حمله انتحاری در مسجد یزد

مژگان مهرابی؛ روزنامه‌نگار

سیاستمدار مقتدری بود؛ یک روحانی مبارز. با روشی که پیش گرفته بود اجازه نفوذ فرهنگ اجنبی و بیگانه را در اندیشه و فکر مردمش نمی‌داد. از مخالفان سرسخت رژیم‌پهلوی بود و برای افشاگری ظلم و ستم شاهنشاهی از هیچ کاری فرو‌گذار نبود. آیت‌الله شیخ محمد صدوقی از علمایی بود که برای پیروزی انقلاب از جان‌مایه گذاشت و در هر فعالیت سیاسی پا به پای امام‌خمینی(ره) حضور داشت. دوست صمیمی ایشان بود و سایه به سایه‌شان می‌رفت. این عالم سرانجام در 11تیرماه1361، پس از پایان نمازجمعه توسط یکی از منافقان به شهادت رسید. به این بهانه از چهارمین شهید محراب یادی می‌کنیم.

دهم اسفند سال1287به دنیا آمد. پدرش ملا ابوطالب نامش را محمد گذاشت. هنوز خود را پیدا نکرده بود که پدر و مادرش را از دست داد و سرپرستی او را میرزا محمد کرمانشاهی پسرعمویش به‌عهده گرفت. میرزا محمد از علمای برجسته شهر یزد بود و وجودش برکتی بود برای محمد نوجوان. محمد که در دامان میرزا محمد بزرگ شده و شخصیتش شکل گرفته بود، علاقه‌مند به تحصیل علوم حوزوی شد. او به مدرسه علمیه یزد رفت و نزد استادانی چون سیدعلی محمد کازرونی، حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی، علی بمان و محمد زارچی درس خواند. سپس برای ادامه تحصیل عازم قم شد. در آنجا پای درس استادانی چون آیات عظام حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سیدصدرالدین صدر، سیدمحمد تقی خوانساری، سیدحسین بروجردی نشست و به‌دلیل استعداد بالایی که در این علم داشت زودتر از انتظار به درجه اجتهاد رسید.

کارنامه سیاسی شهید صدوقی
آیت‌الله صدوقی که از مخالفان رژیم پهلوی بود و روحیه ظلم‌ستیزی داشت برای مبارزات سیاسی همگام با امام‌خمینی(ره) شد. او در سال‌1341به شاه تلگرافی ارسال و مخالفت خود را با تصویب انجمن‌های ایالتی و ولایتی اعلام کرد و پس از آن با جسارت بیشتری به مبارزات خود ادامه داد. این روحانی عالیقدر در یزد علاوه بر افشاگری جنایات رژیم ستمشاهی در مسجد روضه محمدیه سخنرانی می‌کرد و صحبت‌های امام خمینی(ره) را به گوش مردم می‌رساند. آیت‌الله صدوقی ازجمله کسانی بود که برای پیروزی انقلاب زحمات زیادی کشید. دیدار از روحانیون تبعیدی در مناطق مختلف، حمایت از امام‌خمینی (ره) در حادثه 15خرداد سال‌1342و مهاجرت به تهران به‌منظور اعتراض به دستگیری ایشان، تشکیل جلسات بزرگداشت شهدای طلاب در حادثه‌19دی قم، اعتراض به کشتار 29بهمن مردم تبریز و برگزاری مراسم چهلم شهدای تبریز در یزد و همچنین برپایی مجلس ترحیم برای شهید سیدمصطفی خمینی ازجمله اقداماتی است که او در کارنامه مبارزاتی خود دارد.

حضور در عملیات بیت‌المقدس
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، آیت‌الله صدوقی به امامت جمعه یزد منصوب شد، همچنین از طرف مردم یزد به‌عنوان نماینده به مجلس خبرگان راه یافت. او عالم سیاستمدار و زیرکی بود. هر زمان تصمیمی می‌گرفت هیچ‌کس نمی‌توانست مانع تحقق هدف او شود. در یزد صبح زود به تنهایی و بدون محافظ به مسجد می‌رفت. او با وجود کهولت سن در عملیات بیت‌المقدس حضور داشت و مقام معظم رهبری درخصوص رشادت او گفتند: «گفتند می‌خواهم بروم یزد و به جبهه هم بروم که من به ایشان گفتم شما خوب است اگر جبهه می‌روید به طرف غرب بروید که آنجا هوایش در فصل بهار و اردیبهشت خوب است و جنوب نروید چون گرم است، ایشان گفتند تا ببینم چه می‌شود و ناگهان دیدیم ایشان سر و کله‌اش از جنوب پیدا شد و در حمله بیت‌المقدس حاضر بود.»

پرواز در محراب
روز جمعه‌ای در سال‌1361با یازدهم ‌ماه مبارک رمضان و یازدهم تیرماه همزمان شد. آیت‌الله صدوقی غسل جمعه کرد و به طرف مسجد «ملا اسماعیل» حرکت کرد. یکی از روزهای گرم تابستان اما این گرما و روزه‌داری مردم باعث نشد که صف نمازجمعه یزد آن هم به امامت آیت‌الله محمد صدوقی خلوت باشد، مردم حتی تا پشت‌بام‌ها هم سجاده و جانماز پهن کرده بودند. نمازجمعه که تمام شد حوالی ساعت 13:20  ظهر بود، مسجد ملا اسماعیل مملو از جمعیت بود، امام جمعه خیلی نگران گرمایی بود که مردم را آزار می‌داد حتی اجازه نداد بین دو خطبه اطلاعیه‌ای که آماده شده بود را بخوانند. از مردم درخواست کرد که همراه موذن اذان را تکرار نکنند تا نماز سریع‌تر تمام شود. نماز را که خواند، از محراب بیرون آمد. وارد صحن جدید شد تا کفش‌هایش را بپوشد. در این حین از پشت سر، جوانی محکم آیت‌الله صدوقی را در آغوش گرفت و گفت می‌خواهد پیشانی او را ببوسد. چون حرکاتش شک‌برانگیز بود، پاسدارها و حتی خود آیت‌الله صدوقی تلاش کردند تا او را دور کنند اما موفق نشدند. آن جوان که نامش رضا ابراهیم‌زاده و از اعضای سازمان مجاهدین خلق بود، همانطور محکم آیت‌الله را در آغوش گرفته بود و او را رها نمی‌کرد تا اینکه ناگهان صدای انفجار فضا را پر کرد. آیت‌الله صدوقی از ناحیه کمر و ستون فقرات و شکم به‌شدت مصدوم شد و در راه انتقال به بیمارستان افشار یزد به شهادت رسید.