متاورس و ساخت اقتصادی جدید
مرجان محمدتقی
اگر جزو علاقهمندان به تکنولوژی هستید یا زمان زیادی را صرف بازی آنلاین میکنید، احتمالا تاکنون به عبارت متاورس برخورد کردهاید. متاورس شبکهای است که جنبههایی از شبکه اجتماعی، بازی آنلاین، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و رمزارزها را با یکدیگر ترکیب میکند تا کاربران را قادر سازد بهطور مجازی با یکدیگر تعامل داشته باشند. عبارت متاورس از ترکیب 2واژه «meta » به معنای ماورا و «verse» یعنی جهان تشکیل شده است. متاورس از جهانهای سهبعدی(3D) متعددی تشکیل شده است که در آن نسخههای دیجیتالی افراد میتوانند با یکدیگر در تعامل بوده و از محلی به محلی دیگر جابهجا شوند. متاورس که توسط بسیاری به عنوان «آینده اینترنت» از آن یاد میشود، میتواند سرگرمی فراتر از بازی آنلاین ارائه کند.
متاورس یا واقعیت مجازی
تعریف امروز ما از متاورس مانند تعریف ما از اینترنت در دهه ۹۰ میلادی است؛ آنجا که کارشناسان میگفتند: «در آینده میتوانید تنها با یک خط تلفن و چند دلار هزینه در ماه کار کنید» در آن زمان هیچ درکی از رسانههای اجتماعی، خلق محتوای شبکههای اجتماعی یا محیطهای اشتراکگذاری و تجربه تجارت و پلتفرمهای ساخت پلتفرم و... وجود نداشت. پس توسعه متاورس هم بستگی به این دارد که براساس آن چه چیزی را خلق کنیم. درواقع متاورس تقاطع وب۳، بلاکچین و واقعیت مجازی است؛ ترکیب این سه عنصر است که پروژه متا را ممکن میکند.
در طول تاریخ، فناوری جهشهایی داشته که اقتصادهای نوین را پدید آورده است؛ جهش دیگری به نام متاورس در حال وقوع و قرار است کارکرد همه چیز را تغییر دهد. این شبکه به کاربران اجازه میدهد روی پروژههای خود کار کنند، در مسابقات به رقابت با یکدیگر بپردازند و حتی در کنسرتها شرکت کنند. شاید آسانترین راه توضیح نحوه کار متاورس تماشای فیلمهای Ready Player One، The Matrix یا Minority Report باشد. در هر سه این فیلمها شخصیتها معمولا با استفاده از ابزار بسیار جدید مانند هدستهای VR یا عینکهای خاص در دنیایی مجازی به جستوجو میپردازند.
متاورس در اقتصاد
متاورس یک اقتصاد کاملا کاربردی دارد. این جهان سهبعدی برای خرید، فروش یا معامله محصولات و خدمات از یک ارز بومی مبتنی بر بلاکچین استفاده میکند. متاورس درحالی که از بسیاری جهات هنوز نوپا محسوب میشود، اما بهطور ناگهانی به یک تجارت بزرگ تبدیل شده است. غولهای فناوری و غولهای بازی مانند متا (که پیش از این فیسبوک بود)، مایکروسافت، اپیک گیمز، Roblox و دیگران، همگی جهانهای مجازی یا متاورسهای خود را ایجاد میکنند. متاورس از مجموعه وسیعی از فناوریهای مختلف، از جمله پلتفرمهای واقعیت مجازی، بازیها، یادگیری ماشینی، بلاک چین، گرافیک سهبعدی، ارزهای دیجیتال، حسگرها و (در برخی موارد) هدستهای دارای قابلیت واقعیت مجازی استفاده میکند.
متاورس و اقتصاد دیجیتال
اینترنت فقط روشهای جدید کار را به وجود نمیآورد؛ متاورس، اقتصاد دیجیتال کاملا جدیدی را به ارمغان می آورد؛ شرکتهای جدید، مشاغل جدید و نقشهای جدید. اقتصاد سهبعدی همهجانبه در دهه پیشرو شتاب بیشتری میگیرد. IMVU، یک شبکه اجتماعی مبتنی بر آواتار با بیش از 7میلیون کاربر در ماه، هزاران سازنده دارد که محصولات مجازی خود را برای متاورس (طراحی لباسها، مد و فشن، مبلمان، آرایش، موسیقی، برچسبها، حیوانات خانگی) تولید میکنند و میفروشند. همانطور که امروزه در مورد شرکتهای بومی دیجیتال صحبت میکنیم، احتمالاً شاهد ظهور شرکتهای بومی فراجهانی خواهیم بود؛ شرکتهایی که کاملاً در دنیای مجازی و سهبعدی طراحی شده و توسعه یافتهاند و همانطور که اینترنت نقشهای جدیدی را به ارمغان آورده است که 20سال پیش بهسختی وجود داشت (مانند مدیران بازاریابی دیجیتال، مشاوران رسانههای اجتماعی و متخصصان امنیت سایبری) به همین ترتیب، متاورس نیز احتمالا نقشهای جدیدی را به ارمغان خواهد آورد. تصور کنید؛ طراحان آواتار، آژانسهای مسافرتی «هولوپورتینگ» برای سهولت جابهجایی در جهانهای مختلف مجازی، مدیریت ثروت دیجیتال و مدیران دارایی و... . متاورس در حالی که هنوز در مراحل اولیه خود است، اما این فناوری نوظهور فرصتی را برای شرکتها فراهم میکند تا تعادل را در کارهای ترکیبی و از راه دور بازنشانی کنند تا ضمن حفظ انعطافپذیری، بهرهوری، خودانگیزشی، تعامل و سرگرمی کار، یادگیری مبتنی بر تیم و راحتی انجام کار از خانه را به دست آورند.
متاورس و اقتصاد مشارکتی
حرکت به سمت متاورس در سایه اقتصاد اشتراکی به 2دلیل منجر به تحریک مصرف و رشد آن میشود: اولا در این شرایط فرصتهای جدید درآمدزایی ایجاد خواهد شد و شما قادر خواهید بود از ظرفیتهای سختافزاری و نرمافزاری بلااستفاده خود کسب درآمد کنید؛ حتی سرمایهگذاریهای جدید (مشابه سرمایهگذاری در ماینرها که ۱۰سال پیش اصلا وجود نداشت) شکل خواهد گرفت که خود این موارد به افزایش تقاضا برای کالاهای سرمایهای منجر خواهد شد. ثانیا محصولات جدیدی نیز سر راه شما قرار خواهد گرفت که پیش از این نیاز به آنها را احساس نکرده بودید. البته مصرف القایی از مسیر هوشمند شدن موتورهای جستوجو و پیشنهادهای مصرف مبتنی بر سلایق افراد، پیشتر شکل گرفته بود، اما این جریان در شرایط متاورس تشدید خواهد شد.