آثار افزایش مصرف برق بر صنایع و اقتصاد

مصرف روزانه برق از مرز60هزارمگاوات در روز عبور کرده است. مدیران صنعت برق می‌گویند؛ با تداوم این روند، برای تامین برق شهرها، می‌بایست برق بسیاری از صنایع قطع شود. اما کارشناسان اقتصاد و صنعت تأکید می‌کنند چنین اتفاقی به نظام تولید و اقتصاد صدمات بزرگی وارد خواهد کرد. آثار این موضوع حتی می‌تواند به رشد قیمت برخی کالا‌ها منجر شود در چنین شرایطی بهترین راه‌حل، کاهش مصرف برق خانگی است.
به گزارش همشهری، احداث نیروگاه‌های جدید درطول سال‌های گذشته به‌دلیل کاهش حجم سرمایه‌گذاری تحت‌تأثیر نظام قیمت‌گذاری دستوری با کاهش زیادی مواجه شده است. آثار این رویداد از پارسال با خاموشی‌های گسترده نمایان شد زیرا کشور به‌دلیل ساخته نشدن نیروگاه‌های جدید در طول سال‌های گذشته با کمبود برق مواجه شده است. این موضوع پارسال دولت را مجبور کرد برق بسیاری از کارخانه‌ها ازجمله صنایع فلزی، معدنی، تولید کننده‌های سیمان و حتی برخی شرکت‌های پتروشیمی را قطع کند تا برق شهروندان را تامین کند. این موضوع خسارت‌های زیادی به صنایع وارد کرد و حتی به کاهش درآمد‌های ارزی دولت منجر شد به‌طوری که براساس گفته‌های دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد این رویداد فقط در سال گذشته 4میلیارد دلار خسارت به صنعت وارد کرده است.امسال نیز قرار است همین اتفاق به‌دلیل کمبود برق تکرار شود.

آثار جانبی
آثارجانبی قطع برق صنایع فقط به کاهش درآمد و زیان صنایع ختم نمی‌شود. این اتفاق از یک طرف قیمت محصولات این صنایع را تحت‌تأثیر کاهش تولید و عرضه افزایش می‌دهد و از طرف دیگر به رشد قیمت محصولات نهایی در صنایع پایین‌دستی منجر می‌شود، زیرا محصولات کارخانه‌های تولید محصولات فلزی، معدنی که عمدتا در معرض خطر قطع برق هستند به‌عنوان کالای واسطه‌ای در صنایع دیگر استفاده می‌شود. به‌طور مثال برآورد می‌شود تحت‌تأثیر قطع برق و کاهش تولید فولاد هزینه تمام‌شده تولید قیمت محصولات پایین دستی نظیر لوازم خانگی، لوله و پروفیل، ساختمان و حتی خودرو افزایش یابد. دیروز در همین رابطه رسول‌خلیفه‌سلطانی در نامه‌ای به وزیر صنعت اعلام کرد: سال ۱۴۰۰، فولاد ایران ۶میلیون تن از برنامه هدف‌گذاری شده عقب افتاد و موجب تحمیل زیان ۴میلیارد دلاری به اقتصاد این صنعت شد که عمده دلیل آن محدودیت‌های انرژی در صنعت فولاد بود.
رسول خلیفه سلطانی با بیان اینکه با قطع برق در سال‌جاری تمام کارخانه‌های تولیدکننده فولاد به‌ویژه در بخش خصوصی ۳ماه تعطیل خواهند شد تأکید کرد: کاهش تولید فولاد موجب افزایش قیمت محصولات پایین‌دستی می‌شود. این اما همه ماجرا نیست و تولید کننده‌های فولاد فقط یکی از صنایعی هستندکه از قطع برق اثر منفی می‌پذیرند.
اعلام خبر قطع برق صنایع از همین حالا به افزایش قیمت سیمان هم منجر شده است. مصرف‌کننده‌های سیمان که می‌دانند با قطع برق تولید کننده‌های سیمان، بازار با کمبود مواجه خواهد شد از یک هفته پیش برای خرید سیمان به بورس کالا هجوم برده‌اند، این موضوع موجب شده که سطح تقاضا برای سیمان 50درصد بیشتر از میزان عرضه باشد و زمینه رشد قیمت را فراهم کند. متقاضیان سیمان بیم آن را دارند که در ماه‌های آینده نتوانند سیمان مورد نیاز خود را به‌دلیل قطع برق کارخانه‌ها تامین کنند. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان دیروز در همین باره گفت: بازار سیمان پیش از اعمال محدودیت در مصرف برق ملتهب نبود و شرایط آرامی را پشت سر می‌گذارد اما بعد از اجرای بخشنامه محدودیت مصرف برق در صنایع سیمان و فولاد متقاضیان سیمان برای خرید این محصول به بورس کالا هجوم آوردند و قیمت سیمان افزایشی شد.
عبدالرضا شیخان با بیان اینکه تبعات افزایش نرخ سیمان در بورس کالا بر نرخ این محصول در بازار آزاد تأثیر می‌گذارد، افزود: اگر این روند ادامه داشته باشد به‌نظر می‌رسد قیمت‌ سیمان از هفته‌های آینده در استان‌های پرمصرف افزایش پیدا کند.
او همچنین تأکید کرد:کوره‌های سیمان به حداقل برق نیاز دارند و نمی‌توان آنها را خاموش و روشن کرد. ترتیب خاموش و روشن کردن کوره‌ها مشخص است و نمی‌توان به‌صورت دفعی آنها را خاموش کرد زیرا آجرهای نسوز آن ریزش می‌کنند و از آنجا ‌که بخشی از آجرهای نسوز گران و وارداتی است به کارخانه‌ها آسیب‌های جدی وارد می‌شود.

