خرم آن شهر که در کشور دل جا دارد

خرمشهر فقط یک طول و عرض جغرافیایی نیست. خرمشهر فقط شهری با پیش شماره 061نیست. خرمشهر فقط خطه ای در محل تلاقی رودخانه‌های اروندرود و کارون ، در ناحیه‌ای باتلاقی نیست. خرمشهر فقط دارای اهمیت استراتژیک نیست. خرمشهر با همه زخم‌هایی که بر تن دارد، با همه جراحت‌هایی که بر قلب دارد، با همه دردهایی که در دل دارد، فقط یک شهر نیست. خرمشهر نماد ایستادگی و دلیری و ازخودگذشتگی و فنا‌شدن در راه وطن است. خرمشهر را باید زندگی کرد. باید در کوچه پسکوچه‌های این شهر راه رفت و بر سنگفرش خیابان‌هایش چشم دوخت و سرخی زیرپوست شهر را حس کرد. باید خونین‌شهر را زیست. فقط نباید خردادها به یاد خرمشهر بود. خرمشهر را باید همه سال زندگی کرد. هر فصل و هر روز باید به یاد خرمشهر بود. خرمشهر شهری است به وسعت تاریخ یک سرزمین. طنین نام خرمشهر باید در تاریخ بپیچد تا آنچه بر مردمان این خطه رفته تا ابد در تاریخ بماند. امسال چهلمین سالگرد آزادسازی خرمشهر است و روایت این سالگرد و همه سال‌های پس از آن در 40هزار برگ نیز نگنجد. خرمشهر شهر ابرروایت‌هاست و باید لحظه به لحظه و گوشه به گوشه آن را روایت کرد. امسال هم مصادف با سوم خرداد و روز آزادسازی خرمشهر نهادها و سازمان‌های مختلف برنامه‌های گوناگونی را در گرامیداشت این روز بزرگ ترتیب داده‌اند. در این صفحه به اهم این برنامه‌ها پرداخته‌ایم.

گردهمایی بزرگ فاتحان
حوزه هنری امسال برنامه‌های ویژه‌ای‌برای سالگرد آزادسازی خرمشهر تدارک دیده است. صبح روز شنبه ۳۱ اردیبهشت‌ماه نشست خبری ویژه‌برنامه‌های «شهری در آسمان» با محوریت آزادسازی خرمشهر با حضور مجدالدین معلمی، معاون هنری حوزه هنری، در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار شد. در ابتدای این نشست، مجدالدین معلمی با ارائه گزارشی از اتفاقاتی که قرار است به مناسبت آزادسازی خرمشهر در چند روز در این شهر رقم بخورد، بیان کرد: ما از سال گذشته پیش‌بینی امروز را داشتیم، می‌دانستیم که امسال با چهلمین سالگرد آزادسازی خرمشهر مواجه هستیم، به‌طور کلی «چهل» برای ما عدد نمادینی است. بنابراین شایسته بود اصحاب هنر دین خود را به خرمشهر؛ شهر مقاومت ادا کنند، از همین رو ستادی در حوزه هنری تشکیل شد و ما سعی کردیم تمام رشته‌های هنری را درگیر تولید اثر برای خرمشهر قهرمان کنیم. ما فعالیت‌ها را به چند دسته تقسیم کردیم؛ برخی از این فعالیت‌ها، تولیدی هستند، برخی متوجه فاتحان خرمشهر و برخی متوجه مردم است. وی ادامه داد: به همین ترتیب ما ابتدا برنامه‌ای در مسجد خرمشهر خواهیم داشت که گردهمایی بزرگ فاتحان است. در این برنامه از همه رزمندگانی که در فتح خرمشهر نقش داشتند دعوت کرده‌ایم، از همین رو مقابل مسجد خرمشهر جمع می‌شویم، خاطرات فتح را مرور می‌کنیم و همان روز نخستین جایزه «بهروز» را به هنرمندی می دهیم که در همین عرصه اثری تولید کرده است با‌
«شهید بهروز مرادی» کسی بود که سابقه تولید آثار موسیقی و تجسمی داشته است ما برای اینکه نام این شهید بزرگوار باقی بماند و زمینه‌ای ایجاد کنیم تا هنرمندان آثاری در حوزه خرمشهر تولید کنند، این جایزه را می‌دهیم، ضمن اینکه بنا داریم هر سال این جایزه را اهدا کنیم. شب سوم خرداد در همین مسجد، جشن بزرگی خواهیم داشت که سرودخوانی، نقالی و... را در دل خود دارد، آقای «کوتی» هم در این مراسم حضور خواهد داشت و خاطرات آن روز را در فضایی شاد مرور می‌کنیم، ضمن اینکه سرود «سلام فرمانده» هم توسط مردم خوانده می‌شود چون این برنامه متعلق به مردم است.

