تقسیم شادی شهر با معلولان

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

موزه ملی ایران، این‌بار به‌جای توریست، گردشگر و بازدیدکننده، مهمانان ویژه‌ای داشت؛ کسانی که گرچه معلولیت داشتند، اما از سد محدودیت‌ها عبور کرده و آمده بودند تا در جشنواره کمدی نشسته تهران لحظاتی شاد را در کنار یکدیگر سپری کنند. مدیریت شهری با مشارکت در اجرای چنین برنامه‌هایی قصد دارد شعار «حال خوب» را با خوشحال کردن شهروندان محقق کند و گامی در راستای تبدیل پایتخت به شهر شاد بردارد. ساعت 10صبح صندلی‌های سالن موزه ملی پر شد. یکی با عصا، دیگری با واکر، برخی با ویلچر و تعدادی هم با کمک همراهان، خودشان را به مراسم رسانده‌ بودند. عده‌ای از ذوقشان ساعت 6صبح بیدار شده بودند و یکی هم از اردبیل آمده بود. ناشنوایان هم در این جشنواره شرکت داشتند و به همین دلیل اتفاقات مراسم با استفاده از حرکات اشاره توسط مترجم، ترجمه می‌شد؛ کار جالبی که مورد توجه مهمانان و مسئولان قرار گرفت تا قول ‌دهند در سایر برنامه‌ها هم از این ایده استفاده کنند.  با اجرای برنامه کمدی توسط محمد حاجی‌زاده، رضا نظری و... و پخش موسیقی، صدای خنده حاضران بلند ‌شد. گویا برای برگزاری چنین برنامه‌ای انتظاری طولانی کشیده‌اند و به‌وضوح می‌توانستیم لبخند رضایت و برق شادی را در چهره‌هایشان ببینیم. کمدین‌ها روی سن مسائل و مشکلات اجتماعی ازجمله ازدواج و.... را در قالب طنز بیان می‌کردند و موجب خنده همگان می‌شدند، اما نکته قابل تامل این است که در اجرای این برنامه‌ها قصد و غرضی وجود ندارد؛ بنابراین ضرورت دارد در ساخت برخی از برنامه‌ها به جای اینکه شرایط و وضعیت جسمی معلولان سوژه قرار گیرد، با یک سناریوی تأثیر‌گذار و در راستای حمایت از همنوعان، مطالبات آنها مطرح شود.

مشارکت همه شهروندان در برنامه‌های تابستانه
برگزاری جشنواره کمدی نشسته تهران نشان می‌دهد که امسال مسئولان حوزه اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران تدابیری اندیشیده‌اند تا اقشار مختلف اعم از زن و مرد، پیر و جوان و حتی معلولان از برنامه‌ها و جشنواره‌های تابستانه استفاده کنند.  این برنامه‌ها علاوه بر غنی‌سازی اوقات فراغت، قرار است نقطه آغازی برای کشف و شکوفایی استعدادها در عرصه‌های هنری، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و... باشد. خوب کردن حال شهر هم هدف دیگر مدیریت شهری از اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی است؛ آنطور که سیداحمد علوی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران می‌گوید: «اگر می‌خواهیم حال شهرمان خوب باشد باید حال شهروندان را خوب کنیم و باید به همه گروه‌ها و اقشار توجه داشته باشیم.» در میان شهروندان، معلولان قشری هستند که نیاز به حمایت و توجه بیشتری دارند. علوی با تأیید این موضوع عنوان می‌کند که برنامه‌ریزی در مدیریت شهری جدید با رویکرد توجه به همگان (تمام اقشار) صورت می‌گیرد: «امیدواریم پس از 2سال وقفه‌ای که به‌دلیل شیوع بیماری کرونا در اجرای برنامه‌های فرهنگی و جشنواره‌های تابستانه ایجاد شده، امسال با برنامه‌ریزی اصولی و برگزاری جشنواره‌های شاد و مفرح، لحظاتی شاد برای مردم خلق کنیم.» استمرار برنامه‌های فرهنگی و جشنواره‌های شاد ازجمله مطالبات مردم و به‌ویژه افراد دارای معلولیت است که به‌گفته این عضو پارلمان شهری، جشنواره‌های تابستانی قرار است شروعی برای برنامه‌ریزی دیگر ایام سال باشد.

