فرهنگ کار و شرافت کارگر

مهدی سعیدی ؛ کارشناس سیاسی

توجه به مقوله کار در فرهنگ عمومی، یکی از مباحث بنیادین در عرصه توسعه و پیشرفت جوامع به‌حساب می‌آید. کار در نظام تولید و اقتصاد یک کشور مهم‌ترین رکن تحولی است که توجه به آن می‌تواند بنیان پویایی و دگرگونی اقتصادی و توسعه و پیشرفت یک کشور را فراهم آورد. در این مسیر مکاتب و نگاه‌هایی که کار را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارزش‌های اجتماعی- فرهنگی مورد توجه قرار می‌دهند، می‌توانند بسترساز شکل‌گیری جامعه‌ای کاری و رو به رشد باشند. آن روی سکه کار، مفهوم کارگر قرار دارد که به واقع تولید‌کننده کار است و به‌کار ظهور و بروز عینی می‌بخشد. آنچه امروز در قالب تمدن بشری مورد توجه است، آن چیزی است که می‌توان آن را محصول دسترنج کارگر دانست.
در عرصه کار و کارگر، مکاتب غربی فراوانی وجود دارد که مدعی‌اند حرف‌های فراوانی در این زمینه دارند که مشهورترین آنها مارکسیست‌ها هستند. شاگردان مارکس خود را مهم‌ترین حامیان کارگران معرفی کرده و مدعی‌اند حقوق واقعی طبقه کارگر از طریق تمسک به آموزه‌های مارکسیسم اعاده خواهد شد. اما حقیقت آن است که رویکرد شعارگونه آنان دستاوردی برای کارگران در دوران حاکمیت مارکسیسم در شوروی سابق به همراه نداشت که علت را باید در بن‌بست‌های معرفت‌شناسانه، هستی‌شناسانه و انسان‌شناسانه این مکتب دنبال کرد.
اما جایگاه کار و کارگر در مکتب اسلام به‌طور شایسته و باعظمتی شرح داده شده است. در اسلام، نگاه به کارگر نگاهی قدرشناسانه و ارزش‌مدارانه است و برای کار و کارگر ارزش قائل است. اجرای دستبوسی پیامبر(ص) از کارگر بهترین نماد توجه ویژه اسلام به جایگاه کارگر است. همچنین احادیثی که بر کراهت و اعراض از سسستی و تنبلی حکایت دارد، به خوبی اهمیت کار و تلاش را در فرهنگ اسلامی آشکار می‌سازد.
در این میان رهبران انقلاب اسلامی نیز در طول 4 دهه گذشته همواره به‌عنوان بزرگ‌ترین حامیان کار و کارگر شناخته شده‌اند. حضرت امام‌خمینی(ره) در روزگاری که کار و کارگر توسط گروه‌ها و جریان‌های چپ مارکسیستی به ظاهر مصادره شده بود، و درحالی‌که دوماهی بیشتر از پیروزی انقلاب اسلامی نمی‌گذشت، در اردیبهشت سال1358 روز کارگر را مورد توجه قرار داد و طی بیاناتی از کارگران حمایت کرد. رویکردی که هر سال تکرار و به سنت حسنه‌ای در انقلاب اسلامی بدل شد. رهبر معظم  انقلاب اسلامی نیز بر همان سنت حسنه تأکید ورزید و در طول دوران متمادی، سالی نبوده است که دیدار ایشان با کارگران قطع شود. امسال نیز پس از 2 سال دوری به واسطه فراگیری بیماری کرونا، دیدار رهبر معظم انقلاب اسلامی با کارگران برگزار شد و جامعه کارگری مورد تفقد ایشان قرار گرفت. بیانات ایشان همچنان بر محوریت ‌شأن و جایگاه ممتاز کارگران در عرصه پیشرفت و آبادانی کشور شکل گرفته بود و ایشان عرصه‌های مختلفی که کارگران در طول دوران حیات جمهوری اسلامی در آن حضور داشته‌اند را برشمرده و پیشگامی آنان را مورد تمجید قرار دادند. این عرصه‌ها منحصر به اقتصاد نبوده و عرصه‌های دفاعی، نظامی و سیاسی را نیز در برگرفته است.
همین جایگاه راهبردی کارگران در بدنه عرصه اقتصادی کشور، موجب شده تا فتنه‌گران و بدخواهان این سرزمین همواره چشم طمع به این قشر شریف داشته باشند و تلاش کنند تا از برخی معضلات پیش روی کارگران سوء‌استفاده کرده و آنان را در مقابل نظام قرار دهند. و یا آنکه به بهانه اعتراض به مشکلات، آنان را از خط تولید کارخانه خارج کرده و به صف اعتصاب و اعتراض بکشانند! البته بحمدالله قشر آگاه و هوشیار کارگری با بصیرت و هوشمندی مانع تحقق این سناریوها شده و با این جریان همراهی نکرده‌است. اما این ترفندها پایانی ندارد و هر روز به بهانه‌ای آتش‌بیاران معرکه‌ای پیدا شده و سعی بر تحریک کارگران داشته‌اند.
کارگران هرچند در طول این سال‌های متمادی هوشمندی خود را در ناکام گذاشتن سناریوهای دشمن به خوبی نشان داده‌اند اما از دیگر سو دولتمردان نیز باید تلاش ویژه‌ای را برای رفع مشکلات کارگران در دستور کار خود قرار دهند. بدون شک مشکلات موجود اقتصادی بیش از هر قشر دیگر بر کارگران جامعه سنگینی می‌کند و دستمزدهای موجود کفاف رتق و فتق بخشی از زندگی این قشر زحمتکش را نمی‌کند که انتظار آن است دولت انقلابی پرتوان و پرانگیزه و تازه‌نفس، برای حل این مشکلات بهترین تدابیر را با فوری‌ترین اقدام در دستورکار قرار دهد.
کارگران به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های اجتماعی حامی دولت سیزدهم به‌حساب می‌آیند که شعارهای عدالت‌خواهانه و فسادستیزانه رئیس‌جمهور منتخب را پسندیده و حمایت خود را از وی اعلام کرده‌اند. لذا امروز منتظرند تا وعده‌ها محقق شود و کارگران در جایگاه واقعی خود در جامعه قرار گیرند.