جهش اینترنت موبایل، در جا زدن اینترنت ثابت

عمادالدین قاسمی پناه - روزنامه‌نگار

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی(رگولاتوری) وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات روز گذشته فصلنامه آماری 3 ماهه چهارم سال 1400را منتشر کرد. اگرچه این گزارش در مقایسه با گزارش 3 ماهه سوم همین سال، حاکی از افزایش برخی شاخص‌هاست، اما تعداد و سرعت پایین اشتراک‌های اینترنت ثابت، همچنان به‌عنوان یک وصله ناجور به چشم می‌آید. روشن است که در همه کشورهای توسعه یافته، پهن باند ثابت به‌عنوان خدمت پایه و اولیه مورد استفاده کاربران قرار دارد و پهن‌باند سیار به‌عنوان یک سرویس جایگزین درنظر گرفته می‌شود. محدودیت فرکانس که مربوط به همه کشورهاست، باعث شده که تمرکز دنیا بر توسعه اینترنت ثابت باشد، اما در ایران با یک پدیده معکوس روبه‌رو هستیم. به‌عبارت دیگر، براساس گزارش 3 ماهه چهارم 1400رگولاتوری، تعداد مشترکان اینترنت سیار با نزدیک به 96میلیون اشتراک از ضریب نفوذ 114درصدی برخوردار است. درحالی‌که همین گزارش حاکی از آن است کمی بیش از 11میلیون کاربر از اینترنت ثابت استفاده می‌کنند. در بهمن ماه 1400پروژه بزرگ فیبر نوری در حالی کلید خورد که مسئولان وزارت ارتباطات واگذاری 20میلیون پورت فیبر نوری را به کاربران متقاضی تا پایان سال 1404وعده دادند. در زمان نگارش این گزارش، باوجود یک میلیون و 416هزار و 892پورت منصوبه، تنها 355هزار و 860کاربر به‌عنوان سرویس گیرنده از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. بنابراین، انتظار می‌رود که این طرح بزرگ ملی بیش از گذشته تسریع شود تا فشار از روی شبکه دیتای سیار کاهش یابد.

افزایش اندک مشترکان ثابت
تا پایان 3 ماهه چهارم سال 1400تنها تعداد 154هزار و 265اشتراک ثابت در مقایسه با 3 ماهه سوم همین سال افزایش یافته است. درحالی‌که در پایان آذر 1400تعداد مشترکان ثابت 10میلیون و 895هزار و 759اشتراک بوده است، این تعداد در پایان اسفند سال گذشته به 11میلیون و 50هزار و 24اشتراک رسیده است. این آمار نشان می‌دهد که تعداد مشترکان پهن‌باند ثابت حدود 1.5درصد در این بازه زمانی افزایش یافته است. این درحالی است که ضریب نفوذ پهن‌باند ثابت در پایان آذر 1400از 12.96به 13.15در پایان اسفند 1400رسیده است که افزایشی معادل 0.19را نشان می‌دهد. همچنین 204هزار و 195کاربر تا پایان اسفند 1400از تکنولوژی FTTx استفاده کرده‌اند، درحالی‌که این تعداد در پایان آذر همین سال 193هزار و 489اشتراک بوده است. به این ترتیب در این بازه زمانی تعداد سرویس گیرندگان این تکنولوژی حدود 10هزار و 709اشتراک بیشتر شده که بیانگر افزایشی معادل 5.53درصد است. سایر تکنولوژی‌های پهن‌باند ثابت مانند xDSL، WiFi و TD-LTE هم تقریبا به همین شکل، افزایش اندکی را تجربه کرده‌اند.

افزایش 4میلیونی کاربران اینترنت موبایل 
این گزارش نشان می‌دهد که در بخش پهن‌باند سیار یا همان اینترنت موبایل، تعداد کل مشترکان از 91میلیون و 844هزار و 281اشتراک در پایان آذر سال گذشته، به عدد 95میلیون و 869هزار و 252اشتراک در پایان اسفند 1400رسیده است. بنابراین طی این بازه زمانی، اپراتورهای همراه توانسته‌اند در مجموع 4میلیون و 24هزار و 971کاربر را به سمت خود جذب کنند. به‌عبارت دیگر، اگرچه در بخش اینترنت سیار شاهد افزایشی کمتر از 5درصد هستیم، اما به لحاظ تعداد، اپراتورهای موبایل 3میلیون و 870هزار و 706اشتراک جدید، بیشتر از اپراتورهای ثابت طی بازه زمانی اول دی تا آخر اسفند واگذار کرده‌اند. همچنین ضریب نفوذ اینترنت سیار از 109.27در پایان آذر 1400به 114.06رسیده که نشانگر افزایشی معادل w4.79است.

مقایسه توسعه اینترنت ثابت و سیار
براساس گزارش‌های رگولاتوری در سال 1400، روند افزایشی ضریب نفوذ اینترنت موبایل در مقایسه با ضریب نفوذ اینترنت ثابت قابل توجه است. کافی است نگاهی به گزارش‌های فصل‌های اول، دوم و سوم سال گذشته بیندازیم تا این موضوع روشن شود. گزارش اول سال 1400نشان می‌دهد که ضریب نفوذ اینترنت سیار 96.90 بوده که در گزارش دوم به 106.34و سپس در گزارش سوم به 109.27رسیده است. گزارش اخیر هم نشان می‌دهد که در پایان اسفند 1400 به 114.06رسیده است. با این حال، در گزارش اول 1400ضریب نفوذ اینترنت ثابت 12.24، در گزارش دوم 12.55، در گزارش سوم 12.96و در گزارش اخیر به 13.15رسیده است.