هدست‌های متاورس؛ از ‌رؤیا تا واقعیت

زهرا خلجی- روزنامه‌نگار

شرکت متا یا همان فیسبوک سابق قصد دارد امسال برای تحقیق و توسعه فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده ازجمله عینک یا هدست کامپیوتری، 10میلیارد دلار هزینه کند. به گزارش سی ان بی‌سی، مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا با افشای بسیاری از نمونه‌های اولیه و ناتمام هدست ساخته شده در آزمایشگاه‌های این شرکت، نشان داد که متا تا چه حد در مسیر رسیدن به هدف خود پیشرفت کرده است. با این حال گروهی هنوز به تغییر جهان با متاورس با شک و تردید نگاه می‌کنند.

هدف بزرگ زاکربرگ
زاکربرگ روی آینده شرکت شبکه اجتماعی خود که بر واقعیت مجازی و ورود کاربران به دنیای تولید شده توسط کامپیوتر و واقعیت افزوده‌ای که اشیای تولید شده توسط کامپیوتر را در دنیای واقعی نشان می‌دهد، شرط بسته است. سال گذشته، این شرکت نام خود را به متا تغییر داد تا تأکید بیشتری روی دنیای متاورس داشته باشد. متاورس دنیای مجازی است که زاکربرگ تصور می‌کند مردم به‌زودی زمان زیادی را از طریق عینک‌های کامپیوتری پیشرفته در آن سپری خواهند کرد. اگر زاکربرگ موفق شود کامپیوترهایی که روی سر قرار می‌گیرند را به یک وسیله معمول تبدیل کند، متا یک جریان درآمد جدید از فروش سخت‌‌افزار خواهد داشت. متا در آخرین اعلام درآمدی خود گفت که تغییرات اخیر در حفظ حریم خصوصی اپل در آیفون می‌تواند 10میلیارد دلار درآمد از دست رفته برای آنها در سال‌جاری به همراه داشته باشد؛ زیرا توانایی شرکت در هدف قرار دادن تبلیغات برای مخاطبان دقیق را مختل می‌کند.

آینده مبهم واقعیت مجازی
دنیای واقعیت مجازی هم‌اکنون کوچک است و درباره اینکه چقدر می‌تواند بزرگ شود هنوز ابهاماتی وجود دارد. متا هم‌اکنون بر فروش هدست مسلط است و براساس برآوردها هدست Quest 2با قیمت 299دلار، 78درصد از کل فروش هدست‌ها را در سال 2021به‌خود اختصاص داده است، اما در مجموع تنها 11.2میلیون هدست واقعیت مجازی در طول سال فروخته شد که این آمار به نسبت فروش گوشی‌های هوشمند یا لپ‌تاپ و تبلت بسیار پایین است.
 با این حال، سرمایه‌گذاران در مورد دور شدن متا از تجارت اصلی تبلیغات و برنامه‌ها تردید دارند. در سال 2022به‌دلیل ترس از افزایش هزینه‌ها، افزایش رقابت از سوی TikTok و اثرات تغییر حریم خصوصی آیفون اپل که مانع از تبلیغات موبایلی شد، ارزش سهام آنها تاکنون بیش از 53درصد کاهش یافته است. نمایش هدست جدید هم کمک چندانی به آرام کردن فضا نکرد و سهام متا باوجود افزایش گسترده سهام‌های فناوری، باز هم بیش از 4درصد کاهش یافت.

