جهان‌نما
چپ‌ها در کمین پارلمان فرانسه
ژان لوک ملانشن قصد دارد با کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان، نخست‌وزیری را به چنگ آورد
در انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه که 2ماه قبل برگزار شد، امانوئل مکرون موفق شد از سد راست‌های افراطی به رهبری مارین لوپن عبور کند. در انتخابات پارلمانی که از امروز به‌مدت یک هفته آغاز می‌شود اما چالش اصلی پیش روی مکرون، عبور از ائتلاف چپ‌هاست؛ ائتلافی که با محوریت ژان لوک ملانشن شکل گرفته است. چپ‌های فرانسه با هدف به‌دست گرفتن کنترل پارلمان، یک ائتلاف تازه تحت عنوان «اتحادیه جدید مردمی اکولوژیکی و اجتماعی» شکل داده‌اند.
مکرون برای پیشبرد طرح‌های اصلاحی خود در دولت، نیازمند در دست داشتن اکثریت در پارلمان است. با این حال، ژان لوک ملانشن که در انتخابات ریاست‌جمهوری هم یکی از 2رقیب اصلی مکرون بود، خود را از هم‌اکنون نخست‌وزیر می‌داند. او رأی‌دهندگان فرانسوی را دعوت کرده که در انتخابات پیش‌رو به چپ‌ها رأی دهند تا پارلمان بتواند سیاست‌های دولت را کنترل کند. چنین وضعیتی در فضای سیاسی فرانسه، «نظام همزیستی» خوانده می‌شود. زمانی که رئیس‌جمهور از حمایت اکثریت پارلمان برخوردار نباشد، مجبور می‌شود از حزب برنده در انتخابات پارلمانی، نخست‌وزیر را انتخاب کند تا میان رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر، برنامه‌ای مبتنی بر مصالحه برای اداره کشور تعیین شود.
ساز و کار برگزاری انتخابات چگونه است؟
از سال 2002که دوره ریاست‌جمهوری از 7سال به 5سال تغییر پیدا کرد، انتخابات پارلمانی هم با فاصله کوتاهی بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد؛ به همین دلیل، انتخابات پارلمانی همیشه زیر سایه رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است.
پارلمان 577کرسی دارد؛ ازجمله 11کرسی برای اتباع فرانسوی خارج از کشور. حزب مکرون همراه متحدانش در پارلمان فعلی با345کرسی، اکثریت مطلق را در اختیار دارند. انتخابات در 2دور برگزار می‌شود. یک نامزد درصورتی در دور اول انتخابات پیروز اعلام می‌شود که اکثریت مطلق آرا را کسب کند. این تعداد رأی نباید کمتر از 25درصد از واجدان شرایط رأی‌دهی باشد. معمولا انتخابات در اغلب 577حوزه انتخابیه به دور دوم کشیده می‌شود. دور دوم 7روز بعد برگزار می‌شود. در دور دوم، قاعده اکثریت نسبی حاکم است. در دور قبلی انتخابات در سال 2017، در دور اول فقط تکلیف 4کرسی پارلمان مشخص شد. سناریوی مشابهی برای این انتخابات پیش‌بینی شده است.
احزاب اصلی کدامند؟
مکرون رهبری یک ائتلاف میانه‌رو را بر عهده دارد و برای کسب مجدد اکثریت باید چپ‌ها و راست‌ها را شکست دهد. اگر ائتلاف او نتواند اکثریت را به‌دست آورد، ممکن است مجبور شود با احزاب راست میانه متحد شود. درصورتی که او مجبور به ائتلاف با راست‌های میانه شود، تغییر ترکیب کابینه ناگزیر است.
غیر از چپ‌ها به رهبری ملانشن و راست‌ها به رهبری لوپن، احزاب راست سنتی جمهوریخواه و چپ سنتی سوسیالیست هم در انتخابات حضور دارند. هر دوی این احزاب در انتخابات ریاست‌جمهوری نتیجه بسیار بدی کسب کردند و انتخابات پارلمانی برای آنها حکم مرگ و زندگی را دارد. آنها باید ثابت کنند که نفس‌شان در جامعه فرانسه به شماره نیفتاده و هنوز هواداران خود را دارند.
محورهای اصلی انتخابات کدام است؟
قیمت انرژی و موادغذایی در فرانسه در حال افزایش است. تورم زیر سایه جنگ اوکراین و بحران کرونا، اقتصادهای سراسر اروپا را مختل کرده است. سیاست‌های مکرون در مواجهه با همهگیری کرونا توانست اقتصاد فرانسه را تقویت کند. اقتصاد این کشور در سال گذشته میلادی رشدی 7درصدی را تجربه کرد که بالاتر از رشد اقتصادی آلمان، ایتالیا و اسپانیا بود. نرخ بیکاری در 3ماهه چهارم سال به 7.8درصد کاهش یافت که این نرخ هم پایین‌ترین نرخ بیکاری از سال 2008به بعد بود. با این‌همه، افزایش جهانی قیمت‌ها تمامی دستاورد‌های اقتصادی مکرون را با افزایش هزینه زندگی در فرانسه بر باد داد؛ تا حدی که نرخ تورم از 4درصد هم گذشت. لوپن با انتقاد گسترده از همین موضوع توانست در انتخابات ریاست‌جمهوری میان طبقه کارگر محبوبیت زیادی کسب کند. مکرون در مقابل، وعده ارائه لایحه ویژه هزینه زندگی را داد تا با کمک آن حقوق بازنشستگان را با نرخ تورم متناسب‌سازی کند و هزینه‌های جاری برای خود‌اشتغال‌ها را کاهش دهد. به اعتقاد تحلیلگران، مدیریت افزایش هزینه زندگی در فرانسه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش‌روی دولت جدید مکرون است و اگر او در مدیریت این بحران دقت کافی را به خرج ندهد، باید در انتظار فصل جدید جنبش جلیقه‌زرد‌ها باشد.
وعده اصلاح نظام بازنشستگی فرانسه از سال 2017مطرح شده است؛ نظامی که نقص‌های آن در سال‌های 2019و 2020به آغاز بزرگ‌ترین موج اعتراضات نیم قرن اخیر تاریخ فرانسه منجر شد. اما همهگیری کرونا تحقق وعده‌های مکرون را برای مدتی نامشخص به تعویق انداخت. مکرون به‌تازگی و پس از به تعویق انداختن اجرای طرح افزایش سن بازنشستگی تا سال 2027اعلام آمادگی کرده است تا سن بازنشستگی را از 62به 64- یک سال کمتر از طرح اولیه- افزایش دهد. سرنوشت طرح اصلاح قانون بازنشستگی در فرانسه اما هنوز نامشخص است.
بسیاری خارج از مرزهای فرانسه از مکرون به‌خاطر مدارا در برابر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، پس از جنگ اوکراین انتقاد می‌کنند، اما این رویکرد احتمالا در داخل برای او رأی جمع خواهد کرد. رأی‌دهندگان چپ و راست با این سیاست مکرون در قبال روسیه و جنگ اوکراین همراه هستند.