بازسازی سینما «نخل»
سینما هم در برنامه‌های تدارک دیده‌شده برای این روز بزرگ حضور دارد. به‌گفته معلمی، تنها سینمای خرمشهر سینما «نخل» نام دارد که دو سالن دارد و قدیمی است اما قرار است این سالن بازسازی شود تا شش یا هفت‌سالن‌ داشته باشد. معلمی در این‌باره گفت: در همین روز این بازسازی سینما را کلنگ‌زنی می‌کنیم تا سینما نخل در پایان تابستان تبدیل به سینمایی با تعداد بالای سالن شود. در آبادان سینمایی با نام «بهمن» داریم که بازسازی آن تمام‌شده و در همین روز افتتاح می‌شود. در حوزه هنرهای تجسمی هم ۹ نفر از هنرمندان نامدار عرصه تجسمی آثار فاخری برای این شهر تولید کرده‌اند، آثار کاظم چلیپا، غلامعلی طاهری، اسدی جوزانی، مرتضی اسدی و... در این روز رونمایی می‌شود.
رونمایی از 3 سردیس از 3 شهید بزرگ یکی دیگر از اقدامات انجام شده برای گرامیداشت یاد و خاطره شهدای خرمشهر است. معلمی با اشاره به سردیس‌های تولیدشده گفت: آقای قشقایی اثری برای شهید جهان‌آرا ساخته‌اند، استاد معماریان برای شهید بهنام محمدی، استاد گروسی هم برای شهید وزوایی اثری تولید کرده که این سردیس‌ها دوم خرداد رونمایی می‌شود، علیرضا افتخاری هم آهنگی با نام «خرمشهر مقاوم» برای خرمشهر خوانده که در شب دوم خرداد پخش می‌شود و نخستین اجرای عمومی‌اش را شب سوم خرداد در خرمشهر خواهیم داشت. یک عکس صحنه‌پردازی‌شده توسط احسان باقری هم در فضای عمومی نمایش داده می‌شود. از سوی دیگر یک برنامه تلویزیونی با محور 5 نفر از زنان خرمشهر با عنوان «روایت راویان» تولید کرده‌ایم که این برنامه را از تلویزیون پخش می‌کنیم. یک برنامه تلویزیونی با نام «دیدار ماه» هم خواهیم داشت. از دیگر برنامه‌ها می‌توانم به «شب خاطره» اشاره کنم که قدیمی‌ترین محفل کشور است و این برنامه را پنجشنبه 5 خرداد در تالار سوره خواهیم داشت. 2 نمایشگاه هم داریم که مجموعه‌ای از نقاشی‌های جدید استادان است و «شهر آسمانی» نام دارد، نمایشگاه عکس «نوبت ظفر» را هم با عکس‌های دیده‌نشده داریم. در حوزه نمایش و تئاتر ۱۱ جلد کتاب رونمایی می‌کنیم و آغاز پیش تولید بزرگ‌ترین تئاتر میدانی امسال با نام «پل آزادی» را خواهیم داشت؛ این نمایش تلفیقی از تکنیک سینما و تئاتر است و تلاش می‌کنیم در تیرماه اجرای عمومی داشته باشیم.