4گروه، هدف برنامه‌های تابستانه
امسال برای نخستین‌بار در برنامه‌ها و جشنواره‌های تابستانه توجه ویژه‌ای به معلولان شده است و آنها در لیست گروه‌های هدف تصمیم‌گیری قرار گرفته‌اند. به‌گفته معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران، امسال اداره کل سلامت مسئول برنامه‌ریزی و برگزاری پویش‌ها و جشنواره‌ها و... ویژه معلولان و سالمندان است و برای ارائه خدمات مطلوب از ظرفیت سایر معاونت‌ها و سازمان‌ها هم استفاده خواهد کرد.  محمدامین توکلی‌زاده می‌گوید: «خانواده‌ها، بانوان و نوجوانان هم 3گروه هدف دیگری هستند که در ایام تابستان برنامه‌های مفرح در قالب جشنواره، مسابقات فرهنگی، جنگ شادی، تورهای گردشگری و... باتوجه‌به نیاز و مطالبات گروه‌ها در محلات با مشارکت خود شهروندان اجرا می‌شود.» «قهرمان شهر» هم مهم‌ترین برنامه امسال معاونت فرهنگی و اجتماعی است که اختصاص به مسابقات ورزشی محلات دارد و رشته‌های مختلفی برای رقابت آقایان و بانوان پیش‌بینی‌شده است. به‌گفته توکلی‌زاده «قهرمان شهر» یک کار ملی به‌حساب می‌آید و در همین راستا تفاهمنامه‌ای با سایر کلانشهرها هم برای اجرای این مسابقات منعقد شده است.

توجه به روح شهر و شهروندان
شهردار پایتخت، بارها از کلیدواژه توجه به روح شهر و شهروندان در سخنرانی‌هایش استفاده کرده است و مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران در این رابطه می‌گوید: «با همین رویکرد، سالمندان و معلولان را محور اقدامات و برنامه‌ها قرار داده‌ایم؛ چراکه در تحلیل‌ها و بررسی‌ها حال معلولان و سالمندان خیلی خوب ارزیابی نشده است و قاعدتاً باید به این موضوع ورود می‌کردیم و جشنواره کمدی نشسته از نمونه اقداماتی است که علاوه بر جنبه سرگرمی و تفریح، جنبه اشتغال هم دارد و معلولان در این حوزه توانمندسازی می‌شوند.»  حمید صاحب با بیان اینکه برنامه‌های پیش‌بینی‌شده فصلی نیستند و در طول سال اجرا خواهند شد، تأکید می‌کند: «قصد داریم چنین برنامه‌هایی را با موضوعات متفاوت و در مناسبت‌های مختلف اجرایی و نیازهای اجتماعی و فرهنگی معلولان را برطرف کنیم.»

مکث
معلولان نیاز به داروی روح دارند
نرگس گَمینی، فعال اجتماعی معلولان در زمینه فرهنگی، اجتماعی و ورزشی

برخی از افراد فکر می‌کنند معلولان نیاز به دارو دارند، اما آنها نیاز به داروی روح دارند. این افراد بیش از هر چیزی نیازمند شادی هستند و اگر مناسب‌سازی به‌درستی انجام می‌شد، امروز بخش زیادی از معلولان منزوی و خانه‌نشین نبودند. همچنین ضرورت دارد باتوجه ‌به محدودیت‌ها و شرایط جسمانی معلولان این برنامه‌ها در محلات به‌طور مستمر اجرا شود تا افراد دارای معلولیت به لحاظ شادی و نشاط اشباع شوند و اعتمادبه‌نفس‌شان افزایش یابد.

مکث
شکوفایی استعدادهای نهفته
 علی کخجام-مبدع استندآپ‌کمدی توان‌یابان در ایران

مهم‌ترین هدف جشنواره، نشان‌دادن استعداد افراد دارای معلولیت در حوزه استند آپ کمدی است؛ چراکه تا‌کنون به این موضوع توجه خاصی نشده است و بنا داریم از طریق برگزاری چنین برنامه‌هایی، علاوه بر کشف استعدادها، آن را شکوفا کنیم و این فرصت را به‌وجود بیاوریم که بتوانند با سایر کمدین‌ها رقابت کنند. تمام معلولان جسمی و حرکتی و افراد نابینا و کم‌بینا توانایی تبدیل‌شدن به کمدین را دارند و نیاز است متولیان این امر در کنار هم قرار بگیرند و حمایت کنند.