری آزمون گروه ریاضی در برخی گروه‌های تلگرامی سؤالات کنکور سراسری منتشر شد. برخی افراد هم مدعی هستند کل سؤالات عمومی و اختصاصی کنکور تجربی‌1401 در ساعت 9:49(چند دقیقه پس از توزیع دفترچه اختصاصی شماره‌2) جمعه 10 تیر روی یکی از کانال‌های تلگرامی قرار داده شد. در این فایل دفترچه اختصاصی شماره‌3 که هنوز در آن زمان توزیع نشده بود نیز وجود دارد! ادعاهایی که از سوی سازمان سنجش مورد تأیید قرار نگرفته است. با این حال عبدالرسول پورعباس، رئیس سازمان سنجش درباره لورفتن سؤالات گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و هنر گفته است: روز گذشته یکی از بهترین آزمون‌های این سال‌ها بود و 70مورد تخلف در سر جلسه امتحان به کمک دستگاه‌های آشکار‌ساز پیدا کردیم. این اطمینان را به داوطلبان می‌دهیم که هر تقلبی پیدا می‌شود.