لزوم توجه بیشتر به مسجد خرمشهر
هنر می‌تواند راوی خرمشهر باشد و بازنمایی هنرمندانه‌ای از این شهر پیش چشم مخاطب ارائه کند. معلمی در این‌باره تصریح کرد: تلاش کردیم هنرمندان را درگیر موضوع خرمشهر کنیم از همین رو تولیدات ما متوجه فتح خرمشهر است. اصلاً دبیرخانه ما تلاش داشت آثاری درباره فتح خرمشهر داشته باشد البته این گله را هم می‌توانم داشته باشم مبنی بر اینکه چهلمین سال آزادسازی خرمشهر اتفاقی غیرقابل پیش‌بینی نبود و دستگاه‌ها می‌توانستند جشن‌ها و برنامه‌هایی برای این حوزه داشته باشند اما عملاً در صحنه این تلاش را کم دیدیم. این را هم باید بگویم در دیداری که با استاندار خوزستان داشتیم متوجه شدیم مسجد خرمشهر هم نیاز به توجه دارد چراکه این مسجد نماد مقاومت است و امیدوارم این اتفاق رخ دهد. معلمی درباره سالن‌های تئاتر خرمشهر بیان کرد: این سالن سینمایی که قرار است در خرمشهر بازسازی کنیم قابلیت نمایش تئاتر هم دارد اما به این مسئله اختصاص ندارد. وی درباره تئاتر میدانی که قرار است اجرا شود، مطرح کرد: کارگردان این تئاتر انتخاب نشده اما کورش زارعی هم‌اکنون سرپرست این کار است تا زمانی که بتوانیم کارگردانی برایش انتخاب کنیم با این حال کارهای اجرایی «پل آزادی» در حال انجام است.

«دسته دختران» شهریورماه می‌آید
فیلم سینمایی «دسته دختران» ساخته منیر قیدی که در جشنواره فیلم فجر سال گذشته به نمایش درآمد و مورد توجه قرار گرفت، به‌گفته معاون هنری حوزه هنری قرار است شهریور‌ماه و همزمان با هفته دفاع‌مقدس اکران شود. افتتاح نمایشگاهی متشکل از آثار تجسمی هنرمندان برجسته در گالری عالی و رونمایی از 6اثر، افتتاح نمایشگاه «نوبت ظفر» متشکل از 30اثر دیده‌نشده و رونمایی از 5رمان در مسجد خرمشهر از دیگر برنامه‌هایی است که برای گرامیداشت یاد و خاطره خرمشهر به اجرا درآمده است.

هنرمندان صدای خرمشهر شوند
نمی شود از خرمشهر گفت و چشم بر محرومیت‌های این شهر بست. معلمی نیز در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره محرومیت‌های خرمشهر بیان کرد: ما در خرمشهر محرومیت‌ها را به چشم دیدیم. چندین سفر به آنجا داشتیم.در شهر چرخیدیم و محرومیت‌ها را دیده‌ایم اما آنچه وظیفه ماست این است که با تولید اثر هنری نام خرمشهر را زنده نگه‌داریم و کاری کنیم که مردم حال خوبی پیدا کنند. افزایش زیرساخت فرهنگی هنری وظیفه ماست. مثلاً ما وظیفه داریم سالن سینمایی نخل را آماده کنیم البته آبادان هم سینمایی متروکه دارد که بناست آن را به بهترین شکل تحویل دهیم. شاید اگر تردد هنرمندان به خرمشهر بیشتر اتفاق بیفتد و صدای آنها را به مسئولان برسانند، توجه بیشتری به آن شهر شود. معلمی یادآور شد: مردم خرمشهر نیازمند توجه بیشتری در همه حوزه‌ها ازجمله حوزه فرهنگی هستند. چندی پیش هم با بنیاد مستضعفان جلسه‌ای برای ساخت بزرگ‌ترین پردیس منطقه داشتیم که توافقات اولیه صورت گرفته اما چون قرارداد نبستیم خبرش را ندادم. می‌خواهم بگویم هرچه مطالبه از سمت هنرمندان، اهالی رسانه و... بیشتر شود دغدغه‌مندی مسئولان نسبت به این شهر هم بیشتر می‌شود.
* مصرعی از شعری سروده کاظم جیرودی