اتفاق اردیبهشتی

امیرجلال‌الدین مظلومی

در کنار مناسبت‌های خرد و کلان اردیبهشتی، برپایی نمایشگاه فرهنگی کتاب، مثل یک نشان فرهنگی خوشرنگ بر شانه دومین ماه بهار می‌درخشد. به‌ویژه امسال که برپایی آن پس از وقفه‌ای دوساله چشم انتظاران فراوانی دارد. صدالبته که بر اساس یک سنت غیرحسنه معمولاً تمام برنامه‌های فرهنگی در جامعه ما با تصمیمات و اقدامات دقیقه نودی همراهند. در این مورد خاص هم، چنین است و با وجود فرصت چندین ماهه و با اینکه تقریباً از آغاز زمستان برآوردهای پزشکی برپایی نمایشگاه را ممکن ارزیابی می‌کرد، باز هم نمایشگاه کتاب امسال خالی از تردید و اما و اگر و ابهام نیست.
این روزها هرجا صحبت از نمایشگاه است گلایه‌ها از تعیین محل برپایی آن نیز مطرح می‌شود. بدیهی است که حجم مراجعه‌کنندگان و محدودیت‌های ترافیکی در این زمینه عامل تعیین‌کننده‌ای هستند، اما باید این راه هم در نظر داشت که بسیاری از مراجعان نمایشگاه فقط یک‌بار آن هم صرفاً برای خرید کتاب عازم نمایشگاه نخواهند بود. چرا که برنامه‌های مختلف از قبیل کارگاه‌های آموزشی، جلسات نقد و معرفی کتاب، دیدار با چهره‌های فرهنگی و... آن‌قدر متنوع و زیادند که جمعیت قابل‌توجهی مهمان هر روز این مکان خواهند بود، بنابراین جانمایی آن همواره باید با در نظر داشتن لزوم سهولت دسترسی برای این افراد همراه باشد.
همچنین موضوعات فراوانی که هر یک از آنها در ایجاد پیوندی مستحکم‌تر و مستمرتر میان اثر و مخاطب مهمند. در فاصله اندکی که با برپایی نمایشگاه مانده حل‌نشده باقی ماندن بسیاری از آنها دلسردی دوستداران کتاب و پدیدآوردندگان و خوانندگان آن را در پی دارد. از این رو خاتمه کار نمایشگاه نباید پایانی برای طرح این مسائل تلقی شود.
کمترین کار برای جلب رضایت اهالی فرهنگ کوشش پیوسته و در تمام طول سال برای حل‌وفصل مشکلات عمده در زمینه چاپ و نشر کتاب است. امری که موجب می‌شود فضای صحبت و اظهارنظر درباره کتاب از انحصار مشکلات و طرح دعواها خارج و فرصتی برای پرداختن به مسائلی دلچسب‌تر و جذاب‌تر مانند تأثیرات مطالعه در وجوه مختلف انسانی و اجتماعی فراهم شود. امسال هم نمایشگاه دور یا نزدیک برگزار خواهد شد. ای‌کاش برپایی آن تأثیر ملموس و قابل مشاهده‌ای در رواج مطالعه و توجه عمومی به فرهنگ و مسائل مربوط به آن داشته باشد.