بر و برگ/چهار شگفت‌انگیز عرب
شهنام صفاجو
هنر خلاق عرب طی دو دهه اخیر با فضای نمایشگاهی هنر دوبی (Art Dubai) و ارائه آثار و دیدگاه‌های جهانی، بسیار هیجان‌انگیز بوده و چهره‌های جدیدی را به جهان مدرن معرفی کرده است. محمد احمد ابراهیم از نقاشان نوگرای اماراتی است که با آخرین اثر خود «باغ میوه‌ها» Fruits Garden به دوسالانه ونیز هم دعوت شده است. تابلویی پُر از فرم و رنگ که به لطف نمادهای توتم مانند و آبی و سبز و صورتی درخشان خود چشم‌ها را خیره می‌کند.ابراهیم یک سبک منحصر به فرد ایجاد کرده که نشان از علاقه وی به باستان‌شناسی دارد. نمادهای او روی بوم، زبان خاص خود را بیان می‌کنند و کتیبه‌ها، خطوط و اشکال انتزاعی هم نشانگر نقاشی‌های دیواری هستند که زمان و حافظه را با تکرار یادآور می‌شوند. معتز نصر هنرمند مصری هم با خلق اثر مفهومی «عرابسک»
(Arabesque )خود حاوی پیامی از تنوع در ترکیب و التقاط رنگ‌ها است. او با انباشت هنرمندانه صدها چوب کبریت با رنگ‌های مختلف روی هم، یک سطح چوبی به سبک نقوش تزیینی بناهای باستانی خلق کرده که دعوت‌کننده به یک مفهوم است. نصر در این اثر خلاقانه حکایتی هشداردهنده ارائه می‌دهد که هر عنصر قابل احتراق اگر روشن شود، می‌تواند زیبایی و هارمونی را از بین ببرد. اینستالیشن «یادآوری» (Recollection) اسما خوری هنرمند اماراتی نیز نشان خلاقانه‌ای از زمان، حافظه و روابط انسانی است.هر پازل این سازه، چای کیسه‌ای خشک‌شده‌ای است که لحظه‌گذار در زمان را نشان می‌دهد؛ مثل حافظه که برخی عناصر آن زنده می‌مانند و یا حذف می‌شوند. به‌گفته اسما خوری، این هنر چیدمان تلاشی برای به تصویر کشیدن رؤیای گذشته و افشای جنبه‌های فریب و شبیه‌سازی است؛ جایی که لحظات، واقعی یا ساختگی، در یکدیگر محو می‌شوند.
هنرمند مراکشی مصطفی اکریم که خوشنویسی عربی را در چیدمان هنری اجتماعی- سیاسی خود می‌گنجاند هم قطعه «خیالی» Khayali (تخیل من) را از فلز زنگ‌زده خلق کرده است. این اثر مفهومی با الهام از کتاب دهه هفتادی «برای نان تنها» نوشته محمد چوکری ساخته شده که در آن شخصیت داستان برخی چالش‌های زندگی‌اش نظیر قحطی و فقر و خشونت را روایت می‌کند و در کلاژ اکریم به مفهوم طبقاتی «استبداد خانه پدری»، «به خیالم پناه می‌برم» و «قبل از مرگ حرفت را بگو» منعکس می‌شود.
