فراغت نامه
سپندارمذگان اوقات فراغت
فرشته شیخ‌الاسلام
تعطیلات امسال با تعطیلات هر سال، تفاوت‌هایی دارد. بعد از تجربه 2سال تابستان در قرنطینه، شاید انتظار داشته باشیم شلوغ‌ترین و پررونق‌ترین حالت کلاس‌های تابستانی را ببینیم؛ از طرفی شرایط اقتصادی لرزان و ناپایداری قیمت‌ها، خانواده‌ها را در هزینه‌کردها و انتخاب‌هایشان محدود و دست‌به‌عصا کرده است.
در این وضعیت گرد و خاکی سعی می‌کنیم ویژگی‌های یک برنامه‌ریزی تابستانی مطلوب را با هم بررسی کنیم تا به بهترین گزینه‌ها رسیده و میوه دلمان را در استفاده بهینه از این دو روزه دنیا که در تابستان قدری هم کش می‌آید یاری رسانیم.اولین شرط یک برنامه‌ریزی متعادل توجه به نیاز و خواست است. نیاز، اعم از هر چیزی است که دانستن و کسب آن برای فرزند ما از نان شب واجب‌تر است؛ مثل مهارت‌های اجتماعی، حرکتی، دست‌ورزی و... . خواست شامل اموری می‌شوند که می‌توانند مفید و کاربردی یا کم‌فایده و بی‌ثمر و چه‌بسا مضر باشند؛ مثل هر کلاسی که مد روز می‌شود، از یادگیری زبان بورکینافاسویی بگیر تا حفظ اشعار جلال‌الدین محمد بلخی که معمولاً دلخواه ما اولیای عزیز هستند یا اموری مانند نشستن پای تلویزیون و کامپیوتر تا آستانه زخم بستر گرفتن یا خوابیدن و از ضعف بیدار شدن و چیزی میل کردن و باز خوابیدن که در حیطه علاقه بچه‌ها هستند. البته هر دو لیست نیاز و خواسته می‌تواند بسیار طولانی باشد و هر کدام از موارد ظرفیت دارد بررسی شود تا در قدم اول بتوانیم تشخیص دهیم اصلا این مورد خاص، در دسته‌بندی نیاز جای دارد یا خواسته! در قدم‌های بعدی به سؤالاتی از این دست پاسخ دهیم که آیا این مورد مشخص، اولویت ماست؟ نیاز به کلاس و مربی دارد یا در خانه قابل آموزش است؟ نیاز به کارگروهی دارد یا باید به‌طور فردی فراگرفته شود؟
برای شروع پیشنهاد می‌شود فهرستی از آنچه گمان می‌کنیم نیاز فرزندمان است تهیه کنیم و همینطور فهرستی از خواست‌های مطلوب و مثبت؛ مثلا شاید قالیبافی نیاز اولویت‌دار فرزند ما نباشد اما چون خودمان خاطرات شیرینی از دار قالی مادربزرگ‌مان داریم، دوست داریم شرایط تجربه این هنر را برای فرزندمان فراهم کنیم. یا مثلاً شاید تور دوچرخه‌سواری در محله، نیاز ضروری نباشد ولی با توجه به علاقه و درخواست فرزندمان و وجود شرایط ایمن، اتفاقاً می‌تواند تجربه خیلی جالب و مفید و خاطره‌انگیزی باشد.
نکته کنکوری استخراج لیست نیازها و خواست‌ها گفت‌وگو و پرسش از خود شخص مورد نظر یعنی فرزند یا هر کدام از فرزندانمان است. شاید ما به بیشتر نیازهای او مسلط باشیم ولی حتما از تمام خواست‌هایش خبر نداریم. چه‌بسا خودش هم دقیق نداند که چه چیزهایی را نیاز دارد یا می‌خواهد. نوشتن این لیست فرصت خوبی است برای شناخت ما از یکدیگر و تقویت رابطه والد-فرزندی. بی‌شک فرزندانمان و وقت و عمرشان، گرانبهاترین سرمایه‌های زندگی هستند و ما نمی‌توانیم از نردبانی بالا برویم که نمی‌دانیم آن سرش به کجا می‌رسد.
