وقتی از دو حرف می‌زنیم
دویدن برای رستگاری
جواد نصرتی
وقتی از دوندگان استقامت صحبت می‌کنیم، همه دوندگان کنیایی و اتیوپیایی را به یاد می‌آوریم که هرچه مقام، عنوان و افتخار است در دوهای استقامت از آن خود می‌کنند، اما دوی نیمه‌استقامت و استقامت، در کشور دیگری هم ارج و قرب زیادی دارد که احتمالا فکرش را نمی‌کنید؛ ژاپن. دوی استقامت در ژاپن، مثل کشتی در ایران است. این رشته ورزشی، بعد از بیسبال، دومین ورزش محبوب ژاپنی‌هاست و آنها چنان به مسابقات متعدد این رشته ورزشی علاقه دارند که دومین برنامه تلویزیونی محبوب ژاپن، پوشش زنده یک مسابقه 2روزه امدادی است. به این مسابقات که در هر شهری در ژاپن برگزار می‌شود، اکیدن گفته می‌شود.
با این حال جذاب‌ترین رقابت‌های دوی استقامت در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود. هر دانشگاه در ژاپن، یک تیم کاملا حرفه‌ای از دوندگان دارد، آنچنان حرفه‌ای که علاوه بر مربی، دکتر، ماساژور و روانشناس و هر چیز دیگری، معمولا یک دونده لژیونر هم در آنها دیده می‌شود و طبیعتا ژاپنی‌ها که همیشه دنبال بهترین هستند، معمولا از کنیا و اتیوپی دونده وارد می‌کنند تا در تیم‌های دانشجویی‌شان بدوند. رشته مورد علاقه ژاپنی‌ها هم دوی نیمه ماراتن است. مسابقه نیمه‌ماراتن در مسابقات دانشجویی در ژاپن، یک رویداد عظیم سالانه است و رکوردهایی در این رقابت‌ها ثبت می‌شود که با کشورهای دیگر غیرقابل مقایسه است. برای نمونه، در یک مورد معروف، چند سال پیش مسابقات دانشجویی نیمه‌ماراتن ژاپن و قهرمانی نیمه‌ماراتن انگلیس در یک روز برگزار شد. تفاوت در رقابت‌ها چنان بود که نفر صدم المپیاد دانشجویی ژاپن، رکوردی بهتر از قهرمان انگلیس داشت و با همان عملکرد ناامیدکننده در ژاپن، می‌توانست در رقابت‌های نیمه‌ماراتن انگلیس قهرمان شود.
این عشق به دویدن، بخشی از فرهنگ و تاریخ جامعه ژاپن است. همانطور که ما در تاریخ خودمان دویدن برای اهداف دیگر را داشته‌ایم که همان شاطری و شاطردوانی در دوران صفویه بوده، ژاپنی‌ها هم آیین مشابهی دارند. آنها هم یک آیین دویدن بسیار سخت و طاقت‌فرسا دارند که هدفش ثبت رکورد و مدال نیست. این آیین، مخصوص راهبان در ژاپن است. براساس یک سنت قدیمی که قدمت آن به صدها سال پیش برمی‌گردد، راهبان در کوه‌های اطراف کیوتو، مشخصا در کوهی به نام هیه، عملا هزار ماراتن را در هزار روز به امید رسیدن به رستگاری می‌دوند. براساس افسانه‌ها، آنها که این آزمون طاقت‌فرسا و فراانسانی را به پایان برسانند، تقدیس می‌شوند. اما موفقیت در این آزمون روح و جسم چنان محال است که در 136سال گذشته، تنها 46راهب موفق شده‌اند آن را به سرانجام برسانند.
اما با این همه عشق به دویدن و تاریخ و فرهنگ، چرا ژاپنی‌ها در کنار دوندگان اتیوپی و کنیایی قرار ندارند؟ از نظر فنی، برخی می‌گویند روش‌های تمرینی آنها، بسیار طاقت‌فرسا‌تر و سخت‌گیرانه‌تر از رقبای آفریقایی‌شان است و به همین‌خاطر آنها هرگز در رقابت با آنها موفق نمی‌شوند، اما یک دلیل دیگر این است که ژاپنی‌ها، چنان رقابت‌های مهمی در داخل کشورشان دارند که اصلا روی مسابقات بین‌المللی تمرکز نمی‌کنند. افتخار در اکیدن‌ها، برایشان بسیار مهم‌تر از رقابت‌های جهانی است.