نمایش زاکربرگ
زاکربرگ در جریان نمایش هدست واقعیت مجازی جدید شرکتش گفت که متا در حال توسعه نسل بعدی نمایشگرهای واقعیت مجازی است که به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که تجربه کافی واقع‌بینانه را برای کاربران فراهم کنند تا حضور در اتاق با سایر افراد مجازی را درک کنند. نمایشگرهای فعلی وضوح پایینی دارند و نمی‌توان آنها را برای مدت طولانی روی سر گذاشت. زاکربرگ درباره تلاش‌های واقعیت مجازی این شرکت گفت: طولی نخواهد کشید که صحنه‌هایی واضح و کامل را در کمال وفاداری برای کاربران خلق کنیم. با خلق چنین وسیله‌ای، کاربر جای اینکه همه‌‌چیز را روی صفحه نمایش تماشا کند، حس می‌کند که در آن فضا حضور دارد. مسئله این است که در مقایسه وضوح صفحه ‌نمایش‌‌ها با آنچه چشم ما در دنیای فیزیکی می‌بیند متوجه شدیم وضوح نمایشگرها کمتر است.
در چند سال گذشته متا به‌طور مرتب پیشرفت خود را در کار روی هدست‌های واقعیت مجازی و عینک‌های واقعیت افزوده به شرکا و رسانه‌ها نشان داده است تا سرمایه‌گذاران را تشویق کند این پروژه را ارزشمند دانسته و به استخدام توسعه‌دهندگان و مدیران با تجربه و با دستمزد زیاد، در بخش‌های واقعیت مجازی و واقعیت‌افزوده کمک کنند. متا در میزگردهایی برای ارائه محصولاتش به‌طور مرتب نمونه‌های اولیه ناتمام را برای استفاده در تحقیقات نشان می‌دهد که غیرمعمول به‌نظر می‌رسید. شرکت‌های سازنده گجت‌ها معمولا دوست دارند محصولات را کامل و پیش از آنکه درباره آنها با رسانه‌ها صحبت کنند، نحوه تولید را ارزیابی می‌کنند. به‌عنوان مثال، اپل که روی هدست‌های خود کار می‌کند، هرگز نمونه‌های اولیه را به نمایش نمی‌گذارد.
زاکربرگ درباره رویکرد غیرمعمول خود گفت: این نمونه‌های اولیه، مدل‌های شخصی‌سازی‌ شده و سفارشی هستند که ما در آزمایشگاه خود ساخته‌ایم؛ بنابراین محصولاتی نیستند که آماده ارسال باشند.
نمونه‌های اولیه‌ای که تاکنون او به نمایش گذاشته است به این ترتیب است:
باتراسکاچ (Butterscotch): برای آزمایش نمایشگرهایی با وضوح بالاتر طراحی شده است که به وسیله آن می‌توان چیزهای ریزی را تشخیص داد که چشم انسان به‌صورت طبیعی نمی‌تواند آنها را تشخیص دهد.  باتراسکاچ یک لنز جدید توسعه‌یافته از سوی متاست که به شما اجازه می‌دهد تا ریزترین سطر در جدول علائم آزمایش چشم را بخوانید.
با این حال، متا می‌گوید که نمونه اولیه به‌دلیل سنگینی و حجیم بودن آن به هیچ‌وجه قابل حمل نبود.
Half Dome 3: متا حداقل از سال 2017روی هدست Half Dome کار می‌کند تا نوعی نمایشگر که می‌تواند فاصله نقطه فوکوس اپتیک هدست را تغییر دهد، آزمایش کند. متا می‌‌گوید با فناوری Half Dome، وضوح و کیفیت تصویر به اندازه‌‌ای بهبود می‌یابد که کاربران می‌توانند در هدست، وضوحی به اندازه نمایشگرهای رایانه‌ای غول‌‌پیکر داشته باشند. در جدیدترین نسخه این هدست، قطعات مکانیکی با لنزهای کریستال مایع جایگزین شده است.
Holocake 2: شرکت متا می‌‌گوید این نازک‌‌ترین و سبک‌‌ترین هدست واقعیت مجازی ساخته این شرکت و کاملا قادر است هر نرم‌‌افزار واقعیت مجازی را درصورتی که به رایانه شخصی متصل باشد، اجرا کند. با این حال، به لیزرهای تخصصی نیاز دارد که برای استفاده مصرف‌کنندگان بسیار گران هستند و به اقدامات احتیاطی نیاز دارند.
زاکربرگ درباره این هدست می‌گوید: در اکثر هدست‌های واقعیت مجازی، لنزها بسیار ضخیم هستند و باید در فاصله چند اینچی از نمایشگر قرار گیرند تا به‌درستی فوکوس و نور را مستقیما به چشم هدایت کنند. در Holocake 2، متا علاوه بر لیزرها، از یک لنز تخت و هولوگرافیک برای کاهش حجم استفاده می‌کند.
Starburst: یک نمونه اولیه تحقیقاتی است که روی نمایشگرهایی با دامنه دینامیکی بالا تمرکز می‌کند که روشن‌تر هستند و طیف وسیع‌تری از رنگ‌ها را نشان می‌دهند. متا می‌گوید HDR تنها فناوری است که بیشترین ارتباط را با واقع‌گرایی و عمق بیشتر دارد.

مکث
رقابت اپل و متا

شرکت‌های متا و مایکروسافت و سایر غول‌های فناوری که برای ساخت مفهوم متاورس رقابت می‌‌کنند، گروهی را برای توسعه استانداردهای صنعتی تشکیل داده‌اند که دنیای دیجیتال نوپای شرکت‌ها را با یکدیگر سازگار می‌‌سازد. این گروه در بیانیه‌ای اعلام کرد که شرکت‌کنندگان در انجمن استانداردهای متاورس شامل بسیاری از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در این فضا، از سازندگان تراشه گرفته تا شرکت‌های بازی و همچنین نهادهای تعیین‌کننده استاندارد مانند کنسرسیوم جهانی وب (W3C) هستند. با این حال، اپل به‌طور آشکاری در این لیست غایب است. تحلیلگران انتظار دارند اپل با معرفی یک هدست واقعیت ترکیبی در سال‌جاری یا سال آینده، تبدیل به بازیکن اصلی در مسابقه متاورس شود. معرفی چنین دستگاهی اپل را در رقابت مستقیم با متا قرار می‌دهد.