باید از مردم عذرخواهی شود

اردشیر گراوند، جامعه‌شناس

به‌طور کلی جامعه ما اهل مدیریت بیماری در دوران نقاهت نیست. تجربه نشان داده که حتی وقتی مردم دچار یک سرماخوردگی می‌شوند، روند درمان را کامل نمی‌کنند و به محض اینکه بیماری کمی بهبود پیدا می‌کند، مصرف داروها را قطع می‌کنند. در حالی‌که در چنین وضعیتی، بدن از ویروس رها نمی‌شود و در موقعیت دیگری، دوباره فرد را گرفتار می‌کند. حالا این وضعیت دقیقا برای کرونا هم رخ داده است. به محض اینکه کمی وضعیت بیماری بهبود پیدا کرد، آمار مرگ‌ها کم شد و مبتلایان دیگر مانند قبل درگیر بیماری نمی‌شوند، رعایت پروتکل‌ها هم قطع و به فراموشی سپرده شد. البته در این میان سیستم بهداشت و درمان ما هم کم‌کاری کرد و آموزش‌های لازم را در زمینه پیشگیری طی سال‌های گذشته به مردم ارائه نداده است. در این شرایط، معیار برای تصمیم‌گیری، خود فرد می‌شود، درحالی‌که نباید اینطور باشد. حالا یکی از برنامه‌های تلویزیونی پربیننده هم دچار همین اشتباه شده است. یعنی زمانی که متخصصان نظام سلامت بر رعایت پروتکل‌ها تأکید می‌کنند و هنوز جایی برای پایان کرونا، جشنی نگرفته یا ماسک را آن هم در فضای بسته با وجود تزریق واکسن، حذف نکرده است، مجری این برنامه، با برداشتن ماسک‌ از سوی حاضران در محیطی سربسته، شادی می‌کند و جشن می‌گیرد. نکته اما اینجاست که مسئولان این برنامه تأکید می‌کنند که تمام افراد حاضر
 3 دوز واکسن را تزریق کرده‌اند و تهویه مناسب است؛ درحالی‌که این موضوع تنها برای همان افراد قابلیت اجرا دارد، نه برای تمام افراد در مکان‌های مختلف. اما این برنامه عملا این پیام را به مردم داد که ماسک را به شرط تزریق 3 دوز واکسن و وجود تهویه، حتی در مکان سربسته، می‌توان برداشت. این مسئله کاملا با توصیه‌های پزشکی و کادر درمان مغایر است. هنوز آمار ابتلا به نسبت اعلام پایان پاندمی بالاست؛ نباید فراموش کنیم که این ویروس با ابتلای تنها چند نفر، تا این میزان گسترش پیدا کرد و هنوز قابلیت، شیوع دوباره را دارد. قبل از این هم مسئولان فعال در زمینه کرونا پیش‌بینی کرده و هشدار داده‌اند که ممکن است در تابستان پیک جدیدی از این بیماری رخ دهد. اتفاقی که در این برنامه رخ داد منجر می‌شود تا بهانه‌ دیگری به مخالفان واکسن و آنها که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند، داده شود. درست است که این بیماری کنترل شده، اما نقش اصلی را واکسیناسیون ایفا کرد. ما زمانی می‌توانیم به اقدامات‌مان برای مهار کرونا، افتخار کنیم که مدیریت و پایان پاندمی، محصول رفتارهای اجتماعی مردم باشد، نه پیشرفت تکنولوژی و تولید واکسن. واکسیناسیون در تمام کشورها اتفاق افتاد و در ایران هم پوشش آن هنوز صددرصد نشده است، به‌ویژه در دوز سوم. در کنار این ها نباید نقش رسانه را در فرهنگ سازی فراموش کرد. رسانه به‌ویژه تلویزیون شاید یکی از پرمخاطب‌ترین رسانه‌ها باشد که می‌تواند در جهت‌دهی افکار مردم، نقش داشته باشد، درباره تأثیر رسانه‌ها هم هیچ تردیدی وجود ندارد که اگر اینطور بود، ما تا این اندازه روزنامه، سایت خبری، شبکه‌های ماهواره‌ای و تلویزیونی نداشتیم اما در میان همین رسانه، در هر جامعه‌ای یک رسانه یا یک برنامه، تأثیر بیشتری بر جهت‌دهی رفتار مردم دارد که شاید برنامه خندوانه یکی از آنها باشد که خیلی‌ها را پای تلویزیون می‌نشاند. بنابراین این برنامه باید بسیار حساس‌تر به مسائلی از این دست، ورود پیدا کند و برای تمام مردم تصمیم بگیرد. بنابراین لازم است هر چه سریع‌تر، مسئولان و مدیران مربوطه و به‌ویژه مجری همین برنامه، از مردم عذرخواهی کنند و برنامه بعدی با رعایت پروتکل‌ها، یا با ماسک یا فاصله‌گذاری اجتماعی و... برگزار شود. باید برای ریشه‌کنی کرونا، همراهی از سوی تمام دستگاه‌ها صورت گیرد. حداقل به‌دلیل این میزان داغدیده کرونا و تلاشی که کادر درمان در 2سال گذشته داشته، باید عذرخواهی شود. کشور میلیاردها دلار برای مهار کرونا، هزینه کرده است و حالا با یک رفتار اشتباه، تمام آن اقدامات هدر می‌رود. این رسانه باید هم‌راستا با نظام سلامت حرکت کند نه در مقابل آن.