حدود 10درصد کودکان ایرانی آسم دارند

براساس جدیدترین پژوهش‌های ملی انجام شده در مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی، بیش از 8.9درصد از بزرگسالان و 10.9درصد از کودکان ایرانی از مشکلات تنفسی آسم رنج می‌برند. همچنین براساس اعلام اداره بیماری‌های مزمن تنفسی، شهر اهواز در استان خوزستان در صدر ابتلا به آسم و آلرژی در تمام گروه‌های سنی قرار دارد و پس از آن استان سیستان و بلوچستان، تهران، اراک و... بالاتر از متوسط کشوری قرار دارند. در میان جمعیت کودکان مبتلا به آسم هم استان قم بیشترین بیمار را به‌خود اختصاص داده است. مصطفی معین، رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران می‌گوید: «هم‌اکنون بیش از ۳۵۰میلیون نفر در دنیا، دچار بیماری آسم‌اند و فرایند روبه افزایش این بیماری که از نیمه دوم سده پیشین آغاز شده، کم و بیش در مناطق مختلف جهان به‌ویژه کشورهای توسعه‌نیافته و یا در حال توسعه مانند ایران ادامه دارد.» به‌گفته معین، این بیماری تحت‌تأثیر زمینه‌های ژنتیک با عوامل خطرزای طبیعی و محیط اجتماعی بروز می‌کند و هزینه‌های سنگین دارویی و درمانی برای بیماران دارد: «آسم یک بیماری مزمن است و نباید انتظار داشت که با درمان مقطعی، فرد به سرعت بهبود پیدا کند. باید این نگرش شکل بگیرد و بیمار بداند که باید به‌طور مستمر خدمات مراقبتی دریافت کند. علاوه بر این، مشکلات روانی و اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی از نظر رکورد تحصیلی و اشتغال، مزاحمت با خواب و استراحت، محدودیت در ورزش و فعالیت‌های روزمره برای بیماران، هم جزو مشکلاتی است که آسم برای بیماران به همراه می‌آورد و باید مورد توجه قرار بگیرد.» 
او ادامه می‌دهد: «هم‌اکنون براساس نتایج به‌دست آمده از پژوهش‌های علمی و همچنین پیشرفت‌هایی که در روش‌های درمانی و تجویز دارویی کسب شده، میزان مرگ‌ومیر به‌علت آسم کاهش یافته اما هنوز علائم و مشکلات تنفسی بیماران در حدود ۵۰درصد از موارد به‌خوبی کنترل نشده است. کنترل‌نشدن مطلوب بیماری آسم دلایل و کاستی‌های مختلفی دارد که رفع آن کاستی‌ها برعهده پزشکان معالج با همکاری بیماران و خانواده‌های آنان و برنامه‌ریزی مناسب نظام سلامت قرار دارد.» این متخصص کودکان رفع این کاستی‌ها را در 3محور جمع‌بندی می‌کند و می‌گوید: «در وهله اول باید تشخیص، درمان و پیشگیری از سوی پزشکان انجام شود چرا که نبود تشخیص دقیق و به هنگام آسم، همچنین درمان ناقص (مقدار دارو و طول مدت مصرف) با اسپری‌های کورتیکواستروئیدی منجر به اختلال درمان خواهد بود. همچنین نبود ارتباط منظم با بیماران و ارزیابی پیشرفت بهبودی با انجام آزمون‌های تنفسی و یا آزمون‌های حساسیت (آلرژی) هم از عوامل کاستی در درمان به شمار می‌رود. در این‌باره باید آموزش و آگاهی به بیماران نسبت به مزمن بودن بیماری، چگونگی مصرف درست داروها در بلندمدت و سالم‌سازی محیط زندگی هم از سوی متخصصان انجام شود. از سوی دیگر باید تشخیص و درمان بیماری‌های همزمان هم وجود داشته باشد و البته در این مسیر شرایط خانوادگی، مسائل روانی- اجتماعی و وضعیت اقتصادی بیماران هم مورد توجه پزشکان قرار بگیرد.» او افزایش آگاهی و همکاری بیماران و خانواده‌ها را محور دوم رفع کاستی‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: «نداشتن آگاهی و در نتیجه نبود همکاری در مراجعه منظم به پزشک و مصرف طولانی مدت داروها، مصرف نکردن دقیق داروهای استنشاقی و استفاده از ابزار کمک دارویی به شکل درست، نگرانی و یا وحشت از مصرف اسپری‌های تنفسی به ویژه کورتیکواستروئیدها، نبود همکاری در رعایت توصیه‌های پزشک معالج برای بهداشتی کردن محیط زندگی و پرهیز از مواد آلرژی زا و یا تحریک‌کننده و حتی گزارش نکردن سوابق پزشکی و ابتلا به بیماری‌های دیگری غیراز آسم به پزشک معالج ازجمله عواملی است که می‌تواند به کندتر شدن روند درمان منجر شود و همکاری خانواده‌های بیماران می‌تواند از آسیب‌های آن را کاهش دهد.» رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران سومین مرحله رفع کاستی‌ها را در برنامه‌ها و اقدامات نظام سلامت و دولت تشریح می‌کند و توضیح می‌دهد:‌« کمبود دسترسی برابر بیماران به مراقبت‌های بهداشتی اولیه، پزشکان عمومی و خانواده، خدمات تخصصی و فوق تخصصی بر پایه نظام ارجاع باید برطرف شود. همچنین باید محدودیت‌های دسترسی به دارو به‌دلیل هزینه‌های سنگین یا کمبود و نایابی آن هم برطرف شود. از سوی دیگر افزایش پوشش مطلوب، پاسخگو و همگانی بیمه‌های درمانی در کشور و برنامه‌ریزی ملی از سوی دولت‌ها برای کنترل ریزگردها، آلاینده‌های شیمیایی و آلودگی شهرهای پرترافیک و قطب‌های صنعتی در کاهش این کاستی‌ها مؤثر است که باید در اولویت‌های اقدامات نظام سلامت قرار بگیرد.»‌