راه‌حل
آمار‌ها نشان می‌دهد با آغاز فصل گرما مصرف روزانه برق به مرز 60هزار مگاوات رسیده است ضمن اینکه میزان مصرف برق در چهارم مرداد ماه به ۶۶هزار و ۸۸۷مگاوات رسید که در طول تاریخ صنعت برق ایران بی‌سابقه بود. در چنین شرایطی احتمال قطع برق صنایع حتمی است مگر آنکه مصرف برق خانگی کاهش یابد زیرا در کوتاه‌مدت امکان ساخت نیروگاه‌های جدید وجود ندارد و ساخت نیروگاه‌های جدید یک فرآیند چند ساله است.
ضمن اینکه برای ساخت نیروگاه‌های جدید باید منابع مالی آن نیز تامین شود که در شرایط فعلی به‌دلیل کسری بودجه شدید دولت منابع مالی محدودی برای توسعه نیروگاه‌های جدید وجود دارد. بخش خصوصی نیز به‌دلیل نظام قیمت‌گذاری دستوری که در طول سال‌های گذشته اجرا شده است نه منابع کافی و نه رغبتی برای این کار دارد.
 در عین حال با توجه به کاهش سطح بارندگی و افزایش خشکسالی امکان افزایش تولید از طریق نیروگاه‌های برقابی وجود ندارد زیرا منابع آبی سدها به‌دلیل فصل گرما بسیارمحدود شده است. درچنین شرایطی راه‌حل اصلی برای عبور از بحران فعلی، کاهش مصرف برق و تغییر الگوی مصرف شهروندان است تا از این طریق هم برق صنایع با قطعی کمتری مواجه شود و هم آثار اقتصادی این رویداد در آینده کاهش یابد.
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق با بیان اینکه به‌دلیل کم بارشی از نیروگاه‌های برقابی استفاده نمی‌شود در این‌باره می‌گوید: هم‌اکنون توان تولید برق ۵۴هزار مگاوات است و ۱۲هزار مگاوات اختلاف را باید با مدیریت مصرف جبران کنیم.